علم در 30 فروردین ماه

• روزجهانی علوم آزمایشگاهی

سی‌ام فروردین ماه هرسال مصادف است با روز علوم آزمایشگاهی و سبب نامگذاری این روز از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی برای تقدیر از مقام شامخ حکیم احمد گرگانی (جرجانی)، طبیب و پزشک حاذق و برجسته قرون پنج و شش هجری ملقب به «حکیم جرجانی» است.

• پرتاب نخستین ایستگاه فضایی Salyut 1

اولین ایستگاه فضایی جهان به نام سالیوت ۱ (Salyut 1) در ۱۹ آوریل سال ۱۹۷۱ توسط اتحاد جماهیر شوروی به فضا پرتاب شد و انسان برای نخستین بار، اقامت میان‌مدت در فضا را تجربه کرد.دستاوردها و تجربه‌های به دست آمده در برنامه سالیوت (Salyut program) مسیر را برای ساخت ایستگاه‌های فضایی بزرگتر مانند ایستگاه فضایی میر و ایستگاه فضایی بین المللی (ISS) هموار کرد.

• تولد حکیم اسماعیل جرجانی

طبیب زبردست گرگانی ، در سال 504 هجری رهسپار خوارزم و دربار قطب ‌الدین ‌محمد سرسلسله خوارزمشاهیان که دربارش مجمع فضلا و دانشمندان بود شد. وی در خوارزم مسئولیت بیمارستان بزرگ آن دیار را پذیرفت .حکیم سید ‌اسماعیل جرجانی در اولین سال حضورش در خوارزم تدوین کتاب عظیم خود ذخیره خوارزمشاهی را که مشتمل بر 750 هزار اصطلاح مرتبط با علم پزشکی بود به پایان برد.
جرجانی علاوه بر ذخیره خوارزمشاهی دارای آثار دیگری در زمینه علم پزشکی همچون خفی‌ علایی ، طب الملوکی ، الاغراض‌ الطبییه و یادگار نیز می باشد که بسیاری از آنان راهگشای طبیبان آن عصر و نیز مشخص‌ کننده روش پزشکان گذشته برای طبیبان فعلی می ‌باشد . از این روست که بسیاری جرجانی را در ترازوی زمان یکی از بزرگترین پزشکان آن عصر دنیا نامیده‌ اند .پزشک گرگانی که 97 سال عمر کرد بیشتر از دید مشاهدات آزمایشگاهی به تشخیص بیماریها پرداخته و از این رو علاوه بر ذکر نام او به عنوان پدر علوم آزمایشگاهی ، سالروز تولد او 30 فروردین را در ایران روز علوم آزمایشگاهی نام نهاده‌ اند.

• تولد خواجه عبداللَّه انصاری

خواجه عبداللَّه انصاری هروی بن ابی منصور كه نسبش با شش واسطه به ابوايوب انصاری، صحابی پيامبر (ص) می‏ رسد، از عرفا و بزرگان صوفيه است.وی كه به شيخ الاسلام معروف است، در اواخر قرن چهارم در هرات به دنيا آمد. بيشتر شهرت خواجه عبداللَّه انصاری به جهت رسالات و كتب مشهوری است كه آن‏ها را نگاشته كه تفسير قرآن، كنزُالسّالكين، رساله‏ دل و جان، اُنسُ المُريد، انوارُ التَّحقيق، شَمس المجالس، منازل السائرين و مناجات فارسی از آن جمله ‏اند. خواجه عبداللَّه انصاری در سال 481 ق در 85 سالگی درگذشت.

 

• درگذشت دكتر خواجه نوری

دكتر عباسقلی خواجه نوری در سال 1294 ش در تهران متولد شد و پس از اتمام تحصيلات مقدماتی و دانشگاهی، در سال 1335 از دانشكده علوم دانشگاه پاريس به اخذ درجه دكترا در رشته آمار نائل گشت.وی در مشاغل پژوهشی، آموزشی و مشاوره در امور اجرايی وزارتخانه‏ های مختلف، فعاليت گسترده‏ای داشت و در سال 1345، مؤسسه آموزش عالی آمار را در تهران تأسيس كرد. دكتر خواجه نوری، بنيانگذار روش نمونه ‏گيری مبتنی بر نظريه احتمال و استنباط آماری در ايران و يكی از محققان برجسته علم آمار در كشور بود.

از استاد خواجه نوری تأليفات متعددی برجای مانده كه روش ‏های مقدماتی آمار، روش تحقيق و آمار پيشرفته از آن جمله است. اين استاد و پژوهشگر علم آمار در 30 فروردين 1372 در سن 78 سالگی در تهران درگذشت.

• تولد محمد تقی دانش‌پژوه

محمد تقی دانش‌پژوه متولد ۳۰ فروردین ۱۲۹۰ در آمل است. وی نویسنده، مترجم، مصحح، خاورشناس و نسخه‌پژوه ایرانی و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی ایران، استاد دانشگاه تهران و پدر علم نسخه‌شناسی بود. این استاد برجسته در 27 آذر 1375 درگذشت.

• تولد گلن سیبورگ

گلن تئودور سیبورگ، در 19 آوریل 1912 متولد شد. این شیمیدان هسته‌ای آمریکایی در سال ۱۹۵۱ به علت همکاری در کشف ده عنصر فرااورانیمی و ارائه نظریه actinide concept برنده جایزه نوبل شیمی شد.وی برای نخستین بار مفهوم آکتینیدها را ارائه کرد و عنصرهای ۹۰ (توریم) تا ۱۰۳ (لورنسیم) جدول تناوبی را "اکتینیدها" نامید و آن‌ها را در ردیفی جداگانه زیر لانتانیدها طبقه‌بندی کرد. عنصر ۱۰۶ جدول تناوبی به افتخار وی سیبورگیوم نام‌گذاری شد.

سیبورگ برای نخستین بار اصطلاح جزیره پایداری را در فیزیک هسته‌ای ابداع کرد. اکثر فعالیت‌های علمی وی در دانشگاه کالیفرنیا در برکلی انجام شد.

• درگذشت پیر کوری

پیر کوری متولد  ۱۵ مه ۱۸۵۹ فیزیکدان فرانسوی و از پیشگامان عرصه بلورشناسی، مغناطیس و رادیو اکتیویته بود. پیر به همراه همسرش، ماریا اسکلودوسکا کوری و همکارش، هانری آنتوان بکرل، برای مطالعه پدیده تابشی موفق به دریافت جایزه نوبل فیزیک 1903 شد. وی در  ۱۹ آوریل ۱۹۰۶ درگذشت.

• چارلز رابرت داروین

چارلز رابرت داروین در ۱۲ فوریه  ۱۸۰۹ در انگلستان متولد شد. خاستگاه گونه‌ها یا «منشأ انواع» (۱۸۵۹) تبار انسان، انتخاب طبیعی در ارتباط با جنسیت (۱۸۷۱) از جمله آثار این زیست شناس و زمین شناس انگلیسی است. وی  ۱۹  آوریل ۱۸۸۲ درگذشت.

 

 

No tags for this post.