حوله آشپزخانه، منبعی مهم در آلودگی

اگرچه گزارشات حاکی از آن است که تنها 9 درصد از بیماریهای ناشی از مواد غذایی در خانه رخ می‌دهد، اما دانشمندان تخمین می‌زنند که تعداد واقعی حوادث بیشتر از اینهاست. تحقیقات نشان داده‌اند که علت اصلی آلودگی همان چیزی است که با پاکیزگی ارتباط مستقیم دارد  که چیزی نیست جز حوله آشپزخانه.

پژوهش های جدید نشان داده است که بیشترین آلودگی در بین وسایل و سطوح آشپزخانه، به حوله ‌ها مربوط می‌شود. زیرا اغلب افراد در آشپزخانه، حتی زمانی که قصد خشک کردن دستهایشان را ندارند، به طور مرتب حوله ‌ها را لمس می ‌کنند. بسیاری حتی قبل از شستن دستان خود حوله را لمس و سپس دستان خود را با همان حوله خشک می کنند که در نتیجه دوباره دستانشان آلوده می شود. حوله پارچه‌ای می‌تواند به سرعت در سطح قابل توجهی آلوده شده و منجر به بیماریهای ناشی از آلودگی مواد غذایی شود.

پژوهشگران دریافتند سالمونلا، نوعی باکتری که در مواد غذایی مانند گوشت و مرغ خام یافت می‌شود، به راحتی در حوله‌های پارچه‌ای آشپزخانه رشد می‌کند. از این رو توصیه می‌شود چنین حوله‌‌هایی حتما بعد از طبخ هر وعده غذا شسته شوند یا از حوله‌های کاغذی یکبار مصرف استفاده شود که پس از استفاده دور ریخته شوند.

از مشاهدات دیگر این مطالعه، استفاده از تلفن همراه و تبلت هنگام آماده کردن غذا و عدم رعایت بهداشت بود. البته استفاده از این دستگاهها که منبع بالقوه آلودگی می‌باشند، منحصر به آشپزخانه نیست، بارها دیده شده که افراد از تلفن همراه حتی در محیطی مانند حمام که معمولا در آن باکتری و ویروس یافت می‌شود، استفاده می‌کنند. برای جلوگیری از خطرات به کار بردن این دستگاهها در آشپزخانه پاک کردن سطوح با استفاده از محلول ضدعفونی کننده ضروری می‌باشد.

برای درک بهتر یافته‌های این تحقیقات، پژوهشگران 123 شرکت کننده را به طور تصادفی در سه گروه جداگانه قرار دادند. به گروه اول یک برنامه آموزشی شامل پیامهای تندرستی برای خانواده سالم داده شد. به گروه دوم  اجازه دادند تا روی پیامهای بهداشتی خانواده سالم بحث و بررسی کنند و به گروه سوم هیچ آموزش بهداشتی برای تهیه غذا داده نشد. این آزمایش در آشپزخانه ای که در یک مجتمع مسکونی برای شرکت کنندگان طراحی و راه‌اندازی شده بود انجام و تمام مشاهدات ثبت و ضبط شد. شرکت کنندگان می‌بایست طبق دستور با استفاده از گوشت یا مرغ خام غذایی را تهیه و به همراه سالاد میوه سرو می‌کردند. پژوهشگران به گوشت خام نوعی باکتری بی‌خطر را که به طور طبیعی در گوشت وجود ندارد و معمولا در ماست یافت می‌شود، تلقیح کردند.

پس از انجام کار با استفاده از ردیابی سطح آلودگی گوشت، محققان دریافتند که آلودگی ناشی از باکتری سراسر آشپزخانه را فرا گرفته و حتی بیش از 90 درصد سالاد میوه که در مجاورت ظرف گوشت قرار داشت آلوده شده بود. حال اگر به جای باکتری مزبور سالمونلا قرار گیرد، خطر ابتلا به بیماریهای ناشی از آلودگی مواد غذایی بسیار زیاد خواهد بود.

