چگونه مراقب سلامت استخوان ها باشیم؟
به گزارش سیناپرس، پوکی استخوان یک مشکل نسبتا رایج است که در وضعیت حاد این بیماری استخوان ها به حدی شکننده می شوند که یک افتادن یا یک تنش خفیف مانند خم شدن یا سرفه باعث شکستگی می شود.
شکستگی های لگن شایع ترین و وخیم ترین عارضه این بیماری است. اگرچه میزان عوارض در شکستگی های مهر های کمتر است اما میزان مرگ آن ها به دلیل خطر بیماری‌های ریوی و قلبی-عروقی بیشتر است.به گزارش سیناپرس، تغذیه نامناسب می تواند در ایجاد پوکی استخوان دخیل باشد و در عوض با تغذیه مناسب و سرشار از کلسیم، پروتئین و یتامین دی می توان از ابتلا به این بیماری جلوگیری کرده و یا روند پیشرفت آن را کند کرد.
چرا دچار پوکی استخوان می شویم؟
به طور کلی کمبود مواد معدنی مانند کلسیم، پروتئین و ویتامین دی، کشیدن سیگارو اعتیاد به الکل باعث پوکی استخوان می شود و البته فرآیند یائسگی زنان به دلیل کاهش هورمون استروژن نیز از دیگر عوامل بروز این عارضه است.
به گزارش سیناپرس، عواملی چون سن، جنسیت، نژاد و سوابق خانوادگی نیز در ابتلا به این بیماری موثر هستند بنابر این زنان، افراد مسن به ویژه ساکنین اروپا و آسیایی ها در ابتلا به پوکی استخوان مستعد تر هستند.
به باور کارشناسان، تغذیه نامناسب نیز می تواند باعث ایجاد این بیماری شود. افرادی که از مصرف لبنیات خودداری و در غذاهای خود از گوشت بدون استخوان استفاده می کنند بدن خود را از داشتن کلسیم کافی محروم خواهند کرد.
به گزارش سیناپرس، بیماری‌هایی مانند پرکاری تیروئید، کم کاری غدد جنسی، آرتریت روماتوئید، بیماری کوشینگ و دیابت و مصرف برخی داروها مانند کورتن و لووتیروکسین٬ فورزماید، هپارین، فنیتوئین نیز در طول زمان باعث پوکی استخوان می شوند. نتایج پژوهش جدید دانشکده پزشکی دانشگاه نبراسکا آمریکا نشان می دهد که مصرف طولانی داروهای ضد افسردگی و به ویژه داروهای خانواده اوپیودی یا همان داروهای مخدر می تواند موجب بروز بیماری های استخوانی شود. این موضوع به طور ویژه ای در افراد مبتلا به بیماری های روماتیسمی مشاهده می شود.
پژوهشگران دانشگاه ساوتهمپتون انگلستان در بررسی های جدید خود به وجود ارتباط مستقیمی بین ابتلا به بیماری های قلبی و کم شدن سطح مواد معدنی استخوان ها در کهنسالی شدند که منجر به پوکی استخوان می شود. این عارضه در زنان شدید تر از مردان گزارش شده است.
مطالعات جدید پزشکان و پژوهشگران اتریشی حوزه بیماری های استخوان نشان دهنده اهمیت تغذیه مناسب و داشتن تحرک بدنی کافی و انجام ورزش است.
به گزارش سیناپرس، بر اساس این پژوهش ها عدم داشتن تغذیه مناسب در سنین کودکی و جوانی می تواند منجر به بروز بیماری پوکی استخوان در پیری شود. در همین راستا محققان دانشکده پزشکی دانشگاه آرکانزاس در پژوهش های جدید دریافتند استفاده از سویا در کنار مصرف شیر و لبنیات در دوران کودکی می تواند سبب استحکام استخوان های فرد در دوران بزرگسالی و جلوگیری از پوکی استخوان شود.
پژوهشگران دانشگاه هاروارد موفق به شناسائی ژنی شده اند که مسئولیت تراکم استخوان در بدن انسان را بر عهده داشته و موجب بروز بیماری پوکی استخوان در کهنسالی می شود . این یافته می تواند موجب ارائه روش درمانی جدیدی برای این بیماری شود.
علایم پوکی استخوان
پوکی استخوان یک بیماری خاموش و بدون علامت است تا زمانی که یک شکستگی رخ دهد. به طور کلی می توان گفت شکستگی های ناشی از پوکی استخوان، شکستگی هایی هستند که به طور معمول در آن موقعیت ها برای افراد سالم رخ نمی دهد.
