این مدل ملی به منظور رتبه‌بندی و ارزیابی دانشگاه‌ها از نظر تلاش برای کاهش اثرات مخرب زیست‌محیطی و سنجش جایگاه مدیریت سبز، در سطح مؤسسات آموزشی عالی کشور زیر نظر کارگروه مدیریت سبز اداره کل نظارت بر طرح‌های عمرانی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری کشور طراحی شده است.
در این آئین، دکترکاوه فتاحی، عضو هیئت علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز و مجری این طرح، گفت: رویکرد مدیریت سبز، نگاه به آینده بشریت و جامعه نسبت به محیط‌زیست در کشور، بویژه دانشگاه هاست.
وی با بیان این مقدمه که دانشگاه‌ها در قبال فضای سبز دو نوع رسالت دارند، توضیح داد: هر دانشگاهی یک رسالت درونی دارد و آن مسئولیت نگهداری فضای سبز درون دانشگاهی است که در اختیار دارد و دوم، مسئولیت بیرونی دانشگاه‌ها در قبال محیط زیست خارج از فضای دانشگاه است که مهم است دانشگاه‌ها، نسبت به محیط بیرونی و اجتماع حساس باشند و برنامه یه مدیریت سبز در کشور از دانشگاه‌ها آغاز شود.
وی گزارشی از تاریخچه و روند طراحی این مدل ارائه کرد و گفت: با توجه به مسائل زیست‌محیطی موجود در کشور، از سال ۱۳۹۵ در وزارت علوم، شورای راهبری مدیریت سبز دانشگاه‌ها تشکیل شد. در شورای فضای سبز دانشگاه‌ها، موضوع تشکیل مدلی جهانی برای ارزیابی عملکرد دانشگاه‌ها در حوزه فضای سبز مطرح شد و تصمیم گرفته شد که مدلی بومی برای گسترش فضای سبز دانشگاهی و نیز اقدام در راستای حفظ محیط زیست و دستیابی به انرژی‌های پاک طراحی شود.
دکترفتاحی گفت: پس از فراخوان وزارت علوم و شرکت دانشگاه شیراز در این طرح پژوهشی، مدل ارائه شده دانشگاه شیراز از میان دانشگاه‌های داوطلب در این زمینه، مورد تأیید وزارت علوم قرار گرفت و در اسفندماه ۱۳۹۵ این طرح به قراردادی پژوهشی تبدیل شد که براساس آن، کارگروه تراز سبز در دانشگاه شیراز شکل گرفت.
وی اضافه کرد: مدل تلفیقی-تطبیقی رتبه‌بندی و ارزیابی دانشگاه‌های سبز که با عنوان مدل ''تراز'' شناخته می‌شود، توسط کارگروه تدوین مدل ارزیابی دانشگاه شیراز و با نظارت مدیریت طرح‌های عمرانی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تدوین شده است.
مجری طرح تراز ملی سبز، تشریح کرد: در این کارگروه، تعدادی از استادان، دانش‌آموختگان تحصیلات تکمیلی و دانشجویان دکتری رشته‌های مختلف ازجمله آب، پسماند، محیط زیست، انرژی، ترافیک به عنوان مجموعه مشاورین عضویت داشتند که درنهایت به طراحی مدل ملی تراز سبز ایران انجامید و به صورت پایلوت در ۵ دانشگاه کشور به اجرا درآمد.
دکترفتاحی بیان کرد: آئین رونمایی از این سامانه که در اسفندماه ۱۳۹۷ طراحی شده، در اوایل اردیبهشت ماه سال جاری در همایش بین‌المللی دانشگاه سبز در اصفهان برگزار شد و سپس این سامانه در سایت وزارت علوم قرارگرفت و برمبنای آن همه دانشگاه‌های کشور ملزم شده اند، تا ۳۰ اردیبهشت ماه آن را به صورت خوداظهاری تکمیل کنند و وضعیت محیط زیستی دانشگاه خود را شرح دهند تا بدین ترتیب دانشگاه‌ها دراین خصوص با یکدیگر مقایسه شوند.
وی، با تأکید براینکه این ارزیابی بر رتبه بندی دانشگاه‌ها و پژوهشکده‌های کشور تأثیرگذار است، ادامه داد: بخشی از اعتبارات دانشگاه‌ها براساس این رتبه بندی به دانشگاه‌ها تعلق می‌گیرد که این اعتبار پارسال ۳۶ میلیارد تومان بود که ۲۸ میلیارد تومان آن برای دانشگاه‌ها تخصیص یافت، اما امسال مبلغی حدود ۸۴ میلیارد تومان تخمین زده شده است.
دکترمریم اختیاری، دیگرمجری طرح تراز ملی سبز هم دراین نشست اظهارداشت: مدل ارزیابی مؤسسات آموزشی کشور با رویکرد مدیریت سبز، مدل تراز سبز نامیده می‌شود. این مدل با هدف کاهش اثرات مخرب در محیط زیست و ارتقای جایگاه دانشگاه‌ها، در گسترش دید جامعه نسبت به جنبه‌های مختلف مدیریت سبز شکل گرفته است و بخش‌های اصلی این مدل ملی در سه بخش مدیریت علوم سبز، مدیریت محیط زیستی سبز و مدیریت فرهنگی اجتماعی سبز طراحی شده است.
این استاد دانشگاه گفت: دانشگاه سبز نیز رویکردی است که در ذیل مفهوم توسعه پایدار مطرح شده و بیانگر مسئولیت خطیر آموزش عالی در این زمینه است. هدف اولیه توسعه دانشگاه سبز، کاهش اثرات مخرب محیط زیستی ناشی از مصرف زیاد برق، گاز، آب و دیگر منابع است و پسماند ناشی از این حجم فعالیت به مصرف نیز، شایان توجه است که در صورت مدیریت نکردن اصولی باعث آلودگی می‌شود.
