به اعتقاد جامعه شناسان و تحلیل گران اجتماعی، اعتیاد به مواد مخدر به عنوان یکی از مسایل پیچیده اجتماعی در عصر حاضر محسوب می شود که زمینه ساز بروز بسیاری از آسیب ها و انحرافات اجتماعی است.
این پدیده روز به روز گسترش یافته و جوانان بسیاری را در کام خود فرو برده است. اعتیاد به مواد مخدر علاوه بر زیان های جدی و خطرناک جسمی از قبیل ابتلا به بیماری های عفونی واگیردار همچون هپاتیت، سل، ایدز، عوارض و مشکلات اجتماعی و اقتصادی زیادی از قبیل افزایش جرم های مرتبط به مواد مخدر مانند سرقت و جنایت، تکدی گری، فقر و هدر رفتن سرمایه های کلان مادی کشورها را به دنبال داشته است.
زمانی این تهدید قوت می گیرد که نوجوانان به علل مختلف گرفتار این مساله شوند؛ مساله ای که متاسفانه طی سال های اخیر نسبت به سال های قبل فزونی یافته است.
نقش خانواده در گرایش نوجوانان به اعتیاد
هرچند اعتیاد به عنوان یکی از آسیب های اجتماعی متاثر از عوامل متعدد اجتماعی و فردی است اما عامل خانواده نقش تعیین کننده ای در گرایش به اعتیاد نوجوانان ایفا می کند زیرا خانواده اولین مکان رشد شخصیت، باورها و الگوهای رفتاری فرد است که می تواند خود، منبعی برای تنش باشد.
نزاع و درگیری میان والدین در محیط خانواده باعث سلب آرامش و آسایش فرزندان در خانه می شود بنابراین آنها ترجیح می دهند که بیشتر وقت خود را در خارج از منزل سپری کنند؛ کمبود محبت والدین باعث می شود تا آنها برای رهایی از سختی ها و مشکلات زندگی با تشویق گروه های منحرف به مصرف مواد مخدر روی آورند.
از سوی دیگر نزاع و درگیری خانواده ها با فرزندان شان به علت شکاف نسلی باعث شده تا نوجوانان در دام بزهکاری گرفتار شوند؛ منظور از شکاف نسلی علاوه بر فاصله سنی و جسمانی، تقابل ارزش ها و هنجاری های جوانان با والدین است که باعث بیگانگی آنان از یکدیگر می شود. اغلب بیگانگی نوجوانان نسبت به ارزش ها و هنجارهای اجتماعی و فرهنگی، زمینه ساز ارتکاب اعمال نابهنجار و خلاف قانون آنها می شود.
به گفته علیرضا حسین‌زاده، روان پزشک، والدینی که ارتباط موثری با فرزندان شان از سنین 10 سالگی برقرار می کنند، می توانند میزان خشونت فرزندان شان را به کمترین میزان ممکن برسانند.
این پژوهشگر حوزه اعتیاد نوجوانان اظهارداشت: طبق برخی از یافته ها، والدین با پرخاشگری و وضع قوانین سخت گیرانه ، احتمال بزهکار و معتاد شدن فرزندان شان را افزایش می دهند.
امیر حسینن طاهریان دانش آموخته رشته حقوق دانشگاه علم و فرهنگ با راهنمایی دکتر احمد رمضانی، طی پژوهشی در این حوزه با بررسی نقش خانواده در گرایش جوانان به اعتیاد مواد مخدر به نتیجه رسید است که احتمال گرایش فرزندان به اعتیاد در خانواده های از هم گسیخته، خانواده هایی که در آنها بین اعضاء تنش وجود دارد، به ویژه اگر یکی از اعضای خانواده معتاد باشد، افزایش می یابد.
او در این تحقیق عنوان کرده است: در واقع منشا بسیاری از نابهنجاری ها و انحرافات اخلاقی نوجوانان ناشی از فقدان یک نظام صحیح و سالم خانوادگی است؛ حمایت افراطی والدین از فرزندان و رفتارهای اجتماع ستیز والدین، زمینه های ناسالم روانی و احتمال گرایش افراد را به اعتیاد فراهم می کند.
همچنین نتایج تحلیل داده های او نشان داده است که بین خشونت اعمال شده از سوی والدین، خشونت والدین معتاد، میزان آگاهی خانواده ها (والدین) با گرایش به اعتیاد فرزندان رابطه معنی داری وجود دارد بنابراین پیشنهاد می شود برای پیشگیری و مقابله با اعتیاد، مهمترین گام آموزش و بازتوانی خانواده های آسیب پذیر است.
گزارش: بیتا اکبری
No tags for this post.