هنگامی که استخوان های فرد مبتلا تضعیف شوند، ممکن است به غیر از شکستگی استخوان علائم و نشانه هایی از قبیل: درد پشت و کمر ناشی از یک مهره شکسته یا کج شده، کاهش همیشگی و مداوم قد، کمر خمیده داشته باشند.
به گزارش سیناپرس، معمولا پوکی استخوان در افراد به دنبال یک شکستگی یا انجام آزمایش سنجش تراکم استخوان تشخیص داده می شود. رادیوگرافی ها می‌توانند شکستگی فشاری مهره ها را نشان دهند اما پرتونگاری تنها کاهش توده استخوانی بالای ۳۰ درصد را نشان می دهد. تشخیص توسط رادیو گرافی‌ها و پرتونگاری ها زیاد دقیق نیستند اما سنجش تراکم مواد معدنی استخوان بهترین روش برای تشخیص این بیماری است.
استفاده از هورمون رشد در اوایل یائسگی یک روش درمانی است که می تواند علایم پوکی استخوان را کاهش دهد و از شکستگی استخوان جلوگیری کند.
از سوی دیگر تغذیه مناسب سرشار از کلسیم مانند لبنیات، سوپ قلم، ماهی ها، میوه جات، سبزیجات تازه برگ پهن سبز تیره به تامین کلسیم کافی بدن کمک می کند در کنار تغذیه مناسب و سالم، استفاده از نور آفتاب برای تامین ویتامین دی به جذب کلسیم کمک می شود.
چراکه کلسیم برای جذب نیازمند ویتامین دی است. طب سنتی به وسیله گیاهان می تواند به درمان و پیشگیری از پوکی استخوان کمک کند. مصرف دمنوش تخم گشنیز، شیر بادام، دمنوش گزنه معجون زردچوبه- گزنه- رازیانه و پوست تخم مرغ، معجون سنجد به دلیل داشتن کلسیم، پتاسیم، منگنز، آهن، منیزیم، مس، روی، فسفر و ویتامین K و D زیاد توصیه می شود.
پیشگیری از پوکی استخوان
علل و عواملی در ایجاد پوکی استخوان دخیل هستند که با پیشگری و رعایت بخشی از آنها می توان از بروز این بیماری جلوگیری کرد یا آن را به تعویق انداخت. انجام ورزش منظم، نکشیدن سیگار و خودداری از مصرف الکل نمونه هایی از آنها هستند. ورزش هایی مانند دو به استحکام استخوان ها کمک می کند.
مصرف محصولات لبنی کم چرب همچون شیر یا پنیر، ماهی ها از جمله ساردین کنسرو شده در روغن، میوه جات، سبزیجات دارای برگ سبز تیره در کنار قرار گرفتن در نور آفتاب البته با در نظر گرفتن مسائل ایمنی، می تواند کلسیم و ویتامین دی لازم بدن را تامین کرده و از ابتلا به پوکی استخوان جلوگیری کند.
باورهای غلط در مورد پوکی استخوان
به گزارش سیناپرس، پوکی استخوان نتیجه فرایند طبیعی پیری است: این باور اشتباه است. اگرچه پوکی استخوان و شکستگی های ناشی از آن در زمان بیشتر رخ می دهد، اما این بیماری فرایند اجتناب ناپذیر پیری نیست. مصرف کلسیم کافی، ویتامین دی و ورزش مناسب از بروز بیماری پوکی استخوان پیشگیری می کند.
فقط زنان به پوکی استخوان مبتلا می شوند: این باور غلط است. زنان به دلیل فرآینده یائسگی بیشتر از مردان به پوکی استخوان مبتلا می شوند اما اینطور نیست که این بیماری فقط برای زنان باشد.
پوکی استخوان فقط در سنین میانسالی و پیری ایجاد می شود: حدود نود درصد توده استخوانی دختران تا 18 سالگی و در پسران تا 20 سالگی تشکیل می شود و تراکم استخوان در مابقی عمر بستگی به نحوه تشکیل توده استخوانی در این سنین دارد و خیلی از افراد از جوانی مستعد ابتلا به بیماری پوکی استخوان هستند. رژیم غذایی و تغذیه ای سالم احتمال بروز پوکی استخوان در سنین پیری را کاهش می دهد.
در بروز پوکی استخوان علائمی چون درد، ضعف و کم قوه شدن استخوان‌ها ظهور می کند: این باور عامیانه غلط است چراکه پوکی استخوان بیماری خاموش نامیده می شود چون تا شکسته نشود هیچ علامتی از خود بروز نمی دهد.
گزارش: احسان محمدحسینی
