تثبیت شن های روان با تولید مالچ های زیست سازگار

سلمان زارع، پژوهشگر این طرح در گفت و گو با خبرنگار سینا پرس گفت: پدیده ریز گرد و طوفان های گرد و غبار چند سالی است که بخش های وسیعی از کشور ما را تحت تاثیر قرار داده و مشکلات عدیده ای از جمله عوارض بهداشتی، مهاجرت از مناطق درگیر، رکود اقتصادی، اجتماعی و صنعتی را به وجود آورده است. مهمترین دلایل ایجاد کانون ریز گرد و بروز طوفان‌های شن کاهش نزولات جوی و افزایش دمای زمین، نابودی پوشش گیاهی، تشدید فرسایش بادی، گسترش برنامه های مهار آب و طرح های سد سازی، خشک شدن تالاب ها و برنامه ریزی نکردن صحیح برای پیشگیری و کنترل کانون های اولیه ریز گرد و حرکت شن های روان است.

وی افزود: هم اکنون شیوه های مختلفی برای مهار این ریزگردها و شن های روان وجود دارد. من در رساله دکترای خودم مالچ‌های غیر نفتی را با مالچ های نفتی مقایسه کردم. نتیجه این تحقیق نشان داد که مالچ بیولوژیک از توانمندی و کارایی بیشتری برای تثبیت ماسه ها و کنترل ریزگردها برخوردارند.

وی به ویژگی های منحصر به فرد این مالچ اشاره کرد و گفت: این مالچ کاملا طبیعی( دارای منشا گیاهی و حیوانی) و زیست سازگار است و به مدت یک سال و نیم ماندگاری و حمایت از پوشش گیاهان را دارد.

زارع بیان کرد: هم اکنون این طرح با همکاری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران و شرکت دانش بنیان توسعه گستر ندای ماوراء به انجام رسیده و یک سال و نیم پیش باحمایت ستاد توسعه فناوری آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست وابسته به معاونت علمی ریاست جمهوری در بیابان های کاشان به صورت آزمایشی اجرا شده است.

وی به تفاوت این مالچ نسبت به نمونه های مشابه اشاره کرد و افزود: هرچند مالچ های مشابه ممکن است دوام و ماندگاری داشته باشند اما نمی توانند از پوشش گیاهی حفاظت کنند. امکان جوانه نزدن و استقرار نداشتن در خاک از جمله آثار سوء حفاظت نشدن از پوشش گیاهی است.

وی اظهار کرد:  این مالچ ها علاوه بر ماندگاری زیاد، خاک را نیز حاصلخیز کرده و به رشد گیاه هم بسیار کمک می کند؛ در شرایط گرم و خشک مانند کاشان گیاهان می توانند با استفاده از این نوع مالچ، بدون نیاز به آبیاری در خاک مستقر شوند و از فرسایش بادی جلوگیری کنند؛ نهال های کاشته شده در بیابان کاشان با متوسط بارندگی 135 میلی متر در سال با این روش به رشد یک و نیم متری رسیده اند.

این پژوهشگر ادامه داد: هرچند قیمت این نوع مالچ نسبت به مالچ های پلیمری و شیمیایی گران تر است اما در مقایسه با مالچ‌های نفتی بسیار ارزان تر است.

وی تصریح کرد: همچنین این مالچ ها زیست سازگار بوده و هیچ گونه آلودگی برای محیط ایجاد نمی کند و آثار بهداشتی  نیز ندارد؛ بسیاری از مالچ های کنونی شور هستند و اجازه رشد به گیاه نمی دهند. برخی از مالچ های شیمیایی نیز برای سلامت گیاه و خاک مضرر هستند.

وی به شعار جهانی امسال روز بیابان زدایی اشاره کرد و گفت: شعار جهانی امسال در روز بیابان زدایی، امنیت غذایی در گرو حفاظت از خاک سالم است. پس ما اگر می خواهیم فرسایش بادی را کنترل کنیم باید مواظب خاک مان باشیم تا آلوده نشود. ما با اجرای این طرح به دنبال تحقق این شعار هستیم.

وی گفت: این طرح مرحله آزمایشی خود را با موفقیت پشت سر گذاشته است و توسعه اجرای آن برای جلوگیری از فرسایش بادی، تثبیت تپه ها و کنترل ریزگردها  در سایر نقاط به مراکز ذی ربط همچون سازمان محیط زیست، منابع طبیعی و سایر ارگان ها بستگی دارد.

وی یادآور شد: ما برای اجرای کامل این طرح با تمام مراکز مربوطه نامه نگاری داشته ایم تا تنها به گزارش ها اکتفا نکند و نتایج حاصله از این تحقیق را هم بررسی کنند. من به عنوان یک پژوهشگر از دولت توقع دارم از این نتایج تحقیقاتی که هزینه و وقت زیادی برای آن خرج شده و قابل قبول است، کمال استفاده را ببرند. طی رایزنی هایی که انجام شده قرار است امسال شرکت راه آهن چند هکتار از اراضی اطراف ریل ها را به صورت آزمایشی با این مالچ ها تثبیت کند.

 

No tags for this post.