اثر انگشت، سند تشخیص هویت

در سال 1910 «توماس جنینگز» از یک صحنه قتل گریخت اما سرنخی را بر جای گذاشت که سرنوشت او را تغییر داد: یک اثر انگشت واضح روی یک نرده تازه رنگ شده بیرون از خانه ای که در آنجا مرتکب جرم شده بود. اثر انگشت جنینگز نخستین مورد استفاده از اثر انگشت در تحقیقات جنایی بود و در سال 1911 منجر به محکومیت وی به قتل شد.

از آن زمان به بعد اثر انگشت همچنان یک مدرک بسیار مهم در تحقیقات قضایی به شمار می رود. این سند هویت ساز چنان با کشفیات مربوط به جرایم، عجین شده که گویی تنها بدین منظور آفریده شده است.

البته که این تصور درست نیست. حال این سوال پیش می آید چرا اثر انگشت داریم و اثر انگشت برای چه هدف زیستی به وجود آمده است؟

انگشت و اصطکاک

«رولان انوس» محقق مکانیک زیستی و استاد زیست شناسی در دانشگاه هال در انگلیس می گوید: مردم دو نظر درباره اثر انگشت دارند. یکی اینکه اثر انگشت به گرفتن اشیا کمک می کند، دوم اینکه  حس لامسه را بهتر می کند.

انوس مدت زمان زیادی را صرف کارروی نظریه اول یعنی کمک اثر انگشت به گرفتن اشیا کرد. این نظریه که چین و چروک های اثر انگشت به ایجاد اصطکاک بین دست و سطحی که لمس می کنیم ، کمک می کند از دیرباز رایج بوده است. انوس می خواست درستی این نظریه را در آزمایشگاه بررسی کند.

او می گوید: ما می‌خواستیم ببینیم آیا مانند عاج لاستیک ماشین، اصطکاک انگشت با تماس اثر انگشت با اجسام بالاتر می‌رود یا نه.

وی افزود: ما با کمال تعجب متوجه شدیم میزان اصطکاک انگشت با اجسام در محل اثرانگشت کاهش می یابد، زیرا فرورفتگی ها باعث ایجاد تماس نمی شوند. بنابر این نسبت به پوست بقیه بدن، در نوک انگشت اصطکاک کمتری با اجسام به وجود می آید.

با این حال وی می گوید: این یافته به کلی نقش اثر انگشت  در گرفتن اجسام را رد نمی کند. ممکن است اثر انگشت در گرفتن اجسام خیس به ما کمک می کند.

اما نظریه دیگری هم مطرح است که ممکن است درست تر باشد: نقش اثر انگشت در لامسه. چند سال قبل محققی به نام «دبرجی» که پزشک و زیست شناس در دانشگاه سوربن در پاریس بود، درباره نبود یک نظریه جامع درباره نقش اثر انگشت کنجکاو شده بود.

او می دانست که انگشت های ما چهار نوع گیرنده مکانیکی یا سلول های پاسخ دهنده به تحریکات مکانیکی مانند لمس دارد. او بویژه درباره یک نوع خاص گیرنده های مکانیکی که در محل اثر انگشت حدود دو میلی متر زیر پوست وجود دارد کنجکاو شد. وی علت علاقمندی خود را این اعلام کرد که تحقیقات قبلی نشان داده بود که این گیرنده های خاص باعث می شوند حس بافت های نرم و ریز را منتقل کنند.

این گیرنده ها، به لرزش های ریزی به اندازه 200 هرتز حساس هستند و بنابر این کمک می کنند که محل اثر انگشت ما حساسیت بیشتری داشته باشد.

اما خاصیت این حساسیت بالا در چیست؟

به مدت چندین هزاره دست های ما ابزاری بسایر مهم در یافتن و خوردن غذا و کمک به جستجو و کشف جهان بوده است. حساسیت به بافت ها و سطوح ریز می توانسته منافع تکاملی زیادی داشته باشد زیرا به ما کمک کرده غذای درست را پیدا کنیم و خوردنی های خوب را از بد تشخیص دهیم.

دبرجی فکر می کند که اثر انگشت به هر دو هدف لمس و گرفتن کمک می کند.اما انوس به نظریه دیگری نیز فکر می کند:  اثر انگشت می تواند از تاول زدن جلوگیری کند.

وی می گوید: نظر نهایی که من طرفدار آن هستم این است که شیارهای نوک انگشت می تواند مقاومت پوست را بیشتر کند و مانع از تاول زدن آن شود و در ضمن اجازه می دهد پوست بتواند در جهت زاویه درست کشیده شود تا بتواند تماس را حفظ کند. این چیزی شبیه به تقویت کننده های داخل لاستیک ماشین است.

در نهایت می توان گفت اثر انگشت سندی هویت ساز از دل اسرار خداوندی است که هنوز هم پی بردن به این اسرارسخت است.

مترجم: محسن حدادی

No tags for this post.