امروزه با گسترش بیش از حد آلودگی و تخریب های صورت گرفته توسط بشر، حفاظت از محیط زیست یکی از اصلی ترین وظایف شهروندی تلقی می شود. این که انسان به عنوان یکی از مؤثرترین ساکنان این سفینه فضایی یعنی زمین با منابع محدود، به نظام آفرینش و قوانین طبیعت احترام نهاده و علاوه بر همنوعانش، حق حیات سایر زیستمندان ساکن در کره زمین را رعایت کند، یکی از موضوعات مورد توجه در عصر حاضر است که از آن با عنوان زیست سالاری یا بیودموکراسی یاد می شود.
متخصصان مربوطه معتقدند این مهم فقط با دو چیز امکان پذیراست، یکی قانون و دیگری آموزش. دهه های چندی است که برنامه ریزان و مجریان سیاست های توسعه اقتصادی، پیشرفت و رفاه عمومی را بهانه قرار داده اند تا به تولید انبوه وسایل و امکانات دست یابند.
به طوری که فرهنگ مصرف زدگی را در بین جوامع رواج داده و برای رسیدن به این هدف، تهی سازی و تخریب محیط زیست را در سرلوحه کار خود قرار دادند. اما در سال های اخیر نتایج این تصمیم گیری های شتابزده و خط مشی های غیرمعقول به طور محسوسی آشکارشده است.
امروزه، اهمیت محیط زیست و نقش حیاتی آن در توسعه و پیشبرد کشورها، امری انکارناپذیر است. تمام تلاش و کوشش انسان ها برای بهسازی محیط زیست برای آن است که در امر توسعه در محیط، تصمیم گیری منطقی تر و مؤثرتری انجام گیرد.
در جهان امروز همگان بر این امر توافق دارند که آموزش مؤثرترین ابزار و شیوه رویارویی با چالش های آینده، به ویژه مشکلات حفاظت از محیط زیست است. درواقع، آموزش جهان فردا را شکل می دهد و آگاهی و درک عمومی، به حرکت درآورنده تغییرات پایدار بوده و ترویج روحیه مشارکت عمومی در محافظت از سلامت و یکپارچگی محیط زیست و بوم سازگان نقش اساسی ایفا می کند.
برخورداری از محیط زیستی سالم و پاک برای هر فردی از اهمیت خاص برخوردار است. حفاظت اصولی از محیط زیست رهیافتی مؤثر و برخاسته از تجارب کارگزاران عرصههای محیط زیست در سراسر جهان است و به نظر میرسد که در صورت توجه به الزامات، چارچوبها و روشهای آن بتوان به حرکتی پایدار در حفاظت از محیط زیست امیدوار بود.
پرداختن به آموزشهای رسمی و غیررسمی و توجه ویژه به مدارس دوستدار محیط زیست در جهت تحقق این مهم و همچنین تربیت شهروندان با سواد اکولوژیکی و بیودموکراتیک در حال تکوین و گسترش است.
در پژوهشی تحت عنوان « مطالعه مدارس دوست دار محیط زیست» به بررسی آموزشهای جاری در این زمینه در کشورهای مختلف و همچنین مطالعه و مقایسه انواع مدارس محیط زیستی از جمله مدارس سبز و مدارس طبیعت و کمپهای محیط زیستی پرداخته است.
نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که مدارس طبیعت و کمپهای آموزشی محیط زیست با نگاه همهجانبه به مسائل روانشناختی و تجارب بیواسطه با طبیعت در کودکان تجربهای موفق از آموزشهای محیط زیست را ارائه میدهد و با فطرت طبیعتگرای انسان سازگار است و به دلیل تأثیرگذاری همراه با عشق و سرخوشانه در طبیعت، رفتارهای دوستدار محیط زیست ماندگار را خلق میکند.
در مدارس سبز در کنار آموزشهای دیگر دروس و موضوعات، انگیزه برای حفاظت از محیط زیست و اشتیاق برای شرکت در فعالیتهای محیط زیستی فراهم میشود. کشورهای پیشرفته از دیر باز مسائل مرتبط با محیط زیست را وارد سیستم آموزشهای رسمی و غیررسمی خود کرده و در گسترش کمی و کیفی مدارس دوستدار محیط زیست موفق بودهاند و استانداردهای مدارس پایدار را در مدارس خود فراگیر کردهاند.
بر اساس این گزارش، پژوهش مذکور توسط محمد مهدی الهی از دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تالیف شده است.
No tags for this post.