عضو هیئت علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز اضافه کرد: دانشگاه شیراز دو سال متوالی به عنوان دانشگاه سبز کشور شناخته شده، که طی تفاهمی با وزارت آموزش و پرورش، در حال تهیه دستور العمل برای مدارس سبز کشور است.
دکتر اختیاری در خصوص معیارهای درنظرگرفته شده این مدل ملی گفت: در مدل ملی تراز سبز معیارهای مختلفی ازجمله مصرف آب، انرژی، برق، پسماند، آلودگی‌های زیست محیطی، آموزش سبز و پژوهش سبز در نظر گرفته شده است.
وی درخصوص شیوه عملکرد این مدل گفت: این سامانه داده‌های دانشگاه‌ها را درخصوص مساحت زمین‌های آنها، فضای سبز، مدیریت سبز و استفاده از انرژی‌های پاک دریافت می‌کند و امکان سنجش دانشگاه‌ها را با خود آنها و با دیگر دانشگاه‌ها فراهم می‌آورد.
مجری مدل ملی سبز تاکید کرد: حفظ گونه‌های گیاهی و جانوری، مساحت زمین‌های زیرکشت، فعالیت‌های فرهنگی درزمینه محیط زیست، ایجاد ارتباط بین حوزه صنعت و دانشگاه در راستای تشویق به استفاده از انرژی‌های پاک و مسائل اینچنینی در مدل یادشده گنجانده شده است.
وی به تربیت سنجش گرانِ سبز نیز اشاره کرد و گفت: با برگزاری جلسات متعدد، به افرادی با عنوان سنجش گرِ سبز، آموزش‌های لازم برای ثبت اطلاعات مربوط به دانشگاه خود در سامانه داده شده است.
استاد دانشگاه هنر و معماری افزود: با ثبت اطلاعات دانشگاه‌های کشور، سامانه به صورت خودکار، براساس امتیازات کمی و کیفی، دانشگاه‌ها را ارزیابی و رتبه بندی می‌کند و براساس رتبه بندی انجام شده به هر دانشگاه، اعتباری اختصاص داده می‌شود.
در ادامه، دکترمحمدرضا برزگر، رئیس دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز نیز، ضمن تبریک و تشکر به طراحان این مدل ملی، مدل تراز سبز را، افتخاری بزرگ برای دانشگاه شیراز توصیف کرد و گفت: این طرح، موفق شده در وزارت علوم به مدل ملی تبدیل شود و براساس این مدل، به موضوع محیط زیست و فضای سبز دانشگاه‌ها، ایجاد شرایط بهتر ماندگاری دانشگاه‌های کشور و همچنین زندگی بهتر توجه شده است، تا درآینده پاسخ خوب و نتایج مثبتی به نظام فضای سبز کشور ایجاد شود.
دکترسهند لطفی، معاون پژوهشی دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز نیز، در این آئین با بیان این مقدمه که ارزشمندی این طرح در دو شاخه قابل ارزیابی است، توضیح داد: این طرح از یک سو به عنوان یک پژوهش و رقابت دانشگاهی در زمینه به کرسی نشاندن اصل توسعه پایدار در نظام برنامه ریزی ایران است و ابلاغ این مدل ثابت کرد، توسعه در ایران باید اندیشمندانه باشد و باتوجه به ابعاد گوناگون صورت گیرد و این نویدبخش یک فعالیت مستمر علمی است.
وی ادامه داد: از دیگر سو این طرح به عنوان یک برنامه ملی ارزشمند است و تعهد دانشگاه را به توسعه خود در قالب یک برنامه ریزی دقیق‌تر و ایجادکردن فهرستی برای رسیدن به یک برنامه مشخص موجب می‌شود.
دکترمحمدحسین ستایش، معاون توسعه سرمایه‌های سازمانی دانشگاه شیراز نیز، به عنوان آخرین سخنران دراین نشست به ظرفیت مناسب دانشگاه شیراز برای اجرای این طرح اشاره کرد و گفت: دانشگاه شیراز با داشتن یک قطعه ۳۰۰ هکتاری در بام شیراز، پتانسیل خوبی از نظر موقعیت مکانی، برای اجرای این طرح دارد و از این نظر نقش ملی خود را در زمینه ایجاد فضای آرامش بخش برای دانشجویان، نشان داده و به عنوان دانشگاه برتر کشوری شناخته شده است.
وی به راه اندازی ۲ نیروگاه خورشیدی، تجدیدپذیر و پاک در قالب اهداف برنامه‌های استراتژیک کشور و تبدیل علم به فناوری و تجاری سازی بااعتباری افزون بر ۲۰ میلیون یورو توسط یک شرکت خارجی به عنوان یکی از فعالیت‌های اخیر دانشگاه شیراز اشاره کرد و افزود: نصب سر در طراحی شده جدید دانشگاه شیراز در میدان ارم، طرح توسعه مهمان سرای دانشگاه، احداث هتل، جابه جایی موزه تاریخ طبیعی دانشگاه از بلوار مدرس به چهارراه ادبیات، تبدیل ورودی اصلی دانشگاه به پیاده راه در آینده نزدیک، از دیگر برنامه‌های در دست اجرای این دانشگاه است.
به گزارش اداره کل روابط عمومی وزارت علوم، وی تصریح کرد: امروزه همه به این نتیجه رسیده ایم که از پول نفت کاری ساخته نیست و باید منابع مالی را متنوع و پایدار کرده و برای دستیابی به درآمد پایدار تلاش کنیم.
همچنین امضای لوح '' تراز سبز'' پایان بخش مراسم بود.