تحریم ها می تواند به نفع پژوهشگران داخلی باشد
دکتر حمیدرضا صادق محمدی در گفتگو با خبرنگار سیناپرس اظهارداشت: ما در جهاد دانشگاهی علم و صنعت و پژوهشکده برق جهاد دانشگاهی، حوزه های خاصی در صنعت هدف گذاری کرده ایم؛ حوزه هایی که چند ویژگی بارز دارند. نخست اینکه نیاز این حوزه در سطح کشور به لحاظ اقتصادی در حد قابل قبولی باشد. مثلا سیستم ها و محصولات صنعتی به لحاظ ظرفیت بازار تنها محدود به نیاز یک یا دو کارخانه نباشد.
دوم اینکه به لحاظ حجم سرمایه گذاری های مورد نیاز و سرعت تحول تکنولوژی، قابل کار کردن در این حوزه ها باشد. برای مثال حجم سرمایه گذاری های لازم و سرعت تحول تکنولوژی در صنعت گوشی موبایل در سطح دنیا بسیار زیاد است و نیازهای خاصی دارد که هر کشور یا شرکتی به راحتی نمی تواند وارد این صنعت شود.
به گفته وی، شرکت هایی بزرگ و عظیمی مانند سونی و نوکیا تا حدود یک دهه قبل از پیشگامان این صنعت بودند اما امروز کمتر نام و نشانی از این شرکت ها در این عرصه شنیده می شود و امروزه سهم اصلی بازار جهانی گوشی موبایل در اختیار شرکت های معظمی است که بعضا نامی از آنها هم در این حوزه شنیده نمی شد.
در بسیاری از مواقع به دلیل مشکلات ارزی و نرخ تورم در کشور، شرایط برابری برای تولید محصولات داخلی و خارجی وجود ندارد؛ نرخ تورم در شرایط تحریم در داخل کشور بالا و در خارج از کشور پایین است، بنابراین اگر ما در هنگام شرایط دشوار کشو فعالیت های جدید فناورانه را آغاز کنیم اما به محض اینکه مشکلات اقتصادی به لحاظ کسب درآمدهای نفتی و تجارت بینالمللی کاهش پیدا کرد، حمایت ها را از مجموعه های صنعتی فناور قطع کنیم، راه به جایی نخواهیم برد.
از اینرو ما در مجموعه جهاد دانشگاهی علم و صنعت و پژوهشکده برق، حوزه هایی را انتخاب کرده ایم که مورد نیاز کشور باشند؛ در حال حاضر نیز بر اساس تخصص منابع انسانی مان بخشی از نیاز جامعه را تامین می کنیم. محصولات فناورانه جهاد دانشگاهی که اکنون در سطح کشور تولید می شوند و به صنایع گوناگون عرضه می شوند از کیفیت قابل قبولی برخوردارند.
این عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی افزود: قطعا سرمایه گذاری هایی که اکنون در این زمینه شده، منجر به تولید محصولاتی با کیفیت می شود. این همان برنامه و خط کاری است که اکنون در برخی از شرکت های دانش بنیان شاهد آن هستیم اما اگر بازار مناسبی برای این محصولات فناورانه وجود نداشته باشد و در مورد توسعه آن اقدامات لازم صورت نگیرد، بدون شک امکان استمرار این فعالیت های تخصصی با کیفیت خوب و قابل رقابت با موارد مشابه در کشورهای توسعه یافته صنعتی وجود نخواهد داشت.
اکنون ما در چندین حوزه ای که کار می کنیم، با وجود مشکلات ساختاری که در کشور به لحاظ فضای کسب و کار مشاهده می شود، این شرایط تا حدودی وجود دارد.
البته تحریم های بین المللی شرایط را سخت تر کرده است. این تحریم ها باعث شده اند برخی از امکانات و اقلام مورد نیاز اساسا در اختیارمان قرار نگیرند یا خیلی دشوار تهیه شوند اما از سوی دیگر تحریم ها فرصتی را ایجاد کرده اند تا برخی از مدیران اقبال بیشتری به صنعتگران و پژوهشگران داخلی پیدا بکنند و از این حیث تولید دانش ایرانی رونق بگیرد.
هرچند که هم اکنون به لحاظ اقتصادی شرایط بسیار دشواری در جامعه حاکم است اما به لطف خدا نهایت تلاش مان را در این عرصه می کنیم.
این عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی به مهمترین دستاوردهای علمی و پژوهشی همکارانش در این مجموعه کاری اشاره کرد و گفت: هم اکنون جهاد دانشگاهی علم و صنعت و پژوهشکده برق از طریق ارتباطات موثر با مراکز صنعتی و تخصصی کشور و همچنین جذب نیروهای متخصص و مجرب توانسته است با اجرای طرح های تحقیقات کاربردی مبتنی بر نیازهای کارفرمایان صنعتی، گام های خوبی برای تامین نیازهای فناورانه، و ارایه خدمات مهندسی کشور و همچنین طراحی و ساخت محصولات مورد نیاز صنعت بردارد.
وی افزود: این مجموعه با برنامه ریزی و تداوم اجرای طرح های تحقیقاتی در طی سه دهه گذشته موفق شده است محصولات مختلفی را در حوزه های الکترونیک قدرت و مهندسی برق تولید کرده و تجاریسازی کند که از آن جمله می توان به طراحی و ساخت انواع منابع تغذیه بدون وقفه شامل انواع یو پی اس و شارژرهای صنعتی، رکتیفایرهای صنعتی ولتاژ بالا و جریان بالا، سیستم های کنترل دور موتورهای ولتاژ متوسط، سیستم برق و کنترل دکل حفاری نفت، تجهیزات آزمایشگاه های فشار قوی و ارایه خدمات تست استاندارد در این حوزه، انواع غبار گیرهای معظم صنعتی شامل فیلترهای الکترواستاتیک و بگ هاوس، دکل حفاری نفت، بازوهای بارگیری دریایی نفت، سیستم جلوگیری رسوب مخازن نفت اشاره کرد.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا میتوان با اتکا به دانش ایرانی زمینه خودکفایی کشور در تامین محصولات خارجی را فراهم کرد؟ گفت: بدون شک نه تنها در مجموعه جهاد دانشگاهی بلکه اگر در سطح مدیریت کلان کشور و بسیاری از صنایع کشور اطمینان لازم ایجاد شود و امکانات مناسب بر اساس سیاست های کلان مشخص و نقشه های راه دقیق توسعه صنایع دارای اولویت در اختیار متخصصان ذی صلاح ایرانی قرار گیرد و در قبال آن از ایشان مسوولیت خواسته بشود، قطعا با برنامه ریزی های صحیح می توان بسیاری از نیازهای جامعه را رفع کرد.
همچنین با ایجاد شرایط توسعه فناوری های بومی و نیل به خود اتکایی صنعتی، فرصت اشتغال قابل توجهی برای جوانان متخصص این حوزه ها فراهم کرد.
صادق محمدی ادامه داد: طی سال های مختلف شرایطی در کشور وجود داشته است که ما برای رفع نیازهای کشور نیاز به تولید محصولات داخلی داشته ایم و برنامه هایی هم در این خصوص آغاز شده بود اما به محض کاهش مشکلات ارزی کشور و گشایش های اقتصادی برای تجارت با شرکت ها و کشورهای خارجی، خیلی راحت بسیاری از مجموعه های دولتی و خصوصی آغاز به خرید تجهیزات از خارج از کشور کرده و برنامه ها رها شده اند.
وی تصریح کرد: در بسیاری از مواقع به دلیل مشکلات ارزی و نرخ تورم در کشور، شرایط برابری برای تولید محصولات داخلی و خارجی وجود ندارد؛ نرخ تورم در شرایط تحریم در داخل کشور بالا و در خارج از کشور پایین است، بنابراین اگر ما در هنگام شرایط دشوار کشور، این حمایتها را انجام دهیم و فعالیت های جدید فناورانه را آغاز کنیم اما به محض اینکه مشکلات اقتصادی به لحاظ کسب درآمدهای نفتی و تجارت بینالمللی کاهش پیدا کرد، حمایت ها را از مجموعه های صنعتی فناور قطع کنیم، راه به جایی نخواهیم برد. این اتفاق باعث می شود صنایع فناور داخلی متضرر شده و افراد و مجموعه هایی که در این حوزه سرمایه گذاری کرده اند دچار شکست شوند.
به گفته وی، البته نباید شرایط حمایتی به گونه ای باشد که در برخی از حوزه های صنعتی حالت انحصاری به وجود آید و محصولاتی در بازار داخل کشور تولید و عرضه شوند که از کیفیت لازم برخوردار نباشند. به ویژه این امر در مورد محصولاتی که مردم عادی جامعه از آن استفاده می کنند باید از کیفیت خوب و مناسبی به لحاظ استاندارد، ایمنی و زیست محیطی برخوردار باشند.
گزارش: فرزانه صدقی
