به گزارش سیناپرس، کودکان در همه مواقع کنار والدین شان نیستند. گاهی حضور آنها در خیابان، سالن های ورزشی، مهد کودک، مدرسه، خانه دوست یا اقوام و … می تواند با مخاطرات جسمی، روحی و اجتماعی زیادی همراه باشد از اینرو آگاه سازی کودکان برای پیشگیری از وقوع اتفاقات ناخوشایند و ناگوار از اهمیت بسیاری برخوردار است.
اهمیت آگاه سازی و خودمراقبتی کودکان باعث شد تا پژوهشگران پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی، بسته های آموزش خودمراقبتی جسمانی، روانی- اجتماعی ویژه کودکان تدوین کنند.
دکتر رامین مظفری کرمانی از پژوهشگران پژوهشکده علوم بهداشتی جهاددانشگاهی و مجری این طرح در گفتگو با سیناپرس به اهمیت این موضوع پرداخت و گفت: بسته های خود مراقبتی که اخیرا در این پژوهشگاه تنظیم کرده ایم مربوط به گروه سنی 5 تا 12 سال است. این مهارت ها مربوط به مسایل شخصی و اجتماعی است تا کودک بتوانند با فراگیری آنها مراقبت و عملکرد درستی از خود نشان دهند.
این متخصص کودکان و نوزادان افزود: این بسته های خود مراقبتی به دو قسمت «خود مراقبتی جسمانی» و «خود مراقبتی روانی- اجتماعی» تقسیم بندی می شود. هدف از اجرای این طرح نیز آشنایی کودکان با مخاطرات و مشکلاتی است که می تواند سلامت جسمی و روحی آنها را تهدید کند. در واقع کودکان با آموزش صحیح و آشنایی با این مسایل می توانند هنگام مواجه با مشکلات، از خود مراقبت کنند.
این عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی اظهارداشت: در بحث مراقبت های جسمانی، مسایلی مانند رشد و تکامل کودک، آناتومی بدن، تغذیه کودکان در سنین رشد و بلوغ، علل چاقی، روش های کاهش وزن، غذاهای سالم و ناسالم بوفه های مدارس، آب آشامیدنی سالم، اهمیت بهداشت فردی و شست و شوی مدام دست ها و نحوه صحیح استفاده از ملزومات بهداشتی مانند الکل در دوران کرونا، مراقبت دهان و دندان، نحوه درست استفاده کردن از مسواک زدن و نخ دندان، اهمیت ورزش در سلامت کودکان، آسیب جسمانی (مانند پیچ خوردگی ها، درفتگی ها، آسیب های چشمی) هنگام انجام فعالیت های بدنی، حفاظت از محیط زیست، بیماری های کودکان و روش های خانگی برای درمان های سرپایی برخی از بیماری ها (مانند سرماخوردگی، ایجاد تهوع و استفراغ) مورد توجه قرار گرفته است.
وی یادآور شد: همچنین در این بخش پیرامون ایمنی کودکان هنگام دوچرخه سواری، عبور از خیابان، استفاده از سرویس های مدارس، ایمنی آنها در استخر و سواحل دریا، سوختگی با حرارت، سوختگی با مواد شیمیایی، کودک آزاری، احیای کودکان نیز مباحثی عنوان کرده ایم.
وی خاطرنشان کرد: در بخش مراقبت های روانی-اجتماعی هم کودک به ضرورت و اهمیت خود مراقبتی آشنا می شود. در این بخش نیز به مباحثی مانند روش های تربیتی درست، فرزند پروری، روش های ارتباط موثر کودکان با بزرگسالان، آداب و معاشرت بهتر، مدیریت رفتار کودکان، مهارت های زندگی، خودآگاهی، همدلی، تفکر خلاقانه و نقادانه، چگونگی مدیریت خشم و شادی اشاره می شود.
