پارک های علم و فناوری، نیازمند حمایت و شناخت بیشتر

کارشناسان و صاحبنظران معتقدند که پارک علم و فناوری سازمانی است که با هدف افزایش ثروت در جامعه توسط متخصصان حرفه ای مدیریت می شود و جریان دانش و فناوری را میان دانشگاهها، موسسه های تحقیق و توسعه، شرکت های خصوصی و بازار به حرکت می اندازد و از طریق مراکز رشد، سازمان های نوآور را تقویت کرده و فرایندهای زایشی را تسهیل می کند.
براساس این دیدگاه ها، پارک علم و فناوری محیطی است که در آن واحدهای تحقیقاتی مستقل یا وابسته به سازمان ها و صنایع، مجتمع شده و زیر پوشش و حمایت قرار می گیرند تا به خلاقیت و نوآوری بپردازند.
تعمیق ارتباط بین دانشگاه ها، سازمان های تحقیقاتی، واحدهای تولیدی و مراکز تصمیم گیری دولتی برای توسعه فناوری و علوم کاربردی، از جمله اهداف ایجاد و توسعه پارک های علم و فناوری است.
همچنین پارک های فناوری به عنوان ابزار جلب شرکت های مبتنی بر فناوری پیشرفته در سطح بین المللی شناخته می شوند و علاوه برآن محملی برای جذب متخصصان و دانشمندان و توسعه فعالیت کارآفرینان است.
هم اکنون بیش از 800 پارک علم و فناوری در بیش از 55 کشور جهان ایجاد شده و بیش از این مقدار دردست ساخت است که نشان از توجه کشورها به این نهاد اجتماعی مهم دارد.
شکل گیری و توسعه بسیاری از پدیده های نوظهور تکنولوژیکی از درون این پارک ها است و دولت ها می کوشند با ایجاد محیطی مناسب، شرایط کار و فعالیت را برای شرکت های کوچک و متوسط، و جذب شرکت های بین المللی مبتنی بر فناوری فراهم کنند.
پارک های فناوری از اواخر دهه 50 میلادی در آمریکا ایجاد شدند و امروزه نیز در سراسر جهان وجود دارند و تعدادشان روز به روز در حال افزایش است.
ازجمله اهداف ایجاد پارک های فناوری، افزایش نوآوری تکنولوژیک (فناورانه)، توسعه اقتصادی و اشتغال زایی متخصصان است و بسیاری از سیاستگذاران از پارک های فناوری به عنوان بخشی از یک راهبرد اندیشمند و هماهنگ برای توسعه ملی یا منطقه ای نام می برند.
اگرچه هر شهر یا کشوری ممکن است دلایل متفاوتی برای ایجاد پارک های فناوری داشته باشد، ولی هدف اولیه از تشکیل یک پارک فناوری افزایش تعداد شرکت های کوچک و متوسط دانش محور است تا در یک محیط اقتصادی به فعالیت بپردازند و از این شرکت ها به عنوان پشتوانه بخش خصوصی برای کمک به تنوع اقتصادی نام برده می شود.
کشورهای در حال توسعه که تجربه چندانی در زمینه فناوری ندارند، ممکن است از پارک های فناوری برای جذب سرمایه گذاری خارجی ، ایجاد شغل و افزایش درآمدهای مالیاتی استفاده کنند.
معاون فناوری و نوآوری پارک های علم و فناوری استان بوشهرگفت: پارک های علم و فناوری یک مدل بومی شده از تکنولوژی هستند و لفظ پارک نیز بعنوان محل استقرار شرکت های فناور است.
حامد گرگین پورافزود: رسالت پارک ها در کنار دانش بنیان بودن، تبدیل ایده ها به محصول و تجاری سازی محصولات است طوری که در دانشگاه ها دانش تولید و در پارک ها این دانش به محصول تبدیل و تجاری سازی می شود.
وی با اشاره به روند موجود در پارک ها و وجود تیم نوآور اظهار کرد: در پارک های علم و فناوری فرد ایده خود را در قالب پیشنهاد ارائه و پس از داوری و تائید بعنوان ایده ای نوآور مورد حمایت قرار می گیرد.
گرگین پور گفت: دراین مرحله برای حمایت از ایده نوآور 50 میلیون ریال به صورت تسهیلات بلاعوض پرداخت می شود که این ایده به محصول نیمه صنعتی تبدیل شود.
وی ادامه داد: درمرحله بعد ایده به سمت تشکیل شرکتهای خصوصی هدایت و پارک مکان فیزیکی در اختیار آنها قرار می دهد.
