در سال ۲۰۱۴، شرکت آمازون یک الگوریتم جدید استخدامی را برای کمک به یافتن بهترین گزینه‌های شغلی راه‌اندازی کرد. در طول یک سال اجرای آزمایشی این الگوریتم، شرکت آمازون متوجه شد که این الگوریتم موجب محروم شدن زنان از مشاغل مختلف شده و به همین دلیل برنامه فوق بی‌سروصدا کنار گذاشته شد. جان یرسین (John Jersin)، مدیر استعدادیابی LinkedIn در مورد چشم‌انداز کلی الگوریتم فوق گفت: به‌طورقطع و یقین امروزه من به هیچ سیستم هوش مصنوعی برای استخدام، اطمینان نخواهم کرد زیرا فن‌آوری هنوز برای انجام این مأموریت آماده نشده است.
حضور روبات‌ها در جوامع انسانی دارای فواید و کاربردهای فراوانی است اما در این میان، آسیب‌ها و مشکلاتی نیز در پی استفاده از این فناوری دیده می‌شود که سبب شده موافقان و مخالفان متعددی نظرات خود را در این رابطه اعلام کنند.
بدیهی است که سرانجام روزی این سیستم خواهد توانست مشکلات پیش رو را حل کرده و به فعالیت خود ادامه دهد. آدینا استرلینگ (Adina Sterling)، استادیار رفتار سازمانی در دانشکده بازرگانی استنفورد با همکاری دانیل- دبلیو – الفنبین (Daniel W. Elfenbein) از پژوهشگران دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس در این رابطه مطالعاتی را انجام داده و نتایج پژوهش‌های خود را به‌صورت مقاله منتشر کرده‌اند. وی در این رابطه می‌گوید: با توجه به اینکه فناوری با سرعت زیادی پیش رفته و تلاش می‌کند نقش خود درزمینهٔ استخدام را بر عهده بگیرد، این موضوع سبب ایجاد سؤالاتی درباره اهمیت و تأثیر این استراتژی در حال حاضر می‌شود.
از کمپانی هیولاها تا الگوریتم کاریابی و استخدام
استفاده از ماشین‌آلات و روبات‌ها در حوزه کسب‌وکار تقریباً از یک قرن پیش آغازشده و رفته‌رفته گسترده شد، زمانی که سیستم‌های حرفه‌ای مانند Monster.com در دنیای اینترنت ظهور کردند، شاهد تصمیم‌گیری هوش مصنوعی برای بررسی صلاحیت داوطلبان مشاغل شد. این وب‌سایت و نمونه مراکز مشابه به شرکت‌ها این امکان را دادند تا سرعت خود را افزایش داده و مقیاس استخدام را گسترش دهند. در پی ورود هوش مصنوعی به بازار کسب‌وکار و استخدام، پست‌های کاری که ممکن بود ۲۰ نفر متقاضی داشته باشد، به‌طور ناگهانی در عرض چند دقیقه به ۲۰۰ نفر داوطلب رسید. آدینا استرلینگ در این رابطه می‌گوید: اکثریت قریب به‌اتفاق این درخواست‌های کاری توسط ماشین‌های مبتنی بر هوش مصنوعی به این منبع ارجاع داده می‌شوند.
امروزه، بین ۶۵ تا ۷۰ درصد از تمام برنامه‌های شغلی، ابتدا توسط یک ماشین هوش مصنوعی بررسی می‌شود. پس از پالایش اولیه، بهترین نامزدها توسط سیستم شناسایی‌شده و سپس این اطلاعات به یک انسان ارجاع داده می‌شود. این موضوع بسیار بد است زیرا هوش مصنوعی و سیستم‌های ماشینی تنها بر اساس منطق صفر و یک تصمیم گرفته و قادر به شناسایی پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های متقاضیان برای یک پست نیستند و این در حالی است که نیروی انسانی و یک مدیر استخدام ممکن است با بررسی یک درخواست کاری، پتانسیل بالای فرد متقاضی را تشخیص دهد.
درعین‌حال نمی‌توان منکر افزایش سرعت و دقت بررسی درخواست‌ها توسط هوش مصنوعی شد و استفاده از الگوریتم‌ها و هوش مصنوعی، به‌تدریج گستره وسیعی از منابع را به سمت انتخاب واقعی گسترش می‌دهد. استرلینگ در این رابطه می‌گوید: بااین‌وجود ارائه خدمات و انتخاب توسط ماشین‌ها، یک مشکل اساسی وجود دارد. هنوز بسیاری از تصمیم‌گیری‌های مبتنی بر درک و تحلیل شرایط؛ توسط انسان صورت گرفته و ماشین‌ها از انجام آن عاجز هستند.
