بر اساس یک تحقیق تازه، عمر بخشی از رودخانه نیل که از مصر عبور می کند ممکن است تا 6 برابر بیش از میزانی باشد که قبلا تصور می شد.
بر این اساس، شکل گیری این رودخانه حداقل به 30 میلیون سال قبل برمی گردد. این تحقیق که در نشریه Nature Geoscience منتشر شده به ارزیابی رابطه بین ویژگی های جغرافیایی و خاک شناسی این رودخانه با جریان سنگ های مذاب در زیر جبه زمین پرداخته است.
گروهی از محققان از جمله جمعی از دانشمندان دانشگاه تگزاس در اوستین آمریکا، بین ماهیت فیزیکی رودخانه نیل با یک کمربند حامل سنگ های لایه جبه زمین که به کوههای اتیوپی در جنوب این رودخانه فشار وارد می کرده و در شمال آن، سطح زمین را به سمت پایین می کشیده است رابطه ای را کشف کردند.
به گفته آنها این شیب آرام، باعث تداوم جریان رود نیل به سمت شمال از ابتدا تا پایان مسیر آن می شود. این تحقیق می افزاید اگر حرکت جبه زمین که باعث حفظ مسیر رودخانه نیل شده است نبود، این رودخانه مدت ها قبل به سمت غرب می رفت و احتمالا با تغییر مسیر خود، روند تاریخ را هم عوض می کرد.
به گفته آنها، حرکت آهسته جبه عمقی زمین، یکی از نیروهای کلیدی در شکل دهی سطح زمین و فرآیندهای زمین شناختی است. این محققان می گویند: جبه زمین از حرکت صخره های سخت شکل گرفته که مانند یک مایع در طی مدت های طولانی حرکت می کنند و جبه زمین در مناطق مختلف، الگوهای گردشی مختلفی دارد.
این محققان در بخشی از تحقیق خود، تاریخچه زمین شناختی نیل را با مطالعه صخره های آتشفشانی باستانی در ارتفاعات اتیوپی ردیابی کردند و آن را با رسوبات عظیم انباشته مدفون در دلتای نیل مرتبط دانستند. محققان بر اساس این یافته ها می گویند بر اثر فشار سنگ های لایه جبه زمین از زیر، ارتفاع کوه های اتیوپی در طی میلیون ها سال ثابت مانده است.
«تورستن بکر» استاد دانشگاه تگزاس می گوید: ما می دانیم که ارتفاعات اتیوپی در حدود 30 میلیون سال قبل شکل گرفته است. محققان می گویند چیش از این روشن نبود که ویژگی های فیزیکی این منطقه تا کنون چگونه حفظ شده است. وقتی دانشمندان برای بازسازی فعالیت 40 میلیون ساله تکتونیکی فلات اتیوپی از شبیه سازی کامپیوتری استفاده کردند این مدل، ظهور یک لایه جبه ای داغ که احتمالا منجر به برون ریزش گدازه هایی که ارتفاعات اتیوپی را تشکیل داده را نشان داد در حالی که یک کمربند حامل در جبه را فعال کرد که این روند تا امروز ادامه دارد.
محققان می گویند این شبیه سازی، تغییرات جغرافیایی را همانگونه که آنها انتظار داشتند نشان داد. محققان می گویند ترکیب اطلاعات مختلف جغرافیایی با مدل سازی های به روز، کلید این مطالعه بود. آنها امیدوارند بتوانند همین روش را در مورد رودخانه های دیگر از جمله یانگ تسه و رودخانه کنگو به کار بگیرند.
«پتار گلیسوویچ» از دانشگاه کبک در کانادا می گوید: من فکر می کنم این تکنیک، امکانی را در اخیار ما گذاشت که پیش از این فراهم نبود.
مترجم : محسن حدادی