گلوکوم؛ دزد خاموش بینایی
دكتر امین‌ا… نیك اقبالی، فوق تخصص جراحی شبکیه در این زمینه گفت: گلوكوم یا آب سیاه یکی از بیماری های عصب چشم است؛ هرچقدر فشار داخل چشم زیادتر باشد، احتمال آسیب دیدن عصب چشم نیز بیشتر می شود.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: گلوکوم انواع مختلفی دارد. یکی از انواع آن مادرزادی است. برخلاف تصور عموم که گلوکوم تنها مخصوص بیماران مسن است گاهی این بیماری در نوزادان و شیرخواران نیز دیده می شود.
وی اظهارداشت: ریزش اشک، ترس از نور و بزرگ شدن تدریجی قرنیه و کره چشم، کدورت قرنیه از مهمترین علایم و نشانه های این بیماری در این دوران است. هرگاه نوزاد یا كودكی دچار چنین نشانه های باشد، باید تحت ارزیابی و معاینه چشم پزشک قرار گیرد. درمان گلوکوم مادرزادی جراحی است اما تا هنگام زمان جراحی برای این افراد دارو نیز تجویز می شود.
وی خاطرنشان کرد: گلوكوم مزمن با زاویه باز از شایع ترین انواع آب سیاه است؛ بیش از 90 درصد گلوكوم بزرگسالان در این دسته قرار دارد. در این نوع، كارآیی زاویه خروج مایه زلالیه چشم به مرور زمان با افزایش سن کاهش می یابد و فشار داخل چشم به تدریج افزایش پیدا می کند. آسیب عصب بینایی در اثر این نوع گلوكوم گاه چنان به تدریج و بدون درد صورت می گیرد كه شخص متوجه آن نمی شود تا اینکه عصب بینایی صدمه جدی پیدا می كند.
نیک اقبالی ادامه داد: گاهی ممکن است زاویه مایع زلالیه چشم کاملا بسته شود. این بیماری را گلوكوم حاد با زاویه بسته می گویند. تاری دید، درد شدید چشم، سردرد، مشاهده هاله ای شبیه رنگین كمان اطراف نورها، تهوع و استفراغ از جمله عوارض این بیماری است. اگر فردی دارای چنین علایمی باشد باید بلافاصله به نزد چشم پزشک مراجعه کند زیرا اگر این نوع گلوکوم به سرعت درمان نشود، خطر ابتلای کوری بیمار بسیار زیاد می شود.
به گفته وی، بهترین راه تشخیص آب سیاه این است كه شخص هر ازچند گاهی به طور منظم برای معاینه چشم به نزد چشم پزشك مراجعه كند زیرا صدمه به وجود آمده از گلوكوم قابل برگشت نیست.
وی گفت: در بیمارانی كه فشار چشم بالا دارند، عواملی مانند ازدیاد سن، نزدیک بینی، داشتن نژاد آفریقایی، داشتن سابقه فامیلی و کم خونی یا شوک، خطر ایجاد گلوکوم را افزایش می دهد. چشم پزشکان با سنجش این عوامل، تصیم به معالجه بیماران می گیرند. معمولا ازدیاد فشار چشم با مصرف چند بار قطره های چشمی در روز قابل كنترل است. گاهی اوقات همراه این قطره ها برای کاهش فشار چشم، قرص نیز تجویز می شود.
این فوق تخصص جراحی شبکیه تصریح کرد: جراحی با لیزر نیز ممكن است برای انواع مختلف گلوكوم مفید باشد. جراحی هم تنها زمانی توصیه می شود كه چشم پزشك تشخیص دهد، خطر عمل جراحی كمتر از این است كه اجازه دهد تخریب عصب بینایی ادامه پیدا کند.
درمان گلوکوم با گیاهان دارویی
هرچند گلوکوم با عمل جراحی، لیزر و تجویز قرص و قطره قابل کنترل است اما استفاده از برخی از گیاهان دارویی نیز در پیشگیری از این مساله بی تاثیر نیست.
به گفته دکترعباس حاجی آخوندی، مدیرگروه فارماکوگنوزی مرکز تحقیقات علوم دارویی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران، طی مطالعه ای سطح خون و دریافت ویتامین C و تیامین در افراد مبتلا به گلوکوم در مقایسه با افراد سالم مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داده است که افراد مبتلا به گلوکوم دچار کمبود تیامین هستند. منابع مهم این ویتامین نان، برنج، سیب زمینی است.
این استاد دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران اظهارداشت: در مطالعه ای دیگر مشاهده شد در تعدادی از بیمارانی که پیش از این با استفاده از داروهای رایج فشار داخل چشم در آنها کنترل نمی شد، مصرف ویتامینC سبب کاهش فشار چشم آنها در حد نرمال شده است. پژوهشی دیگر نیز نشان داد دو فردی که به دلیل مشکلات استئوآرتریت روزانه 3 گرم گلوکزآمین مصرف کرده اند، فشار داخل چشم آنها کاهش یافته است.
وی گفت: مطالعات دیگر نشان داده که تجویز مقادیر زیاد تیامین( ویتامین B1) در انسان و حیوان ها باعث کاهش فشار داخل چشم شده است.
وی تصریح کرد: در یک دسته از بیماران مبتلا به گلوکوم فشار داخل چشم طبیعی است. در این گروه اسپاسم عروق سبب کاهش خون رسانی به عصب بینایی می شود. در این گروه از بیماران ممکن است مصرف منیزیم مفید باشد.
وی بیان کرد: جینکو از جمله گیاهان دارویی است که به دلیل داشتن اثرات مثبت مانند اثر آنتی اکسیدان، بهبود جریان خون و بهبود عملکرد میتوکندری به طور نظری می تواند در بهبود گلوکوم نقش داشته باشد. تجویز روزانه 40 میلی گرم سه بار در روز عصاره جینکو در تعدادی فرد سالم نشان داده است که جریان خون در چشم این افراد بهبود یافته اما تغییری در فشار داخل چشم آنها مشاهده نشده است. مطالعه ای دیگر نشان داده که مصرف 120 میلی گرم جینکو در روز در مقایسه با کنترل سبب بهبود میدان دید در افراد مبتلا به گلوکوم شده است.
گزارش: فرزانه صدقی
No tags for this post.