این مطالعات نشان داد که همه شرکت کنندگان به جز گروهی که پیامهای بهداشتی را دریافت کرده بودند، اشتباهاتی را که به سادگی منجر به آلوده شدن محیط آشپزخانه می‌شود انجام داده بودند. 82 درصد از افراد با لمس شیر آب ظرفشویی، یخچال، اجاق گاز و سطل زباله آلودگی‌هایی را روی آنها باقی گذاشته بودند که منشا همه آنها گوشت بود. همچنین حوله‌های مورد استفاده این افراد بسیار آلوده بود.

چه باید کرد؟

برای جلوگیری از گسترش آلودگی در محیط آشپزخانه به موارد زیر توجه کنید:

1. دستان خود را به خوبی بشویید؛ پژوهشگران معتقدند بسیاری از افراد به درستی و مکرر دست هایشان را نمی ‌شویند و در واقع فقط آنها را خیس می‌کنند! عادت کنید به محض ورود به آشپزخانه و پس از دست زدن به مواد غذایی مانند گوشت، مرغ، تخم مرغ و یا محصولات تازه دستان خود را حتما با آب و صابون بشویید. این کار از ابتلا به بیماریهایی مانند آنفولانزا و … جلوگیری می‌کند. برای شستن صحیح دست ها ابتدا آنها را با آب گرم خیس کرده و به مدت 20 ثانیه صابون بمالید و پس از آن با آب گرم به خوبی بشویید. اجازه دهید دست هایتان یا در معرض هوا خشک شوند یا با حوله یکبار مصرف خشک شان کنید.
2. حوله‌ های پارچه‌ای را بشویید؛ دلیل اصلی آلودگی حوله‌ها این است که افراد به طور مرتب آنها را لمس می‌کنند. توصیه می‌شود برای هر کاری در آشپزخانه از حوله جداگانه استفاده شود. حوله‌ها باید مرتب شسته و ترجیحا هر روز تعویض شوند.
3. از اسفنج استفاده نکنید؛ محیط مرطوب اسفنج محل خوبی برای رشد باکتری و میکروب است، اما اگر مجبورید از آنها استفاده کنید، حتما اصول بهداشتی را رعایت کنید. مثلا می‌توانید آن را در ماشین ظرفشویی یا در یک ظرف محلول سفید کننده یا به مدت 30 ثانیه در مایکروویو قرار دهید.
4. از دماسنج مواد غذایی استفاده کنید؛ اگر مواد غذایی به درستی طبخ شوند، بیشتر میکروبهای موجود در آنها کشته می‌شود. به همین دلیل غذاهای ناپختنی مانند سالاد بیشترین خطر ابتلا به بیماری را دارد. بهترین روش برای دانستن اینکه آیا غذا به میزان کافی پخته شده است یا خیر، استفاده از دماسنج است. گوشت در 160 درجه و مرغ در 165 درجه فارنهایت به خوبی پخته می‌شود. در مطالعه فوق بسیاری از شرکت کنندگان یا دماسنج نداشتند یا اگر داشتند هرگز از آن استفاده نمی‌کردند.
5. وسایل آماده کردن غذا را از هم جدا کنید؛ غذاهایی مانند سالاد را که پخته نمی‌شوند در مجاورت گوشت و مرغ و مواد غذایی خام قرار ندهید. حوله‌های مربوط به خشک کردن ظروف را از حوله مربوط به خشک کردن دست جدا کنید. اینکار را در مورد تخته برش و سایر ابزار طبخ غذا هم انجام دهید.
6. مانند یک میکروب شناس فکر کنید؛  هر بار که به مواد غذایی دست می‌زنید به این فکر کنید که ممکن است آلودگی تا کجا گسترش یابد. بیماریها ممکن است اثرات شدید و مرگباری داشته باشند بنابراین سعی کنید عادات اشتباه خود را تغییر دهید.

اغلب مردم از خطرات ناشی از آلودگی مواد غذایی آگاهند اما تمایل دارند تا آن را نادیده گرفته و به همان روشهای قدیمی و آسان خود ادامه دهند. در بسیاری از موارد، مردم درک کافی از میکروب شناسی عمومی و آماده سازی غذای سالم ندارند. در این مطالعه سعی بر این است تا افراد درک بهتری از زندگی سالم به دست آورند.

منبع

No tags for this post.