انتشار اخبار جعلی به دلیل ضعف در سواد رسانهای و دیجیتالی
زندگی روزمره ما با بسیاری از شبکههای اجتماعی گرهخورده و بسیاری از اخبار از طریق این منابع منتشر میشوند. همه ما در طول روز با اخباری اینچنینی در شبکههای اجتماعی روبهرو میشویم که گاه ادعاهای عجیبی میکنند: خوردن همهروزه صبحانه، خطرناک است! با پوست پرتقال میتوان قفل موبایل را باز کرد! استرالیا پایان سرطان را اعلام کرد!
این موارد باعث شده است تا هشدارهای متعددی در مورد عدم پذیرش هر خبری در شبکههای اجتماعی داده شود و در حقیقت باید اذعان داشت بهتر است با دیده تردید به بسیاری از اخبار این حوزه نگاه شود.
شبکه های اجتماعی، بستری برای نمایش بخشهای غیرواقعی زندگی
شبکههای اجتماعی امروزه بستری برای فخرفروشی و نمایش بخشهای غیرواقعی از زندگی شده و این تجارب منفی در شبکههای اجتماعی با افزایش علایم افسردگی مرتبط است.
بر اساس نتایج تحقیقاتی جدید مشخص شد؛وقتی جوانان از افسردگی رنج میبرند تجربیات منفی در شبکههای اجتماعی میتواند باعث ایجاد وزن بیشتر نسبت به فعلوانفعالات تجربیات مثبت در شبکههای اجتماعی را در برداشته باشد ، بهعبارتدیگر تجارب منفی در شبکههای اجتماعی بیشتر با علایم افسردگی همراه خواهد بود.
این تحقیقات ثابت کرده است که افزایش هر ۱۰ درصد تجربیات مثبت در شبکههای اجتماعی با ۴ درصد کاهش علایم افسردگی ارتباط داشته اما ۱۰ درصد افزایش تجربیات منفی در شبکههای اجتماعی با ۲۰ درصد افزایش علایم افسردگی مرتبط است. قابلتوجه است که در مقایسه با مردان، زنان ۵۰ درصد بیشتر به علایم افسردگی ناشی از شبکه های اجتماعی دچار هستند.
نتایج یافتههای مطالعه دیگری نشان میدهد که استفاده بیشازحد از شبکههای اجتماعی سبب کاهش اعتمادبهنفس افراد شده و این افراد برای انجام تصمیمات خود به نظرات دوستان مجازی خود وابسته هستند.
همچنین تحقیقات نشان داد، اگر شما بهطور روزانه عادت به سرکشی به شبکههای اجتماعی مانند فیسبوک را داشته و بهطور دایم در حال مطالعه اخبار، انجام بازیهای کامپیوتری، پیگیری نوشتههای سایر افراد و نظرات آنها در پستهای ارسالشده توسط خودتان هستید و اقدام به یافتن دوستان جدید از طریق این شبکههای اجتماعی میکنید احتمالاً دچار اعتیاد به شبکههای اجتماعی هستید.
این پژوهش ها همچنین نشاندهنده این حقیقت بود که افراد فوق دارای ویژگیهای شخصیتی ملایمی بوده ولی عمدتاً از اعتماد به نقش کمتری برخوردار هستند. دلیل اصلی این موضوع نیز بر اساس نظر کارشناسان، اعتماد بیشازحد افراد فوق به نظرات دوستان مجازیشان در فیسبوک بوده و شواهد حاکی از وابستگی این افراد برای تصمیمگیری در برخی موارد مانند ایدههایی برای گذراندن زمان در خارج از خانه یا نحوه گذران اوقات فراغتشان است. درواقع افرادی که دارای اعتیاد به شبکههای اجتماعی هستند، بهصورت شدیدی به این شبکهها وابسته بوده و این شبکهها نقش بزرگی در تصمیمگیریهای آنها ایفا میکنند.
از سوی دیگرتحقیقات نشان داد، مشاهده اخبار و گزارشهای حاوی خشونت در شبکههای مجازی که معمولاً هیچ نوع نظارت و ویرایشی در آنها اعمال نمیشود، تأثیرات نامطلوبی روی سلامت روحی افراد میگذارند.
بر اساس مطالعات انجامشده توسط پژوهشگران بریتانیائی، این تأثیرات دارای نشانههایی مانند عارضه فشارهای استرس پس از بحرانهای روحی PTSD هستند.
متأسفانه در حال حاضر امکان مشاهده تصاویر و ویدیوهای خشونتآمیز و بدون هیچ نوع سانسور یا ویرایشی در شبکههای اجتماعی برای عموم افراد امکانپذیر بوده و این تصاویر و ویدیوها عموماً با جزییات بسیار زیادی نمایش داده میشوند.
