رئیس مرکز فناوری‌های همگرا معاونت علمی درباره نسل جدید توالی‌یابی و انجام فعالیت‌ها در این حوزه بیان کرد: نسل جدید توالی‌یابی به مجموعه فناوری‌هایی گفته می‌شود که می‌تواند حجم زیادی از «دی ان ای» را در مدت‌زمانی کوتاه و با هزینه کم توالی‌یابی کنند.
«محمدعلی سلطانی» افزود: مطالعه زنجیره ارزش نسل جدید توالی‌یابی، وجود بخش‌های مختلفی مانند مراکز تولید داده، پایگاه داده، شرکتهای تحلیل داده، سرمایه‌گذاران، مشتریان و نهادهای سیاست‌گذار و تنظیم‌گر را نشان داده و مهم‌ترین راهبرد در این حوزه تنظیم‌گری دولت و توسعه خدمات توسط کسب‌وکارهای جدید است.
فعالیت‌های نسل جدید توالی‌یابی در سه بخش آغاز شد
سلطانی ادامه داد: مرکز راهبردی فناوری‌های همگرا معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در راستای برنامه‌های خود در حوزه نسل جدید توالی‌یابی به‌عنوان یکی از نقاط همگرایی، فعالیت هایی را آغاز کرده و این فعالیت در سه بخش اصلی زنجیره ارزش نسل جدید توالی‌یابی یعنی تولید داده، پایگاه داده و تحلیل داده است.
وی توضیح داد: در تولید داده بعد از مطالعات و ارزیابی‌ها، مطالعه امکان‌سنجی تولید کیت‌های آزمایش NIPT (یکی از آزمایش‌های مبتنی بر روشهای نسل جدید توالی‌یابی که برای تشخیص برخی بیماری‌های ژنتیکی جنین استفاده می‌شود) به دلیل استفاده فراوان این کیتها در کشور انجام شد.
به گفته سلطانی، هم‌زمان شرکت‌‌هایی که توانایی تولید این کیتها را دارند شناسایی شدند و در نهایت مذاکراتی با شرکتی که اخیراً برخی از کیت‌های مولکولی این حوزه را با کیفیت بالا تولید کرده و توانسته است به آزمایشگاه‌‌های تشخیص طبی بفروشد، انجام شد و نتایج مطالعات امکان‌سنجی در اختیار این شرکت قرار گرفت.
وی اضافه کرد: این شرکت نیز کار مطالعه فنی برای تولید کیتها را آغاز کرده و قرار است این محصول به‌زودی و برای نخستین بار به تولید انبوه برسد، همچنین این شرکت برای تولید سایر کیت‌های آزمایش NIPT برنامه‌ریزی کرده است و مرکز راهبردی همگرا معاونت علمی نیز از آن حمایت خواهد کرد.
مسابقه تحلیل داده برگزار شد
رئیس مرکز فناوری‌های همگرا معاونت علمی همچنین عنوان کرد: در موضوع پایگاه داده این مرکز بعد از گفت‌وگو و جلسات متعدد با ذینفعان حوزه نسل جدید توالی‌یابی پیش‌‌نویسی به منظور تصویب در هیات دولت برای تنظیم‌گری و توسعه کسب‌وکارهای داده‌های زیستی تهیه کرده است، با همکاری مرکز همکاریهای تحول و پیشرفت و همچنین ستاد توسعه زیست‌فناوری معاونت علمی جلسات کارشناسی مختلفی با نخبگان حوزه ژنتیک کشور برای نقد این پیش‌نویس برگزار شد و بر اساس نتایج این جلسات، پیش‌نویس اصلاح و نهایی شد.
وی به برگزاری مسابقه تحلیل داده اشاره کرد و گفت: در بخش تحلیل داده به‌منظور شناسایی و تقویت شرکت‌ها، پژوهشگران، اعضای هیات‌علمی و دانشجویان دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های فعال در این حوزه، مسابقه تحلیل داده‌های NGS (نسل جدید توالی‌یابی) با همکاری ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی، در سه مرحله برگزار شد.
سلطانی یادآور شد: مسابقه تحلیل داده از اردیبهشت ماه شروع و در آذرماه امسال تمام شد؛ از 45 شرکت‌کننده مرحله اول مسابقه، 10 تیم به مرحله نهایی راه‌یافتند و در این مرحله در دو بخش فنی و همچنین کسب‌وکاری به رقابت پرداخته و در نهایت تیم‌های اول تا دهم مشخص شدند.
وی ادامه داد: تیم‌های اول تا سوم به ترتیب، 70، 50 و 30 میلیون ریال جایزه نقدی دریافت کرده و برای تیم‌های چهارم تا دهم نیز برای مدت یک سال سرور مجازی اجاره شده است. برخی از تیم‌های مرحله پایانی به‌منظور شروع فعالیت کسبوکار خود در دوره پیششتابدهی فراخوان نوپاهای همگرا نیز شرکت کردهاند و علاوه بر فراگیری آموزشهای مرتبط با راهاندازی کسبوکار، در حال تدوین و اعتبارسنجی مدل کسبوکار خود هستند.
وی به سایر اقدامات در این حوزه اشاره کرد و گفت: همچنین در حوزه تحلیل داده ضمن بررسی و مطالعه وضعیت جهانی استارتاپ‌های این حوزه مدل کسبوکار برخی از شرکتهای پیشرو در این حوزه به‌صورت جزئی مطالعه شده و نتایج این مطالعه در اختیار شرکت‌کنندگان مسابقه تحلیل داده‌های NGS قرار گرفت.
رئیس مرکز فناوری‌های همگرا معاونت علمی بیان داشت: همچنین پیرو فعالیت‌های سال قبل، برنامه‌ها و جلسات تعاملی با وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، ستاد توسعه زیست‌فناوری معاونت علمی و مرکز همکاریهای تحول، بخش خصوصی و سایر ذینفعان برای توسعه زنجیره ارزش نسل جدید توالی‌یابی صورت گرفت و در همین راستا به‌منظور حمایت از شرکتهای نوپای تحلیل داده‌های نسل جدید توالی‌یابی تفاهمنامهای میان مرکز راهبردی فناوری‌های همگرا، ستاد توسعه زیست‌فناوری و مرکز همکاریهای تحول و پیشرفت منعقد شد، همچنین مطالعاتی میدانی و کتابخانهای در مورد اهمیت داده‌های ژنومی، مسائل ایمنی و امنیت این داده‌ها و مباحث حقوقی آن‌ها انجام‌شده است.