کلاف سردرگم بیکاری در ایران

به گزارش خبرگزاری سینا پرس اصفهان، آموزش، یکی از مهمترین نگرانی های والدین از بدو تولد فرزندشان است که با گذر زمان به یک چالش فردی تبدیل می شود. این موضوع زمانی بیشتر جلوه می کند که فرد پا به دوره جوانی و تحصیلات آموزش عالی می گذارد و به امید پیدا کردن شغل مدنظرش، ادامه تحصیل می دهد. همزمان با رشد روز افزون و قارچ گونه انواع دانشگاه ها طی چند سال اخیر، در حالی که تعداد صندلی های موسسات آموزشی بیش از متقاضیان ورود به دانشگاه ، تدبیری برای حل معضل اشتغال و مهارت آموزی آن ها اندیشیده نشد!

امروزه روند استخدام ها به سمتی است که مهارت‌های افراد، در مرتبه بالاتر از مدرک تحصیلی، ملاک سنجش توانایی آن ها قرار می گیرد. در این میان شاید بتوان، نداشتن مهارت‌های لازم را حلقه گمشده آن دسته از فارغ التحصیلانی دانست که عنوان «فارغ التحصیل بیکار» و عباراتی از این دست را به خود اختصاص می دهند.

بررسی ها بیانگر آن است که ۷۰ درصد جوانان جویای کار فاقد مهارت هستند، این آمار یعنی اکثر افراد فارغ التحصیل یا وارد بازار کار نشدند یا اینکه شغل مورد علاقه خود را پیدا نکرده و ناگزیر به مشاغل دیگر روی آوردند. در این میان، افراد کمی توانستند با تکیه بر آموخته های خود مشغول به کار مرتبط شوند و بتوانند دروس تئوری و مهارتی را در کنار هم یاد بگیرند.

حالا باید پرسید آیا گرفتن مدرک تحصیلی بهتر است یا داشتن مهارت ؟! یا هر دو در کنارهم ؟! بازار کار امروزی کدام یک را می‌طلبد؟ آیا از مهم‌ترین معیارهای موفقیت گرفتن مدرک است؟

واقعیت اینکه داشتن مدرک تحصیلی به همراه تخصص و مهارت بهترین وضعیت ممکن است و اغلب همه افرادی که دارای مدرک و مهارت در یک زمینه هستند صاحب شغل می‌شوند.

بسیاری از کارفرماها و مدیران ادارات دولتی مدرک را ضروری می‌دانند ولی بدون مهارت هم فردی را استخدام نمی‌کنند. کسی که مدرک هم ندارد، ممکن است صاحب شغلی موفق شود، ولی به دور از استثناها، اغلب کسانی که فقط مدرک دارند و صاحب مهارت خاصی نیستند، بیکاران جامعه را تشکیل می‌دهند.

امروزه دنیا به سمتی می رود که در مرتبه بالاتر از مدرک تحصیلی، مهارت‌های افراد، ملاک سنجش توانایی آن‌ها مدنظر قرار می گیرد. کشور ما هم از این قاعده مستثنی نیست. چند سالی که روند استخدام‌ها به این سمت رفته است که تنها داشتن مدرک تحصیلی در مقطع ارشد یا دکترا، دستیابی به شغل مناسب را تضمین نمی کند و در کنار مدرک اولویت استخدام با فردی است که مهارت بیشتری داشته باشد. در این میان شاید بتوان، نداشتن مهارت‌های لازم را حلقه گمشده آن دسته از فارغ التحصیلانی دانست که عنوان «فارغ التحصیل بیکار» و عباراتی از این دست را به خود اختصاص می دهند.

نتایج نظرسنجی مؤسسه گالوپ حاکی از آن است که تنها ۹درصد از رهبران کسب‌ و‌ کارها رفتن به مدرسه را برای متقاضیان کار «بسیار مهم» می‌دانند. از دیدگاه ۸۴ درصد رهبران کسب‌ و‌ کارها، دانش صنعتی فرد «بسیار مهم» محسوب می‌شود. بر اساس این پژوهش، ۶۶ درصد از کارفرمایان تجربه را مقدم بر تحصیلات دانشگاهی می‌دانند.

ایران یکی از کشورهایی که بیشترین مدرک دکتری را دارد

مدیر کل روابط کار و جبران خدمت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی وقت، گفت:‌ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در گذشته، نظام ارزیابی و طبقه بندی مشاغل داشته است، در این نظام اولویت و اهمیت با مدرک تحصیلی بوده است، یعنی اشخاص با داشتن مدرک تحصیلی، امتیازی را کسب کرده و از حقوق و مزایای شغل مدنظر بهرمند می‌شدند.

اسماعیل ظریفی آزاد تصریح کرد: در بخش دولتی هم تقریبا همین طور بود، اکنون هم این موضوع وجود دارد که اگر شما برای یک شغل کارشناس باشید، باید مدرک تحصیلی لیسانس داشته باشید، به محض گرفتن مدرک تحصیلی، در جایگاه مورد نظر خود استخدام خواهید شد.

وی ادامه داد: این موضوع طی چند دهه گذشته، به جامعه پیام داده که به دنبال مدرک باشید و اگر در شغلی که مشغول به کار هستید، مدرک داشتید از حقوق و مزایای آن بهرمند می‌شوید که همین رفتار باعث ایجاد مدرک گرایی در جامعه شد.

مدیر کل روابط کار و جبران خدمت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه تا زمانی که افراد بر اساس مدرک تحصیلی استخدام می‌شوند، به تنها چیزی که عملا به آن توجه نمی‌شود، میزان کارآیی و بهره‌وری آن‌ها است، افزود: ایران از جمله کشورهایی است که بیشترین مدرک دکتری را دارد.