در این پژوهشها، پزشکان میزان تأثیر و ماندگاری احساس ناشی از تماشای این تصاویر از قبیل استرس و اضطراب را در افراد موردبررسی قراردادند. عمده تصاویر نمایش دادهشده به این افراد شامل موضوعات خشونتآمیزی مانند قتل و عملیات تروریستی بود.
درنتیجه آنالیز نتایج بهدستآمده از این آزمایش، مشخص شد که 22 درصد افراد پس از تماشای این تصاویر، بهشدت تحت تأثیر قرار گرفتند. این گروه از افراد بیشترین نشانههای افسردگی را از خود بروز داده و جالب اینکه عموماً این افراد هیچگاه در دنیای واقعی با پدیدههای خشونتآمیز مواجه نشده بوده و تنها آن را از طریق اینترنت و شبکههای اجتماعی تجربه کرده بودند. بر این اساس هر چه میزان مشاهده این تصاویر از سوی کاربران بیشتر بوده، تأثیرات روحی ایجادشده بر آنها نیز حادتر گزارششده است.
شبکههای اجتماعی و فرصتهای ارزشمند
شاید اصلیترین کارکرد مثبت شبکههای اجتماعی را بتوان ایجاد بستری برای برقراری ارتباط دایمی و منسجم با دوستان و آشنایان دانست. طی سالهای اخیر بسیاری از افراد به کمک شبکههای اجتماعی توانستهاند دوستان، همکلاسیها و یا آشنایان قدیمی خود که سالها از آنها بیخبر بودند را پیدا کنند.
از سوی دیگر شبکههای اجتماعی به مردم این فرصت را میدهد تا بهطورجدی با یکدیگر در ارتباط بوده، در لحظات غم و شادی یکدیگر شریک شده و احساسات خود را نسبت به موضوعات مشترک، ابراز کنند. به باور کارشناسان، یکی از مهمترین نکات مثبت شبکههای اجتماعی، فراهم کردن زمینه برای ارائه نظرات، دیدگاهها و مواردی است که در حالت عادی برای بیشتر مردم وجود نداشته و کاربران شبکههای اجتماعی میتوانند با این ابزار، موارد مدنظر خود را به اطلاع دنبال کنندگانشان برسانند.
شبکههای اجتماعی را میتوان بهمنزله یک تریبون عمومی محسوب کرد که به همه اقشار جامعه فرصت دیده شدن، مطرح کردن نظرات و داشتن مخاطب میدهد.
علاوه بر این موارد، شبکههای اجتماعی ساختار سنتی تبلیغات و کسبوکارها را تغییر داده و بستری مناسب برای رشد تجارتهای کوچک و یافتن مشتریان بالقوه و ارائه محصولات به هزاران فرد مختلف محسوب میشود.
پژوهشگران آمریکایی در بررسیهای خود دریافتند که استفاده سالمندان از شبکههای اجتماعی میتواند به کاهش انزوای آنها کمک کرده و عوارض افسردگی ناشی از درد را کاهش دهد. بر این اساس مشخص شد که رسانههای اجتماعی میتواند عوارض منفی ناشی از درد را در افراد مسن کاهش دهد. زیرا استفاده از رسانههای اجتماعی میتواند همانند سپری عمل کند که عوارض افسردگی را در افراد مسن که از درد رنج میبرند، کم کند.
یافتههای این تحقیقات مشخص میکند که استفاده از شبکههای اجتماعی برای سالمندان میتواند بر سایر شرایط آنها مانند بیماریهای مزمن، محدودیتهای عملکردی ناشی از درد نیز مؤثر بوده و باعث شود این افراد فعالیتهای بدنی خود را در خارج از خانه نیز افزایش دهند.
به گزارش سیناپرس، افراد سالمندی که درد دارند کمتر خود را درگیر فعالیتهای اجتماعی میکنند و بیشتر نیازمند روابط رودررو هستند تا از فواید ذهنی آن بهرهمند شوند. به گفته محققان، رسانههای اجتماعی میتوانند عملکرد شناختی و سلامت روانی را در این گروه اجتماعی حفظ کنند.
به اعتقاد پژوهشگران دانشگاه میشیگان این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا وجود درد در سالمندان میتواند منجر به انزوای آنها و آغازی برای افسردگیشان باشد که هر دو آنها نتایج نامطلوبی بر سلامت این افراد خواهد داشت.
محققان معتقدند، گروهی از شبکههای اجتماعی مانند توییتر محل مناسبی برای به اشتراکگذاری فعالیتهای پژوهشی و پزشکی جهت بالا بردن سطح دانش و آگاهی محسوب میشود. امروزه بسیاری از مردم برای به دست آوردن اطلاعات بهداشتی و پزشکی به اینترنت مراجعه میکنند، اما اطلاعات کافی و درستی به دست نمیآورند.
مترجم:فاطمه کردی
No tags for this post.