12 بیماری خود ایمنی که سلامت انسان را تهدید می کند

بیماری خودایمنی (Autoimmune disease) به دسته‌ای از بیماری‌ها گفته می‌شود که بر اثر خودایمنی ایجاد شوند. بیماری خودایمنی هنگامی رخ می‌دهد که دستگاه ایمنی بدن به اشتباه حمله به خود بدن را آغاز می‌کند بیماری ‌های خودایمنی می ‌توانند اندام‌ها و بافت‌هایی از جمله گلبول‌های سرخ خون، عروق خونی، غده تیروئید، لوزالمعده، عضلات، مفاصل و پوست را درگیر کنند. در ادامه شایع ترین بیماری های خود ایمنی معرفی می شوند.

دیابت نوع ۱: هورمون انسولین در لوزالمعده ساخته می‌شود و به تنظیم قند خون کمک می‌کند. در دیابت نوع ۱، سیستم ایمنی به سلول‌های سازنده‌ انسولین در لوزالمعده حمله و آنها را نابود می‌ کند. بالابودن قند خون موجب آسیب به رگ‌های خونی و همچنین اندام‌هایی مثل قلب، کلیه‌ها، چشم و اعصاب می‌شود.

روماتیسم مفصلی: در این بیماری مفصل‌های بدن مورد حمله‌ سیستم ایمنی قرار می‌گیرند. این حمله باعث بروز قرمزی، گرما، درد و سفتی در مفصل‌ها می‌شود. برخلاف ورم مفاصل که با بالارفتن سن پدیدار می‌شود، احتمال ابتلا به روماتیسم مفصلی از سی سالگی به بعد وجود دارد.

پسوریازیس و آرتریت پسوریاتیک: معمولا سلول‌های پوستی رشد عادی دارند و هنگامی‌که سلول جدیدی تولید می‌شود، سلول‌های قبلی به سطح پوست آمده و از بدن دفع می‌شوند. پسوریازیس موجب تسریع رشد سلول‌های پوست می‌شود. در این حالت، سلول‌های اضافی روی هم انباشته شده و باعث قرمزی و زبرشدن پوست می‌شوند که به شکل پوسته‌پوسته یا پلاک پوستی دیده می‌شوند. حدود ۳۰ درصد از افرادی که پسوریازیس دارند، به آرتریت پسوریاتیک نیز مبتلا می‌شوند. از علائم آرتریت پسوریاتیک می‌توان به التهاب، سفتی و درد مفاصل اشاره کرد.

MS: ام اس یا تصلب بافت چندگانه، نوعی بیماری است که به غلاف‌های میلین که سلول‌های عصبی را پوشش می‌دهند و وظیفه‌ محافظت از آنها را دارند، آسیب می‌رساند. معیوب‌بودن غلاف‌های میلین باعث اختلال در ارسال پیام میان مغز و بدن می‌شود. این آسیب‌دیدگی می‌تواند باعث بروز نشانه‌هایی مثل بی‌حسی، ضعف، مشکل در تعادل و سختی در راه‌رفتن شود. این بیماری در شکل‌های مختلفی ظاهر می‌شود که در سطوح مختلفی پیشرفت می‌کند. حدود ۵۰ درصد از مبتلایان به ام‌اس پس از گذشت ۱۶ سال از مبتلا شدن به این بیماری، برای راه‌ رفتن به کمک احتیاج خواهند داشت.

لوپوس منتشر: اگرچه پزشکان قرن ۱۹ لوپوس را به‌خاطر دانه‌هایی که روی پوست ایجاد می‌کند، به‌عنوان یک بیماری پوستی توصیف کردند، اما در حقیقت اندام‌های دیگری از جمله مفاصل، کلیه‌ها، مغز و قلب نیز تحت‌ تأثیر لوپوس قرار می‌گیرند. درد مفصل، خستگی و ضایعه‌های پوستی از شایع‌ترین نشانه‌های این بیماری هستند.

