سودی از جنس ضرر

یکی از مباحث مربوط به اقتصاد پویا را می‌توان عدم رکود سرمایه در کشور دانست. این امر به این معنی است که سرمایه‌های یک کشور باید در رده‌های مختلف تجاری و علمی به کار بسته شوند تا چرخ اقتصاد کشور به روانی به چرخش ادامه بدهد. بااین‌وجود بستر سرمایه‌گذاری برای کشورهای مختلف به حدی متفاوت است که شاید در بسیاری از کشورها (ازجمله ایران) سپردن سرمایه به بانک و دریافت سود بانکی به‌عنوان یک روش مطمئن و بدون ضرر مطرح باشد.

از دیرباز این روند در ایران به یک پدیده بسیار همه‌گیر بدل شده است ولی چنین موضوعی نمی‌تواند موجب شود تا اقتصاد به‌صورتی پویا به جلو حرکت کند. نخستین دلیل این است که سرمایه‌گذاری‌هایی ازاین‌دست را نمی‌توان سرمایه‌گذاری قطعی و بلندمدت به‌حساب آورد زیرا صاحب حساب می‌تواند در زمان نیاز سرمایه خود را بر اساس شروط خاصی از بانک طلب کند. دیگر مورد نیز به عدم رونق گرفتن کسب‌وکارهای سطح محدود بازمی‌گردد؛ وقتی‌که حجم سرمایه بسیار بالایی از اقشار مختلف جامعه به بانک‌ها ارائه شود، سرمایه‌گذاری در تمامی بخش‌های موردنیاز صنعت و علوم کشور انجام نخواهد شد و سرمایه یادشده تنها به بخش‌های فعالیت بانک‌های ارائه‌دهنده خدمات تزریق می‌شوند.

به‌این‌ترتیب به‌صورت کلی می‌توان گفت که سپرده بانکی باید یکی از آخرین گزینه‌های کسب درآمد و سود گرفتن در میان افراد مختلف یک جامعه باشد. بااین‌حال وقتی‌که بازار سرمایه‌گذاری ناامن است و شاهد نوسانات بسیار شدیدی هستیم که بعضاً یک‌شبه رخ می‌دهند، بسیاری از افراد جامعه ما روی به گزینه بانکی می‌آورند. درصورتی‌که گزینه‌های بانکی نیز توسط عموم افراد ایران اعمال نشوند، سرمایه‌گذاری‌های سیال به‌اندازه‌ای خطرناک هستند که بسیاری ترجیح می‌دهند تا پول خود را در ساختارهای راکدی مانند خودرو و املاک قرار بدهند و همین امر نیز موجب کاهش کلی نقدینگی موجود در بازار شده و می‌تواند به ایجاد تورم و رکود اقتصادی کمک کند؛ به‌عبارت‌دیگر، ضرب‌المثل از ماست که بر ماست را می‌توان در چنین شرایطی تجربه کرد. البته وظیفه دولت به‌عنوان مجری اصلی امور اقتصادی کشور نیز این است که ساختار سرمایه‌گذاری بسیار مستحکم و امنی را به وجود بیاورد که عموم جامعه بتوانند سرمایه خود را با اطمینان بالا به چرخه اقتصاد ملی وارد سازند. در این راستا نیز مواردی مانند نرخ تورم و تغییرات ارزی و غیره می‌توانند نقشی بسیاری بزرگ در پایداری بازار داشته باشند که مسلما هر یک از آن‌ها مبحث یک مقاله کاملاً ویژه و مستقل هستند.

ما در کجای جهان قرار داریم؟

در ادامه نگاهی به شرایط بانکداری و سوددهی بانک‌ها به سرمایه‌گذاران خواهیم انداخت تا موقعیت ایران را در مقایسه با کشورهای مختلف دریابیم. ابتدا نگاهی به ۵ کشوری می‌اندازیم که بالاترین نرخ سود بانکی را به سرمایه‌گذاران خود ارائه می‌کنند. البته به یاد داشته باشید که ارقامی که به آن‌ها اشاره می‌شود، بالاترین نرخ سود بانکی قابل پرداخت در این کشورها است.