افزایش کیفت زندگی کودکان با آموزش های خود مراقبتی
مظفری به اهمیت خود مراقبتی در کودکان پرداخت و در این خصوص به سیناپرس گفت: وقتی کودک از سنین کودکی آشنایی کافی نسبت به خطرات و حوادث احتمالی داشته باشد، با خود مراقبتی از ایجاد حوادث آتی پیشگیری می کند. مثلا اگر او بداند که چگونه باید از عرض یک خیابان عبور کند و اگر به اصول راهنمایی و رانندگی دقت کافی نداشته باشد، احتمال خطر تصادف و ایجاد جراحت با ماشین برای او بسیار زیاد است بنابراین کودک با آگاهی نسبت به این مساله و فراگیری روش درست خود مراقبتی ، از روی دادن حوادث احتمالی در بزرگسالی پیشگیری می کند.
به گفته وی، یکی دیگر از مهمترین ابعاد مراقبت های جسمانی، نقش و اهمیت فراگیری ورزش و تغذیه در دوران کودکی است. امروزه اغلب بیماری هایی مانند دیابت و فشار خون تحت تاثیر عوامل مختلفی ایجاد می شوند. یکی از عوامل تاثیرگذار در ایجاد این بیماری بی تحرکی و مصرف مواد قندی است.
این پژوهشگران پژوهشکده علوم بهداشتی جهاددانشگاهی اظهارداشت: متاسفانه اخیرا به علت شیوع کرونا بی تحرکی و مصرف زیاد مواد قندی در میان کودکان بیش از گذشته دیده می شود؛ اضافه وزن کودکان زنگ خطری جدی است که می تواند سلامت آنها را در آینده به خطر بیندازد. در صورتی که اگر کودکان از سنین کودکی آموزش درستی ببینند، با پرهیز از مصرف زیاد شیرینی و مواد قندی و انجام ورزش و فعالیت های بدنی می توانند از ایجاد فشارخون و دیابت در سنین بالاتر پیشگیری کنند.
وی بیان کرد: از دیگر مسایل مهم این بخش مساله کودک آزاری است. کودک آزاری از جمله مسایلی است که اکنون در جوامع مختلف از جمله جامعه ما مشاهده می شود. امروزه بسیاری از کودک آزاری ها توسط نزدیک ترین افراد به ویژه اقوام درجه یک ایجاد می شود. در مراقبت های فردی به کودک آموزش داده می شود تا هنگام مواجه با رفتارهای غیر عادی چه نوع برخورد و رفتاری از خود بروز دهند.
این متخصص کودکان و نوزادان ادامه داد: همچنین به والدین هشدار داده می شود به علایمی مانند کبودی و سوختگی در سطح بدن بیشتر توجه کنند. اغلب کودکان به علت ترس و واهمه داشتن از فرد متجاوز سکوت اختیار می کنند. در حالی که با آموزش های خود مراقبتی به کودک یاد داده می شود تا قابلیت و جرات نه گفتن را پیدا کند. اگر کودک نسبت به این مسایل آگاهی کافی داشته باشد و قدرت و جسارت نه گفتن را پیدا کند، در صورت مشاهده رفتارهای عجیب و غیر عادی قادر به پیشگیری از بسیاری از مشکلات می شود.
مظفری در پایان گفت: یکی از مهمترین ابعاد اجتماعی- روانی خود مراقبتی کودکان مربوط به فضای مجازی است. پیش از این قرار بود با اجرای یک برنامه دسترسی کودکان به اینترنت کمتر شود تا آنها قادر به مشاهده برخی از سایت ها نباشند. متاسفانه هنوز زیرساخت های این مساله در ایران فراهم نشده است و اکنون کودکان از همان سیم کارت هایی استفاده می کنند که والدین شان یا افراد بزرگسال مورد استفاده قرار می دهند. سیم کارت هایی که اکنون دسترسی آسان به سایت های مختلف را داده است بنابراین خودمراقبتی در این بخش نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. این خود مراقبتی و نحوه درست استفاده کردن از فضای مجازی توسط آموزشگر و والدین به کودکان آموزش داده می شود تا ضمن پیشگیری از ایجاد آسیب های اجتماعی این حوزه، کودکان بتوانند در آینده فردی موثر، کارآمد و سربلند باشند.
گفتگو: فرزانه صدقی
No tags for this post.