چرا زلزله های آسیا شدیدتر از اروپا است؟

نتایج یک مطالعه جدید نشان می دهد که به دلیل شدت و سرعت بیشتر حرکت و تصادم لایه های زمین در مناطق کوهستانی هیمالیا، شدت زلزله های رخ داده در این مناطق، به مراتب بیشتر از قاره اروپا است. پژوهشگران حوزه ژئوفیزیک  دینامیک سیالات در شهر زوریخ از کشور سوئیس، در مطالعات خود چشم انداز و اطلاعات دقیق تری نسبت به خطر بروز زلزله در مناطق کوهستانی جهان ترسیم کردند.

مطالعات جدید نشان می دهد که فراوانی و بزرگی زلزله های شدید در مناطق پرجمعیت نزدیک به رشته کوه هایی مانند آلپ، هیمالیا و رشته کوه زاگرس در غرب ایران به میزان و نوع برخورد صفحات کوچکتر ساختار زمین بستگی دارد.

مطالعات جدید نشان می دهد که فراوانی و بزرگی زلزله های شدید در مناطق پرجمعیت نزدیک به رشته کوه هایی مانند آلپ، هیمالیا و رشته کوه زاگرس در غرب ایران به میزان و نوع برخورد صفحات کوچکتر ساختار زمین بستگی دارد.

در سال 2015 یک زلزله شدید 7 و 8 دهم ریشتری کشور نپال را لرزانده و یکسال بعد زلزله ای به قدرت 6 و 2 دهم ریشتر در ایتالیا ثبت شد. در مطالعات پیشین، دانشمندان تلاش کرده بودند دلایل فیزیکی وقوع زمین لرزه هایی از این دست را تشریح کنند اما نتایج این مطالعات مبهم بوده و نظریات قطعی از ان استنتاج نشد.  برای اولین بار، مطالعه جدید نشان می دهد که میزان برخورد صفحات تکتونیکی  (tectonic plates) عامل اصلی کنترل کننده وقوع زلزله های شدید در مناطق کوهستانی هستند.

لوکا دال زیلیو (Luca Dal Zilio) سرپرست این تیم تحقیقاتی در باره موضوع فوق اعلام کرد: « تأثیر زمین لرزه های بزرگ در کمربندهای کوهستانی ویرانگر است، درک پارامترهای فیزیکی  مستتر در فراوانی  و شدت زلزله برای بهبود ارزیابی خطر زمین لرزه بسیار مهم است. با ترکیب آمار زمین لرزه های کلاسیک و مدل های عددی که اخیرا توسعه یافته است، مطالعات ما به  بخش حیاتی و بسیار مهمی از خطر بروز زمین لرزه های شدید  معطوف است، در واقع هدف اصلی ما  ارائه یک توضیح فیزیکی قابل مشاهده برای یک مسئله در مقیاس جهانی است. مشارکت علمی ما می تواند به جامعه کمک کند تا دیدگاه جامع تری از خطر زلزله در مناطق ای پرجمعیت و زلزله خیز دنیا به دست آورده و در نهایت اقدامات لازم را در این زمینه اتخاذ کند. »

در حال حاضر در سراسر کره زمین هفت صفحه زمین شناسی بزرگ و تعداد زیادی صفحات بشقابی کوچکتر وجود دارد که در لایه lithosphere زمین قرار دارند.این صفحات بشقابی حرکت کرده و روی یکدیگر لغزیده و با هم تصادف می کنند. این حرکت ها منجر به شکل گیری کوهستان ها، فوران های آتشفشانی و زلزله می شوند.

در این تحقیقات، دانشمندان مدلی دو بعدی از نحوه حرکت و تصادم این صفحات را طراحی کرده و با رویکرد مدل سازی seismo thermo-mechanical (STM) از فرآیندهای طولانی مدت برای تشریح مسائل مربوط به مقیاس زمانی یعنی تکرار نتایج مشاهده شده از کاتالوگ های زلزله تاریخی استفاده کرده اند. این مطالعات همچنین نشان می دهد که توزیع زلزله ها، اندازه و فرکانس آن ها که توسط حرکت در ارتفاعات ایجاد می شود چگونه در کمربند پوسته زمین رخ داده و چه نقشی در تشکیل کوه ها دارد.

در این مطالعات مشخص شد نوع و شدت زلزله ها در مناطق کوهستانی به طور کاملا مستقیم به نحوه حرکت و تصادم صفحات زیرین زمین مرتبط بوده و سرعت حرکت، دمای محیطی داخلی زمین و نحوه تصادم صفحات زیر زمینی با یکدیگر تعیین کننده میزان قدرت زلزله هستند.

در این مطالعات، چهار کوهستان آپنینی، آلپ، هیمالیا و زاگرس به طور خاص مورد مطالعه قرار گرفته  اند.

شرح کامل این پژوهش و یافته های به دست آمده از آن در آخرین شماره مجله تخصصی زمین و علوم سیاره ای (Earth and Planetary Science Letters) منتشر شده و در اختیار پژوهشگران قرار دارد.

ترجمه: احسان محمدحسینی

منبع: eurekalert

No tags for this post.