گرگین پورگفت: در این مرحله که دوره رشد نامگذاری می شود 100 میلیون ریال وام برای خرید تجهیزات و 250میلیون ریال برای تبدیل محصول نیمه صنعتی به صنعتی پرداخت می شود.
وی یادآور شد: هم اکنون در این استان پارک علم و فناوری خلیج فارس در بوشهر و مراکز رشد در بوشهر، دشتستان، دشتی، تنگستان و کنگان مستقر و برای شهر گناوه نیز اخذ مجوز راه اندازی مرکز رشد در دست پیگیری است.
گرگین پوراظهار کرد: شرکت در این مرحله باید نظام یافته و دارای گردش مالی قابل قبولی باشد تا بعد از حالت رشد خارج و وارد پارک ها شود.
وی اضافه کرد: درهراستان تنها یک پارک در مرکز استان وجود دارد که شرکت ها در این پارک ها رشد یافته و مستقر می شوند.
گرگین پورافزود: در این مرحله حمایت مالی از شرکت ها نمی شود ولی موسسه های دیگر از جمله معاونت علمی رئیس جمهوری، صندوق پژوهش فناوری، صندوق نوآوری و شکوفایی و سازمان های دیگر و وزارتخانه ها از این طرحها و ایده های دانش بنیان در قالب تسهیلات تجاری سازی و خرید محصولات دانش بنیان این شرکت ها حمایت می کنند.
وی در باره خدمات مربوط به معافیت مالیاتی گفت: شرکت هایی که دارای مجوز دانش بنیانی و محصول آنها نیز دانش بنیان است از معافیت مالیاتی برخوردار می شوند.
گرگین پوراظهار کرد: همچنین شرکت هایی که در پارک مستقر هستند با تائید رئیس پارک درصدی از پروژه های آنها که دانش بنیان بوده نیز از معافیت مالیاتی برخوردار می شوند.
وی یادآور شد: در استان بوشهر هشت شرکت دارای مجوز دانش بنیان وجود دارد و 60 شرکت نیز در پارک و مراکز رشد مستقر هستند.
گرگین پورافزود: پارک علم و فناوری در کنار حمایت از شرکت ها کارهای زیربنایی نیز از جمله پارک علمی کودک و نوجوان، رشد خلاقیت و نوآوری زیست فناوری واحداث آزمایشگاه های تخصصی و برگزاری سمینارهای تخصصی و فناورانه انجام می دهد.
وی بیشترین مشکلات پارک ها را مربوط به بازاریابی و فروش محصولات عنوان کرد و گفت: دستگاه های اجرایی با اعتماد به شرکت های دانش بنیان باید زمینه همکاری بیشتربا این شرکت ها را فراهم کنند.
گرگین پور اظهارکرد: با توجه به افزایش تعداد شرکت ها، پارک علم و فناوری خلیج فارس بوشهر درزمینه فضای فیزیکی با محدودیت روبرو است.
نماینده شرکت های دانش بنیان استان بوشهر ومدیر شرکت پایش اندازه گیری بوشهر گفت: مراکز فناوری وابسته به پارک علم و فناوری و مراکز رشد هستند.
علیرضا زنده بودی افزود: 50 شرکت عضو پارک علم و فناوری استان بوشهر هستند که 20 درصد این شرکت ها فعال و درصد بالایی از آنها فعالیتی ندارند.
وی نبود بازار مناسب برای فروش محصولات و مسائل و مشکلات مالی را از جمله مشکلات این شرکت ها عنوان کرد.
زنده بودی اظهار کرد: در صورت حمایت نهادهای حاکمیتی می توان مشکل بازار را حل کرد اما تاکنون این دخالت از سوی سیستم حاکمیتی کم و یا اگر هم کاری شده تاثیرگذار نبوده است.
وی اضافه کرد: اگر نهادهای حاکمیتی راهکارهایی برای ایجاد ارتباط بین شرکت های دانش بنیان، بازارهای هدف و صنایع فعال ایجاد کنند، این رکود کاهش می یابد.
زنده بودی بیان کرد: درصورت تشکیل کارگروهی شامل نمایندگان استانداری، نهادهای حاکمیتی، شرکت های دانش بنیان، واحدها، بخشهای خصوصی و بازارهای هدف ایجاد شود، در فعال شدن بازارهایی در استان که می توانند خدمات را بگیرند، تاثیر دارد.
وی یادآور شد: تاکنون در استان بوشهر چنین کارگروهی شکل نگرفته و اگر هم تشکیل شده به صورت موقتی و بدون حضور شرکت ها و بخش های خصوصی بوده است.