بیماری التهابی روده: بیماری التهابی روده اصطلاحی است که برای توصیف شرایطی که باعث ایجاد التهاب در جدار روده می‌شود، به‌کار گرفته شده است. هرگونه از بیماری‌های التهابی روده به بخش متفاوتی از دستگاه گوارش آسیب می‌رسانند. «بیماری کرون» می‌تواند باعث سوزش در هر بخشی از دستگاه گوارش (از دهان گرفته تا مقعد) شود.«کولیت زخمی» تنها جداره‌ روده بزرگ شامل پس‌روده (کولون) و راست‌روده (رکتوم) را درگیر می‌کند.

بیماری آدیسون: این بیماری روی غدد فوق کلیوی (آدرنال) که وظیفه‌ی تولید هورمون کورتیزول و هورمون آلدوسترون را برعهده دارد، تأثیر می‌گذارد. پایین‌بودن سطح این هورمون‌ها می‌تواند به روش ذخیره و استفاده بدن از کربوهیدرات ها و شکر اثر بگذارد. داشتن ضعف، خستگی، کاهش وزن و پایین‌بودن قند خون از جمله نشانه‌های این بیماری است.

بیماری گِرِیوْز: این بیماری غده‌ تیروئید در گردن را مورد حمله قرار می‌دهد و باعث تولید بیش‌ازحد هورمون‌ها می‌شود. هورمون‌های تیروئید مسئول کنترل انرژی و متابولیسم بدن هستند. داشتن مقدار بیش‌ازحد این هورمون‌ها فعالیت‌های بدن را تشدید می‌کند و باعث ایجاد نشانه‌هایی مثل برافروختگی، افزایش ضربان قلب، عدم تحمل گرما و کاهش وزن می‌شود. یکی از نشانه‌های رایج بیماری گریوز بیرون‌‌زدگی چشم‌هاست که با نام «اگزوفتالمی» شناخته می‌شود. در حدود ۵۰ درصد از مبتلایان به گریوز، بیرون‌زدگی چشم‌ها نیز مشاهده می‌شود.

سندروم شوگِرن: این بیماری به مفاصل و همچنین غده‌هایی که مسئول مرطوب و روان نگه‌داشتن چشم‌ها و دهان هستند، آسیب می‌رساند. از علائم مشخص سندروم شوگرن می‌توان به درد مفصل، خشکی چشم و خشکی دهان اشاره کرد.

تیروئیدیت هاشیموتو: در این بیماری، تولید هورمون تیروئید آهسته می‌شود و به اصطلاح «کم کاری تیروئید» به‌وجود می‌آید. بالارفتن وزن، حساسیت نسبت به سرما، خستگی، ریزش مو و ملتهب‌شدن غده‌ تیروئید (گواتر) از نشانه‌های بالینی تیروئیدیت هاشیموتو است.

میاستنی گراویس: میاستنی گراویس یا ضعف وخیم عضلانی نوعی فلج ماهیچه‌ای است که مغز دیگر نمی‌تواند کنترل ماهیچه‌ها را به‌درستی انجام بدهد. زمانی‌که این عصب‌ها دچار اختلال شوند، سیگنال‌هایی که از مغز برای هدایت عضلات فرستاده می‌شوند، کارکرد لازم را نخواهند داشت. یکی از شایع‌ترین علائم آن ضعف عضلات است که با انجام فعالیت‌های بدنی بدتر و با استراحت‌کردن کمی بهتر می‌شود. در این بیماری اغلب عضله‌هایی که کنترل بلع و حرکات صورت را برعهده دارند، درگیر می‌شوند.

بیماری سلیاک: کسانی که مبتلا به بیماری سلیاک هستند، نمی‌توانند از غذاهای حاوی گلوتن استفاده کنند. گلوتن نوعی پروتئین است که در گندم، جو، چاودار و دیگر غلات یافت می‌شود. وقتی گلوتن وارد روده شود، سیستم ایمنی به آن حمله می‌کند و باعث سوزش و التهاب می‌شود. عده‌ زیادی از مردم نسبت به گلوتن حساسیت دارند که جزء بیماری های خودایمنی به حساب نمی‌آید. اما نشانه‌هایی مثل اسهال و درد شکم در هر دو مورد مشابه است.

No tags for this post.