تلاش محققان ایرانی برای ارتقای تماس چشمی در کودکان «درخودمانده»

دکتر نگار سماک نژاد – مجری طرح «بهبود برقراری تماس چشمی در کودکان اتیستیک» با بیان اینکه برقراری تماس چشمی نقش مهمی در تعاملات اجتماعی ایفا می کنند، در گفتگو با مهر گفت: برخلاف کودکان نرمال که هنگام نگاه کردن به چهره به ناحیه چشم توجه می کنند، کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم از نگاه کردن به چهره و بخصوص چشم افراد اجتناب می ورزند.

وی افزود: با توجه به اینکه عدم برقراری تماس چشمی سبب رفتارهای اجتماعی غیر معمول شده و زندگی اجتماعی این کودکان را تحت تاثیر قرار می دهد، تلاش برای برقراری تماس چشمی در کودکان اتیستیک از بزرگترین چالش های محققان در این حوزه است.

سماک نژاد افزود: از این رو ما نیز در پژوهشکده علوم شناختی و مغز دانشگاه شهیدبهشتی تلاش داریم تا درقالب یک طرح پژوهشی و با حمایت ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی این موضوع را مورد بررسی قرار داده و بتوانیم پردازش چهره و ناحیه چشم را در کودکان اتیستیک بهبود ببخشیم.

عضو هیات علمی پژوهشکده علوم شناختی و مغز دانشگاه شهید بهشتی اظهار داشت: طبق یافته های برخی پژوهش ها، به طور کلی مبحث «ادراک»  در افراد نرمال و اتیستیک متفاوت است. بطور مثال افراد نرمال برای پردازش بهتر اطلاعات در هنگام نگاه کردن به اطراف، برخی اطلاعات دریافتی توسط حواس خود را فیلتر کرده و در عین حال از تجربیات گذشته برای پردازش  اطلاعات مشابه استفاده می کنند که این فیلتر کردن اطلاعات، ادراک را برای آن ها تسهیل می کند.

وی در ادامه گفت: در صورتی که کودکان اوتیستیک  به اندازه افراد نرمال اطلاعات دریافتی و تجربیات قبلی را برای ادراک اطلاعات جدید تعمیم نمی دهند. بر طبق این پژوهش ها کودکان اتیستیک فضای پیرامون خود را همانطور که می بینند، بدون فیلتر کردن اطلاعات غیر ضروری پردازش می کنند لذا در مقایسه با افراد نرمال از ادراک متفاوتی برخوردارند.

به گفته وی چهره یکی از ارگان های اصلی بدن است که از طریق آن می توانیم با افراد دیگر ارتباط برقرار کنیم و اطلاعات زیادی از جمله احساسات فرد متقابل مانند خوشحالی و ناراحتی، سن، نژاد و.. را از چهره و به خصوص ناحیه چشم دریافت کنیم.

سماک نژاد گفت: لذا پردازش چهره نسبت به سایر اجسام پیرامون ما متفاوت و پیچیده تر است که این پیچیدگی، پردازش چهره را در کودکان اتیستیک مشکل تر می سازد.

وی در خصوص ادراک چهره عنوان کرد: ما از نوزادی با افراد در تعامل هستیم و بیشتر از هر چیز به چهره افراد نگاه می کنیم که این تعاملات مهارت ما را در ادراک چهره افزایش می دهد. از طرفی یک تحقیق اخیر نشان داده است که نحوه نگاه کردن کودکان اتیستیک به چهره از سن شش ماهگی تغییر می کند و از همان سنین میزان نگاه کردن این کودکان به ناحیه چشم نیز کاهش پیدا می کند.

وی افزود : هدف نهایی ما از این خط تحقیقاتی طراحی آزمونی جهت آموزش تماس چشمی و ارتقای آن در کودکان اتیستیک از سنین پایین است.

به گفته وی، امیدواریم که با تشخیص به موقع اتیسم در سنین پایین بتوانیم این مهارت ها را توسط  آزمون های مختص به ادراک و پردازش چهره از همان نوزادی در کودکان اتیستیک نیز افزایش داده و به کودکان نرمال نزدیک کنیم. چرا که پردازش صحیح چهره هم از لحاظ برقراری تماس چشمی و هم ادراک احساسات افراد، مراودات اجتماعی را برای این کودکان تسهیل می کند.

No tags for this post.