کودکی هشت ساله دارم که هنگام تولد عادت فراوانی به مکیدن شستش داشت. به سختی توانستم این عادت را در سن سه سالگی از او دور کنم. او به تازگی عادت به جویدن ناخن هایش را پیدا کرده است. بهترین راهکار برای رفع و درمان این مشکل چیست؟
مکیدن انگشتان و شست در ماه های نخست شیرخواری به علت غریزه مکیدن امری طبیعی است؛ اگر تعداد و دفعه های شیردهی و تغذیه بیشتر شود، این غریزه ارضا شده و مکیدن دست کمتر می شود بنابراین در 1-2 سال اول این عادت در میان شیرخواران شایع است و جلوگیری از آن توصیه نمی شود. به عنوان مثال گذاشتن دست در پارچه کیسه ای توصیه نمی شود بلکه باید با افزایش تعداد تغذیه مانع انجام این کار شد.
ادامه مکیدن انگشتان و شست بعد از دو سالگی می تواند ناشی از فشارهای روانی و عصبی باشد. ادامه این کار منجر به بد شکلی دهان و شکل ظاهری صورت می شود بنابراین باید این مشکل را با برطرف کردن عامل فشار روانی درمان کنیم. حمایت عاطفی کودک و تشویق او می تواند بسیار کارساز باشد.
شانس ترک مکیدن انگشتان تا سه سال اول مدرسه برای هر کودک بسیار بالاست، بنابراین بهتر است والدین همه چیز را تا این زمان نادیده بگیرند و توجه مداومی به آن نداشته باشند.
حذف این عادت، یک شبه از بین نمی رود بلکه به صبر و پشتکار والدین نیاز دارد. اگر والدین در نادیده گرفتن پایدار باشند به تدریج از دفعه های بروز این رفتار کاسته می شود.
همچنین والدین نباید در مورد مکیدن شست کودک شان نظر بدهند. آنها باید از هرگونه اظهار نظری با دید مثبت و منفی اجتناب کنند. از نگاه کردن کودک هنگام مکیدن انگشت نیز باید خودداری کنند؛ هنگامی که کودک در حال مکیدن انگشتش است، نباید او را در آغوش بگیرند یا به او نزدیک بشوند اما زمانی که مکیدنش متقوف شد، می توانند او را در آغوش بگیرند و به او اظهار علاقه کنند. مثلا آنها می توانند بگویند زمانی که شستت داخل دهانت نیست، قیافته ات را بیشتر دوست دارم.
عادت ناخن جویدن نیز بیشتر در سن دبستان دیده می شود. علت این امر نیز بیشتر ناشی از فشارها و تنش های درونی کودک است. محروم شدن کودک از مکیدن شست در سال های اول زندگی نیز می تواند در این امر دخیل باشد.
والدین باید اهمیت زیادی به این مساله ندهند و کاملا خونسرد برخورد کنند. گاهی رفتار والدین و شدت حساسیت آنها خود مساله ساز می شود که می تواند اثرات روانی سویی به روی کودک بگذارد. برخی اوقات شدت انجام این کار برای رنجاندن والدین صورت می گیرد. گاهی نیز خود تنبیهی در کودکی است که احساس تنفر نسبت به والدین و محیط دارد. بکار بردن روش هایی مانند فلفل زدن یا پیچاندن باند به دور انگشت مشکل را حل نمی کند. موثرترین راه تشخیص، علت اصلی نا آرامی و اضطراب کودک و سعی در برطرف کردن آن است.
همچنین والدین نباید در حضور کودک، فیلم هایی که احساسات او را برانگیزد (مانند صحنه های تند و خشن و هیجان انگیز) نگاه کنند. آنها باید با معلم کودک شان تماس بگیرند و در مورد مشکل های احتمالی او در درس هایش سوال کنند. در نهایت می توان با زدن لاک به روی ناخن ها یا تشویق کردن ( قول خرید هدیه ) کودکان بالای سه سال، کمکی به رفع مشکل آنها کرد. البته عمل کردن به قول داده شده نباید فراموش شود.
*دکتر امید رضایی، روانپزشک و عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی
No tags for this post.