حضور روبات‌ها در جوامع انسانی دارای فواید و کاربردهای فراوانی است اما در این میان، آسیب‌ها و مشکلاتی نیز در پی استفاده از این فناوری دیده می‌شود که سبب شده موافقان و مخالفان متعددی نظرات خود را در این رابطه اعلام کنند.
با پیشرفت فنّاوری و شبیه‌تر شدن آن به واقعیت زندگی روزمره انسان‌ها، مردم به‌طور فزاینده‌ای با فنّاوری جدید خو گرفته و در این مسیر گاهی به فرایندهای طبیعی نیز جنبه انسانی می‌دهیم. از سوی دیگر هم‌زمان با رشد و پیشرفت صنعت روباتیک در سراسر دنیا؛ شاهد جایگزینی روبات‌ها در مشاغلی هستیم که پیش‌ازاین در انحصار انسان‌ها قرار داشت، به اعتقاد کارشناسان این موضوع می‌تواند بحرانی درزمینهٔ بیکاری کارگران ایجاد کند.
طی سال‌های گذشته و معرفی روبات‌های مختلفی که باقابلیت‌های فراوان می‌توانند وظایف انسان را بر عهده بگیرند، برخی کارشناسان نسبت به بروز بحران در این رابطه که می‌تواند منجر به بیکاری وسیع انسان‌های شاغل در حوزه‌های مختلف صنعت باشد هشدار دادند. هرچند این هشدارها از سوی گروهی دیگر از کارشناسان، جدی تلقی نشده و آن‌ها اعتقاد داشتند بیشتر روبات‌های صنعتی، جهت جایگزینی با انسان‌ها در شرایط خطرناک و دشوار طراحی‌شده‌اند و از این نظر رقیب انسان‌ها نبوده و فرصت‌های شغلی انسان‌ها را اشغال نخواهند کرد.
بحث جایگزینی روبات‌ها و بیکاری کارگران تنها بخشی از دغدغه‌های مرتبط با این حوزه محسوب شده و بسیاری از دانشمندان و کارشناسان نسبت به خطرات رشد بیش‌ازحد هوش مصنوعی و جایگزین شدن روبات‌ها به‌جای انسان که منجر به تعارض و رقابت بین این انسان و روبات خواهد شد، ابراز نگرانی کرده‌اند. برای نمونه چندی پیش روباتی باهوش مصنوعی یک پیمانکار از کارخانه خودروسازی فولکس‌واگن آلمان را با ضربات صفحه‌ای فلزی به قتل رساند. نتایج اولیه نشان می‌دهد که یک خطای انسانی در برنامه‌ریزی و مونتاژ این روبات باعث چنین حادثه‌ای شده است.
آنچه بدیهی است این است که فارغ از بحث خطرات و استثنائاتی مانند مورد فوق، روبات‌ها می‌توانند به‌عنوان یک رقیب برای کارگران محسوب شده و در بسیاری از حوزه‌ها جایگزین انسان شوند. این موضوع می‌تواند چهره ساخت‌وساز و تولید در صنایع را از دو منظر با چالش روبه‌رو کند، بخش اول الگوی استفاده از روبات در صنایع است که سبب تغییر در ساختار تولید خواهد شد و بخش دیگر موضوع نیروی انسانی است که روبات‌ها جایگزین آن شده‌اند و از سوی دیگر وجود این روبات‌ها نیازمند تربیت نیروهای انسانی جدید برای تعمیر، نگهداری و کنترل آن‌ها است. پیشرفت‌های بی‌رویه فنّاوری و آغاز عصر ماشینی شدن و حضور روبات‌ها و سایر فنّاوری‌های هوشمند، چالشی بزرگ در جامعه بشری محسوب می‌شود.
نقش هوش مصنوعی
موارد گفته‌شده بدان معنا نیست که الگوریتم‌های استخدام باید از بین بروند. استرلینگ در این رابطه می‌گوید که نقش آن‌ها در هر واحد مدیریت منابع انسانی، با توجه به اهمیت استراتژیک تصمیم‌گیری در مورد اینکه شرکت چه‌کارهایی انجام می‌دهد، باید در نظر گرفته شود. این موضوع به معنای دو چیز است:
نخست اینکه مدیران مسئول بخش استخدام باید نگاه دقیقی به آنچه توسط الگوریتم‌های موجود انجام می‌شود، داشته باشند و موضوع دیگر نیز این است که تعیین این پالایه‌ها توسط هوش مصنوعی نیازمند تنظیم دوباره است. مدیران باید در مورد ارزش مشخص الگوریتم استخدامی‌شان فکر کنند. دستکم مدیران باید درک کنند که این مسئولیت آن‌هاست و خود؛ نظارتی دقیق روی فرایند استخدام و جذب نیرو داشته باشند.
ترجمه: احسان محمدحسینی
منبع: fastcompany
No tags for this post.