زنان در جوامع مختلف جایگاه والایی داشته و نقش آن ها در توسعه همه جانبه کشور بر کسی پوشیده نیست. با این حال علیرغم حرکت جوامع مختلف از جمله جامعه ایرانی به سوی پیشرفت نسبی، هنوز هم در کشورهای مختلف و همچنین در گوشه و کنار کشور ما، گاهی زنان مورد بی احترامی و خشونت قرار می گیرند. به طوری که نتایج یک مطالعه نشان می دهد شیوع خشونت فقط در شهر تهران حدود 34 درصد است!
شایع ترین نوع خشونت علیه زنان، خشونت خانگی یا خشونت توسط همسر است که بنا بر تعریف به هر گونه حادثه یا رفتار، تهدید و سوء استفاده روانی، جسمی، جنسی، مالی و یا عاطفی گفته می شود. زنان برای مقابله با این پدیده، نیازمند کسب توانمندی بوده و یکی از مهم ترین مواردی که برای توانمندسازی آن ها مطرح می شود، «خودکارآمدی» است. خودکارآمدی یک متغیر کلیدی در روان شناسی بالینی، آموزشی، اجتماعی، توسعه ای، بهداشتی و شخصیتی است و افرادی که دارای خودکارآمدی بیشتری باشند، اهداف مهم تری را در نظر گرفته، متعهدتر گشته و در نتیجه رفتار مطلوب تری را در مواجهه با شرایط مختلف از خود نشان می دهند.
در همین راستا پژوهشگرانی از دانشگاه علوم پزشکی ایران، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشگاه علوم پزشکی کرمان مطالعه ای را با هدف تعیین تاثیر ارائه آموزش های مختلف بر افزایش خودکارآمدی و آگاهی زنان برای پیشگیری از خشونت خانگی به انجام رسانده اند.
این پژوهش که از نوع مطالعات نیمه تجربی بوده، به شیوه پیش آزمون-پس آزمون و با مشارکت 91 نفر از زنان همسردار تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی شهر گرگان طرح ریزی و اجرا شده است.
زنان شرکت کننده در این تحقیق که بیشتر آن ها در گروه سنی 35 تا 45 سال بوده، 35 درصد آن ها بی سواد و حدود 91 درصدشان خانه دار بودند، ابتدا با استفاده از پرسش نامه های خاص مورد بررسی های اولیه قرار گرفتند. سپس طی 3 جلسه 60 دقیقه ای، به آن ها آموزش های مختلفی با موضوعاتی نظیر «افزایش مهارت نه گفتن، حل مسئله، روش های کاهش خشم، آگاهی از انواع خشونت با روش بحث گروهی» و همچنین پرسش و پاسخ، مشاوره، نمایش عملی، سخنرانی کوتاه و جزوات مربوطه ارائه شد. علاوه بر این ها، به منظور افزایش آگاهی زنان مشارکت کننده، مواردی در خصوص نحوه برخورد در صورت مواجه شدن با خشونت، آموزش داده شد. 45 روز پس از انجام این مرحله، در قسمت پس آزمون پژوهش، شرکت کنندگان مجددا مورد تست پرسش نامه ای قرار گرفتند.
نتایج مطالعه نشان می دهد که شرکت در کلاس های آموزشی و تعامل با دیگران، سبب می شود که زنان مورد بحث از فردی غیرفعال، به فردی پویا و درگیر در مراودات اجتماعی تبدیل شود و با این کار ضمن بیان تجارب خود در کلاس ها، در معرض تجربه های موفق دیگران نیز قرار گرفته و از آن ها به عنوان تجارب جانشین استفاده نماید. 
بنا بر نتایج به دست آمده، مداخله آموزشی و به کار بردن روش های افزایش خودکارآمدی، باعث ارتقای سطح آگاهی و بهبود خودکارآمدی افراد گردیده که این به نوبه خود به طور معنی دار و قابل توجهی باعث کاهش خشونت نسبت به زنان می گردد.
پژوهشگران در این خصوص پیشنهاد نموده اند که برای ارتقای آگاهی زنان درباره حقوق خود و همچنین افزایش مهارت های زندگی، بایستی آموزش هایی از طریق رسانه های گروهی و همچنین در مساجد و محله ها انجام پذیرد.
قابل ذکر است نتایج پژوهش فوق به صورت مقاله ای علمی پژوهشی در فصلنامه «آموزش بهداشت و ارتقای سلامت ایران» دوره سوم شماره 1 به چاپ رسیده است.
منبع: تقدیسی، م.، لطیفی، م.، افکاری، م.، دستورپور، م.، استبصاری، ف. و جمالزاده، ف. 1394. تاثیر مداخله آموزشی بر افزایش خودکارآمدی و آگاهی زنان برای پیشگیری از خشونت خانگی. فصل نامه آموزش بهداشت و ارتقای سلامت ایران، دوره سوم، شماره 1، ص‌ص 38-32
No tags for this post.