طراحی فضاپیما و لباس با درنظر گرفتن شرایط فیزیولوژیک و حیاتی فضانورد صورت می گیرد

سیناپرس: دکتر محمد ابراهیمی در گفت و گو با خبرنگار سیناپرس، با اشاره به تمهیداتی که می بایست برای ارسال فضانورد به فضا در نظر گرفته شود، گفت: برای حضور یک فرد در شرایط فضا لازم است که شرایطی که به عنوان شرایط پشتیبان حیات به صورت طبیعی بر روی زمین مطرح است، در فضا هم فراهم شود. ما اینجا دسترسی به اکسیژن و اتمسفر داریم، جاذبه وجود دارد، مقدار زیادی از تشعشعات فضایی که از کیهان می آید توسط لایه های جو، جذب و بازتاب می شوند. همه این شرایط در فضا با مشکل مواجه می شود بنابراین لازم است که همه این تمهیدات توسط لباس فضانورد و فضاپیما جبران سازی شود.

ابراهیمی افزود: وقتی شما وارد فضاپیما می شوید یا از لباس فضانوردی استفاده می کنید، شرایط جدیدی را به شما تحمیل می کند مثل شتاب ها، ارتعاش ها و محیط های دیگری که داخل کپسول فضایی ایجاد می شود. اینها هم نباید برای فضانورد مضر باشند. بنابراین همه شرایط فیزیولوژیک و حیاتی فضانورد باید در نظر گرفته شود و بر اساس آن طراحی لباس و فضاپیما صورت بگیرد. در این حالت می شود مطمئن بود که فرد به سلامت پرواز می کند و برمی گردد.

رییس پژوهشکده سامانه های فضانوردی، در ادامه خاطرنشان کرد: علاوه بر این، در موقع برگشت چون سقوط از ارتفاعات بالا بر روی زمین مطرح خواهد بود و فضاپیما از سرعت های خیلی بالایی برخوردار است، باید در برابر شرایط محیطی مثل گرمایش های شدید، شتاب های شدید و بعد ورود به جو و ضربه برخورد به زمین، توسط تجهیزات آمادگی ایجاد شود. این باعث می شود از کاهنده های متعدد سرعت استفاده شود. از تجهیزاتی چون موتورهای ترمزی، چترها و تجهیزات جذب ضربه بر روی زمین مثل بالشتک های هوا، سازه های له شونده و دیگر تجهیزات.

وی تاکید کرد: با همه این تمهیدات باز هم محیطی که فضانورد در آن قرار می گیرد و شرایطی که در حین پرواز با آن رو به رو می شود از ویژگی های خاص برخوردار است. کما اینکه یک خلبان یا راننده ماشین مسابقه هم با شرایط خاص رو به رو می شود که خب اینها مستلزم آمادگی جسمانی، ذهنی و تعلیم برای فضانورد است. مثل همه حرفه های دیگر، فضانورد هم باید ورزیده و آماده شود تا کمک کند به تیم فضایی برای اینکه بهترین شرایط را برایش فراهم کنند.

ابراهیمی در پاسخ به این پرسش که جنس لباس فضانورد چیست؟ گفت: لباس های فضانوردی، نسل های پیشرفته تر لباس های خلبانی در ارتفاعات بالاست که بعدها به تدریج به وسایل بسیار پیشرفته ای تبدیل شدند که در مدرن ترین نمونه ها می توان آنها را شبیه به فضاپیماهای پوشیدنی توصیف کرد. به نحوی که خود لباس از چندین لایه مختلف تشکیل می شود که در خود لایه ها، تجهیزات حفاظتی مثل حفاظ های تشعشعی و لوله های مختلف برای تنظیم دما و سیم بندی های متعدد برای حسگرهای شرایط حیاتی و محیطی تعبیه شده است. از حیث مواد و الیاف هم این لباس ها خاص است و از الیافی در آن استفاده می شود که گرما را دفع می کنند و در برابر تشعشعات مقاومت دارند و نمونه های پیشرفته که برای راهپیمایی فضایی استفاده می شود در برابر نفوذ اشیا خیلی ریز که ممکن است با سرعت خیلی زیاد  در فضا در پرواز باشند، مقاوم است. پیشرفته ترین این لباس ها، یک فضاپیمای پوشیدنی است و ساده ترین آنها شبیه لباس خلبان های هواپیماهای بلند پرواز مثل میگ است.

رییس پژوهشکده سامانه های فضانوردی  در پایان یادآور شد: معمول این است که در سفرهایی که کمتر از یک روز و یک روز به طول می انجامد همواره لباس بر تن فضانوردهاست اما وقتی فضانورد می رود داخل ایستگاه فضانوردی بین المللی یا وارد زیستگاه فضایی می شود که قرار است چندین ماه در آنجا بماند، لباس ها متنوع خواهد بود. در داخل زیستگاه، لباس های سبک تر و ساده تر می پوشند ولی در حین ماموریت های تعمیر ایستگاه و فضاپیما که به آنها فعالیت های بیرون محیطی می گویند، لباس های خیلی پیشرفته و مدرن بر تن می کنند. وقتی دارند دوباره به جو برمی گردند لباس عادی فضانوردی را می پوشند. بنابراین چندین دست لباس مختلف برای کسی که باید چندین ماه در ایستگاه بماند نیاز خواهد بود.                 

No tags for this post.