آرژانتین. نرخ سود بانکی: 26.25 درصد

موزامبیک. نرخ سود بانکی: 21.75 درصد

غنا. نرخ سود بانکی: 21 درصد

گامبیا. نرخ سود بانکی: 20 درصد

مصر. نرخ سود بانکی: 18.75 درصد

حال جالب است که حداکثر نرخ سود بانکی در کشورمان را با لیست بالا مقایسه کنید تا دریابید که را ساختار سوددهی سرمایه‌گذاری بانکی ایران نیاز به بازنگری داشته است. بدون شک اقتصاد ایران نه در سطح کشورهای حاشیه دریای خزر مانند ازبکستان و آذربایجان در سطحی بسیار محدود عمل می‌کند و نه مانند آرژانتین و اوکراین و کشورهای فقیر آفریقایی که در لیست بالا مشاهده می‌کنید، به‌عنوان یک سیستم اقتصادی فلج، در سراسر جهان شناخته شده است. به‌این‌ترتیب حضور در رتبه‌ای بافاصله نه‌چندان زیاد نسبت به رتبه پنجم را می‌توان یک مشکل اقتصادی بزرگ برای ساختار تجاری کشور دانست.

از سوی دیگر در ادامه نگاهی خواهیم داشت به کشورهایی که کمترین نرخ سود بانکی در جهان را به سرمایه‌گذاران خود ارائه می‌کنند:

سوییس. نرخ سود: ۰٫۷۵- درصد.

دانمارک. نرخ سود: ۰٫۶۵- درصد.

سوئد. نرخ سود: ۰٫۵- درصد.

ژاپن. نرخ سود: ۰٫۱- درصد.

بلغارستان. نرخ سود: ۰ درصد.

نگاهی به نام‌های این فهرست می‌تواند به‌خوبی به شما نشان بدهد که چرا کشورهایی مانند سوییس، دانمارک و سوئد به‌عنوان قطب‌های اقتصادی جهان شناخته شده و به‌خوبی بازاری بدون تلاطم را ایجاد کرده‌اند. در این کشورها شما باید برای نگه‌داری سرمایه خود در بانک، رقمی را به بانک پرداخت کنید و به‌این‌ترتیب هیچ‌کس علاقه‌ای به راکد نگاه داشتن سرمایه خود در این کشورها نخواهد داشت. البته باید یادآور شد که این کشورها فرصت سرمایه‌گذاری مطمئن را به کمک بازار کم نوسان خود ایجاد کرده‌اند و توقع مشاهده چنین نرخی برای سود بانکی در ایران، با توجه به اقتصاد فعلی کشور کاملاً غیرمنطقی به نظر می‌رسد.

سود سرمایه‌گذاری بانکی چگونه محاسبه می‌شود؟

سرمایه‌گذاری‌های بانکی معمولا از طریق فرمول‌های پیچیده‌ای محاسبه می‌شود که توسط اقتصاددانان برجسته طراحی‌شده است. بهره بانکی به دو صورت اعمال می‌شود: نخست بهره ماهانه و دوم بهره مرکب. بهره ماهانه بسیار ساده بوده و به‌راحتی قابل‌محاسبه است. نحوه محاسبه بهره ماهانه بر اساس فرمول زیر قابل انجام است:

(رقم سرمایه‌گذاری X (نرخ سود سالانه / 100))/ 12

در همین فرمول می‌توان با جایگزینی رقم 12 با رقم 365 به نرخ سود روزشمار دست پیدا کرد.

برای مثال درصورتی‌که کسی سرمایه 20 میلیون تومانی با نرخ سود 15 درصد را در یک بانک انجام بدهد، سود ماهانه او به‌این‌ترتیب خواهد بود:

(20000000 X (15 / 100))/12 ==> (20000000 * 0.15)/12 ==> 3000000/12 ==> 250000

بهره مرکب به‌نوعی از سوددهی گفته می‌شود که در آن فرد به‌جای برداشت سود ماهانه سرمایه خود، سود آن را در انتهای بازه زمانی بزرگ‌تری دریافت می‌کند و به‌این‌ترتیب سود او اندکی بیش از سود دریافتی ماهانه خواهد بود. مشهورترین فرمول جهان درزمینهٔ سود مرکب را می‌توان نمونه زیر دانست:

A=Px(1 (r/n))^nt

بهره مرکب به‌مراتب پیچیده‌تر از بهره عادی بوده و ممکن است سیستم‌های بانکی مختلف، فرمول‌های متفاوتی را برای آن به کار ببرند و به همین دلیل نیز از ارائه مثال در این زمینه خودداری خواهیم کرد تا به‌صورت ناخودآگاه موجب ایجاد راهنمایی نادرست برای مخاطبان سیناپرس نگردیم.

جمع آوری و تالیف: آناهیتا عیوض خانی

No tags for this post.