زنده بودی در باره حمایت مالی گفت: برخی از صندوق هایی که تفاهم نامه همکاری با پارک ها دارند در ارائه تسهیلات به شرکت های دانش بنیان برای تجاری سازی محصولات و خدمات شرکت ها عملکرد خوبی نداشته اند.
نماینده شرکتهای دانش بنیان استان بوشهرگفت: شرکتهای دانش بنیان استان قابلیت های زیادی در زمینه فناوری اطلاعات، محیط زیست، ارتباطات و مخابرات، طراحی و برنامه ریزی شهری، کالیبراسیون و تست تجهیزات، تجهیزات شیرین سازی آب و طرح های تصفیه آب، مقاوم سازی و بهسازی لرزه ای، سیستم های اپتیک، تجهیزات آموزشی و آزمایشگاهی، سیستم های هوشمند و سایر موارد دارند.
زنده بودی افزود: پارک علم و فناوری خلیج فارس بوشهر اطلاع رسانی مناسبی در حوزه خدمات و تولید صنعتی آنها ارائه کرده و برخی از سازمان ها و شرکت ها از جمله مجتمع گازی پارس جنوبی، منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس جنوبی و پتروشیمی مستقر در منطقه ویژه عسلویه همکاری خوبی دارند.
وی گفت: با وجود اینکه در بیشتر موارد پارک علم و فناوری خلیج فارس بوشهر با بیشتر سازمان ها تفاهم نامه همکاری دارد ولی بیشتر سازمان های دولتی همکاری قابل توجهی با این پارک ندارند.
زنده بودی افزود: نهادهای حاکمیتی باید همانند امتیازهایی که به شرکتهای بومی در برخی مناقصه ها می دهند با ایجاد الزام درهمه مناقصه های اجرایی شرایطی را از نظر امتیاز برای شرکتهای دانش بنیان در نظر بگیرند.
وی بیان کرد: هرچند تعداد شرکت های مستقر در پارک علم و فناوری خلیج فارس بوشهرکم است ولی همین شرکت ها پروژه ها وطرح های سطح بالایی را ارائه می دهند که نیازمند توجه بیشتر از سوی مدیران استان است.
مدیرشرکت پایش اندازه گیری بوشهرافزود: برای نمونه این شرکت یکی از بزرگترین طرح های ملی در زمینه کالبیراسیون تجهیزات صنعت نفت و گاز را در دست دارد.
مدیرشرکت دانش بنیان پیشروان فناور کارن که در زمینه ساخت تجهیزات مخابراتی فعالیت می کند گفت: همچنین این شرکت نیز در حال تولید قطعه ای است که تنها در کشورآمریکا و چین تولید می شود.
امین بحرینی افزود: علاوه براین، شرکت در اتوماسیون سایت های پرورش میگو نیز ثبت اختراع داشته که می تواند به تولیدات داخلی کمک کند.
وی اظهار کرد: کارکرد این اختراع طوری است که پس از تحویل میگو به این سیستم بعد از چهارماه میگو با اندازه بزرگتر و وزن بیشتر تولید می شود.
بحرینی با اشاره به فاصله صنعت ما با خارج از کشور گفت: برای ساخت تجهیزات جدید باید هزینه کرد دراین ارتباط دولت می تواند در ساخت تجهیزات به شرکتهای دانش بنیان کمک کند.
وی اضافه کرد: یک سری کمک هایی از سمت دولت می شود ولی این کمک ها کافی نیست و باید روی آنها کار شود تامین این چنین بودجه هایی قبل از ساخته شدن و فروش نیاز است.
بحرینی اظهارکرد: دولت در مقابل فروش زیاد شرکت های دانش بنیان از آنها پشتیبانی و حمایت می کند این در صورتی است که شرکت برای تولید محصول نیاز به حمایت دارد.
وی یادآور شد: اگر تولید شرکت های دانش بنیان به فروش زیاد رسیده باشند دیگرنیازی به تسهیلات دولتی ندارند.
بحرینی افزود: شرکت های دانش بنیان نوپا اگر بخواهند تکنولوژی جدیدی را بسازند و یا وارد کشور کنند نیاز به بودجه بالایی دارند، در صورتی که این تسهیلات تنها به شرکت های دانش بنیان نوپایی پرداخت می شود که فروش بالایی دارند.
