هنوز مدت زیادی از بروز آتش‌سوزی بزرگ جنگل‌ها و علفزارهای استرالیا که منجر به یک فاجعه زیست‌محیطی شد، نگذشته است. این موضوع سبب شد تا پژوهشگران به بررسی دلایل بروز این وقایع و راه‌های پیشگیری از آن بپردازند. یافته‌های جدید پژوهشگران استرالیایی نشان می‌دهد كه چگونه حیوانات می‌توانند به روش‌هایی غیرمنتظره بر وقوع آتش‌سوزی تأثیر بگذارند.
در این مطالعات تیمی از پژوهشگران دانشگاه ملی استرالیا (ANU) با همکاری محققان دانشگاه‌های چارلز داروین، تاسمانی و دانشگاه غرب استرالیا دریافتند که پرندگان، موریانه‌ها و فیل‌ها همگی می‌توانند به‌عنوان مهندسین اکوسیستم عمل کنند.
گروهی از جانوران که اصولاً در هنگام بررسی دلایل بروز یک آتش‌سوزی طبیعی به آن‌ها فکر نمی‌کنیم حشرات هستند. این جانوران با تغذیه از برگ‌ها موجب بروز واکنش شیمیایی در آن‌ها شده و به‌این‌ترتیب قابلیت اشتعال‌پذیری گیاهان را افزایش می‌دهند. یکی از شگفت‌انگیزترین نمونه‌ها در این رابطه، تغییرات ایجادشده در اکوسیستم ساوانا توسط موریانه‌ها است.
این تیم مشترک دانشگاهی در پژوهش‌های اخیر خود به‌تفصیل توضیح دادند كه چگونه حیوانات با خوردن چمن، ایجاد مسیرهای عبور و مرور و ساختن لانه‌ها قادر هستند گسترش و شدت آتش‌سوزی را كاهش یا افزایش دهند.
کلر فاستر (Claire Foster) پژوهشگر ارشد این تیم تحقیقاتی و استاد دانشگاه ملی استرالیا در این رابطه گفت: «بسیاری از مواردی که گیاه را برای خوردن مناسب می‌کنند، ویژگی‌هایی هستند که می‌تواند خطر سوخته شدن آن گیاه را کم کرده و به‌نوعی آتش گرفتن آن را دشوار می‌کند. وقتی شما به هر دلیلی تمام گیاهان مغذی و خوش‌طعم را از محیط حذف می‌کنید، آن‌هایی که باقی‌مانده‌اند خشک‌تر و قابل اشتعال تر هستند.»
در شرایطی که طی مطالعات پیشین، تأثیر جانوران بزرگ از قبیل گاو، بز و کرگدن روی بوته‌ها و آتش‌سوزی‌های طبیعی در جنگل‌ها و علفزارها مشخص‌شده بود، این تیم استرالیایی تأثیراتی را که گونه‌های کوچک‌تر می‌توانند داشته باشند، بررسی کردند.
کلر فاستر در این رابطه گفت: «گروهی از جانوران که اصولاً در هنگام بررسی دلایل بروز یک آتش‌سوزی طبیعی به آن‌ها فکر نمی‌کنیم، حشرات هستند. این جانوران با تغذیه از برگ‌ها موجب بروز واکنش شیمیایی در آن‌ها شده و به‌این‌ترتیب قابلیت اشتعال‌پذیری گیاهان را افزایش می‌دهند. یکی از شگفت‌انگیزترین نمونه‌ها در این رابطه، تغییرات ایجادشده در اکوسیستم ساوانا توسط موریانه‌ها است.»
وی در ادامه توضیحات خود افزود: «موریانه‌ها با ایجاد سازه‌هایی عظیم و دارای تنوع زیاد، موجب جذب سایر حیوانات می‌شوند. این مناطق و سازه‌های ایجادشده توسط موریانه‌ها را می‌توان جزایر دارای منابع تغذیه غنی در محیط‌زیست دانست که موجودات و حیوانات گیاهخوار زیادی را به خود جذب می‌کند. این مناطق در هنگام آتش‌سوزی، نسبت به سایر بخش‌ها بسیار امن‌تر بوده و به نسبت سایر مناطق در هنگام بروز آتش‌سوزی‌های طبیعی، کمتر آسیب می‌بیند.»
این تیم تحقیقاتی در فاز بعدی مطالعات خود، به بررسی نقش و اهمیت کانگروها در بروز و پیشگیری از آتش‌سوزی‌های طبیعی در محیط‌زیست خواهد پرداخت.
مترجم: فاطمه کردی
No tags for this post.