تغییر اولویت از مدرک تحصیلی به سمت مهارت گرایی

ظریفی با اشاره به آغاز بازنگری در نظام طبقه بندی مشاغل و جبران خدمت در وزرات کار از سال 1390، گفت: یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که برای وزارت کار مطرح شده، تغییر اولویت از مدرک تحصیلی به سمت مهارت گرایی بود.

وزارت کار نیز در گزارش خود درباره وضعیت اشتغال و بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی و بیکارترین رشته های دانشگاهی کشور اعلام کرد: منطبق نبودن رشته های تحصیلی با نیاز بازار کار یکی از مشکلاتی است که گریبان بسیاری از دانش آموختگان دانشگاهی را گرفته است. در یکی دو دهه اخیر جامعه با گرایش روزافزون جوانان برای ورود به دانشگاه ها مواجه بوده و این روند همچنان ادامه دارد.

سالانه 15 هزار فارغ التحصیل دکتری را تحویل جامعه می دهیم

معاون آموزشی وزارت علوم  نیز در رابطه با این موضوع گفت: متأسفانه آمارها نشان از عدم تناسب وضعیت اشتغال با فارغ التحصیلان دارد. به طور طبیعی دانش آموختگان دکتری شغل خود را در دانشگاه می بینند در حالی که در بهترین حالت میان 5 تا 6 هزار نفر از 20 هزار نفر شرکت کننده دارای مدرک دکتری، جذب دانشگاه می شوند و این موضوع به این معنا است که سالانه 15 هزار فارغ التحصیل دکتری را تحویل جامعه می دهیم در شرایطی که جای مناسبی برای اشتغال آنها نداریم. آمارهای ارائه شده از معاون آموزشی وزارت علوم به این معنی است که سالانه 15 هزار دکتر بیکار به صف بیکاران فارغ التحصیل افزوده می شود.

اما سوالی که پیش می آید این است که مدیران ارشد و استانی موسسات آموزش عالی و دانشگاه ها چه راهکاری برای حل این معضل در پیش گرفته اند؟ معاون آموزشی موسسه آموزش عالی در پاسخ به این سوال اظهار کرد: یکی از اهداف جهاد دانشگاهی را کمک به دولت مردان در جهت حل مسائلی دانست که روی زمین گذاشته شده است.

علیرضا نجفی یکی از این اقدامات را ورود این موسسه به حوزه آموزش عالی عنوان و تصریح کرد: با توجه به اینکه اوایل دهه ۷۰، حجم عمده داوطلبان کنکور پشت سد آزمون کنکور مانده بودند، جهاد دانشگاهی برای خود یک وظیفه قلمداد کرد که به حوزه آموزش عالی ورود پیدا کند.

وی از فعالیت ۹ دانشگاه و موسسه آموزش عالی در سطح کشور خبر داد که یکی از آن در اصفهان است.به گفته این مقام مسئول، جهاد دانشگاهی، اولین موسسه آموزشی غیر دولتی، غیرانتفاعی در سطح استان است که بالای ۱۰هزار دانش آموخته و فارغ التحصیل دارد.

این معاون آموزشی موسسه آموزش عالی با اشاره به وجود ۵۰ رشته تحصیلی در مقاطع کاردانی، کارشناسی (پیوسته و ناپیوسته) و کارشناسی ارشد، تاکیدکرد: آموزش های جهاد دانشگاهی تنها متخص ساکنین استان اصفهان نیست و از استان های همجوار همچون شهرکرد، لرستان،خوزستان و تهران و استان های شمالی نیز دانشجو می پذیرد.

نجفی ادامه داد: با توجه به حجم عمده فارغ التحصیلان بیکار، از چند سال اخیر تاکنون طرح هایی برای دانشجویان در نظر گرفتیم که دوره های آموزشی جهاد دانشگاهی فقط محدود به ارایه یک سری مباحث تئوری نشود.

معاون آموزشی موسسه آموزش عالی افزود: طبق این تفاهم نامه، دانشجویان دوره کارشناسی ارشد رشته های زیست شناسی سلولی مولکولی و رشته زیست فناوری گرایش میکروبی برای انجام کارهای پژوهشی و نوشتن رساله به پژوهشکده رویان معرفی می شوند.

نجفی اقدام دیگر را در نظر گرفتن طرح " یک دانشجو یک مهارت" عنوان و تصریح کرد: بر اساس این طرح دانشجویان در زمان تحصیل به جز سر فصل های ارايه شده توسط وزارت علوم، یک سری دروس دیگر هم آموزش می بیندند که به آن ها کمک می کند چنانچه بعد از فارغ التحصیلی نتوانستند در رشته مورد نظر مشغول به کار شوند از این دوره ها استفاده و برای خود شغلی راه اندازی کنند.

نجفی در ادامه به ثمرات اجرای موفق طرح مذکور اشاره کرد و از معرفی استان به عنوان پایلوت اجرای طرح " یک دانشجو یک مهارت" در کشور خبر داد.

وی همچنین یادآور شد: این طرح در استان های دیگر اجرا می شود و تاثیر بسزایی در کاهش نرخ بیکاری داشته و دارد.

نجفی همچنین از جذب بالای۵۰ درصدی دانش آموختگان این موسسه در بازار کار خبر داد.

امید است با توجه به مباحث مذکور و لزوم اهمیت دادن به موضوع مهارت، شاهد توجه بیشتر موسسات، مدیران ارشد به مهارت آموزی در کنار آموزش دروس تئوری باشیم که نتیجه ای جز کاهش تعداد بیکاران تحصیلکرده و رفاه اقتصادی جامعه ندارد.

گزارش: ناهید حاجی رضازاده

No tags for this post.