وی اظهار کرد: همانطور که ازنام شرکت های نوپا پیداست عمر این شرکت ها زیر سه سال و این توقع زیادی است که یک شرکت در یک سال اول عمر خود بتواند بالای پنج میلیارد ریال درآمد داشته باشد.
بحرینی با اشاره به باور استاندار بوشهر نسبت شرکت های دانش بنیان گفت: اگر شرکت های دانش بنیان بخواهند محصولاتی را تولید کنند به دلیل ضعف صنعت در استان نمی توانند کمک زیادی بگیرند در نتیجه برای ساخت این محصولات باید دست به دامن صنعت سایر استانها شوند.
وی افزود: همچنین وقتی مایحتاج شرکت ها قابل دسترسی نباشد آنها به سمت استان های دیگر سوق داده می شوند در نتیجه شرکت های دانش بنیان استان با عمری کوتاه و بعد از قدرت گرفتن از لحاظ مالی به استان های دیگر مهاجرت می کنند.
بحرینی در باره فروش محصولات شرکت ها گفت: با وجود پشتیبانی مدیران ارشد استان بوشهر از تولید شرکت ها، ولی وقتی برای فروش محصولات به کارشناسان اداره ها و سازمان ها می رسیم مشکلات متعددی را مطرح می کنند ازجمله این که محصول ایرانی است.
وی تاکید کرد: کارشناسان دستگاه های اجرایی باید به این باور برسند که محصولات ایرانی نیز می توانند کیفیت خوبی داشته باشند.
بحرینی یادآور شد: دولت برای جلوگیری از مهاجرت شرکت های دانش بنیان استان ها به کلان شهرها باید ریسک پذیری خود را در استان های کوچک افزایش دهد و به دید شرکت های پرقدرت کلان شهرها به همه نگاه نشود.
وی در باره اقتصاد مقاومتی گفت: برای اینکه اقتصاد مقاومتی به صورت کامل اجرا شود باید هزینه کرد و این هزینه می تواند شامل موارد مالی و اعتمادی باشد.
مدیرعامل شرکت مهارت گستر لیان نیز که در زمینه هوا فضا فعالیت می کند گفت: پارک های علم و فناوری سازمان هایی هستند که به افراد نخبه با ایده های نو کمک می کنند تا ایده های آنها به محصول تبدیل شود.
شهرام محمدی افزود: پارک های علم و فناوری پل ارتباطی بین نخبگان و صنایع است و این به اطلاع رسانی بیشتر و روانی بروکراسی نیاز دارد.
وی با اشاره به روند طولانی بروکراسی اداری برای ورود به پارک های علم و فناوری گفت: با وجود شناسایی استعدادها به دلیل وجود بروکراسی اداری طولانی مدت افراد از حضور در پارک ها صرفه نظر می کنند.
محمدی اظهار کرد: نخبگان زیادی در استان بوشهر به دلیل نا آشنایی با مجموعه پارک های علم و فناوری جذب نمی شوند و مسئولان پارک باید با اطلاع رسانی بهتر و روان سازی ورود به پارک ها، زمینه جذب این افراد را فراهم کنند.
وی یادآور شد: پارک ها از نظر ساختار سازمانی قابلیت لازم را دارند ولی در کارکرد در برخی از حوزه ها به وظایف شان بخوبی عمل نمی کنند.
وی گفت: مهیا کردن فضای کار با نرخ مناسب و برگزاری دوره های آموزشی برای شرکت های فناور، بسیار مناسب است ولی باید خدمات مشاوره ای و بازرگانی بیشتر شود.
محمدی تاکید کرد: شرکت های دانش بنیان باید از طریق فراگیری آموزش ها در مسیر درست هدایت شوند.
مدیرعامل شرکت مهارت گستر لیان اظهار کرد: شرکت های زیادی داریم که به دلیل نداشتن دانش کافی در حوزه مدیریت شرکت ها و بازاریابی نامناسب در آستانه تعطیلی قراردارند.
وی گفت: شرکت های فناور دانش بنیان با هیات مدیره جوان به دلیل ناآشنایی با قوانین پیچیده در سالهای اول دچار مشکلاتی می شوند.
محمدی اظهار کرد: این شرکت ها نیاز به تسهیلات دارند، اگرچه این تسهیلات تصویب می شود ولی پرداخت نمی شود واین ضربه مهلکی است که به شرکت ها وارد می شود.
وی با بیان اینکه قانون گذار مصوب می کند ولی مجری خوب اجرا نمی کند گفت: براساس قانون، پارک ها معاف از مالیات هستند ولی سلیقه ای برخورد می شود و این قانون بدرستی اجرا نمی شود.