زغالاخته بخورید زیرا دارای آنتیاکسیدان زیادی است، ورزش روزانه با شدت متوسط برای سلامت قلب مطلوب است، برای جلوگیری از بیماری، این واکسن را دریافت کنید… تمام این موارد ازجمله اخبار علمی هستند که بهطور روزانه با آنها سروکار داریم. بهطورکلی تصمیمگیری و رفتارهای ما، تحت تأثیر آن چیزی است که مطالعه میکنیم؛ میبینیم یا میشنویم و درعینحال بسیاری از بخشهای زندگی ما ازجمله مواد غذایی مصرفی، توجه به کیفیت خواب و … به تحقیقات علمی وابسته بوده و برای ما مهم است که بر اساس توصیههای دنیای علم و دانش حرکت کنیم.
رسانهها با هدف دادن اطلاعات یا تعامل میتوانند موجب تحریک و حساس شدن خوانندگان نسبت به یک موضوع خاص شوند. داستانهای علمی، شبهعلم و یا مطالب نادرست علمی زندگی روزمره و چگونگی مواجهشدن ما با دنیا را شکل میدهند. در این میان روزنامهنگاران علم نقش مهمی داشته و میتوانند با انتشار گزارشها و اخبار علمی، زندگی مردم را در مسیر درستی قرار دهند.
رسانهها با هدف دادن اطلاعات یا تعامل میتوانند موجب تحریک و حساس شدن خوانندگان نسبت به یک موضوع خاص شوند. داستانهای علمی، شبهعلم و یا مطالب نادرست علمی زندگی روزمره و چگونگی مواجهشدن ما با دنیا را شکل میدهند. در این میان روزنامهنگاران علم نقش مهمی داشته و میتوانند با انتشار گزارشها و اخبار علمی، زندگی مردم را در مسیر درستی قرار دهند.
در این میان نقش خوانندگان نیز مهم بوده و اگر خوانندگان درک کنند که باید در چه حوزههایی به خبرنگاری علمی استناد کنند، قادر به تشخیص اخبار علمی از شبهعلم بوده و انتخابهای آگاهانهای خواهند داشت.
آینده روزنامهنگاری علمی هم هیجانانگیز و هم تا حدی مخاطرهآمیز است. کسانی که مایل به ورود به عرصه هستند میتوانند از روشهای سنتی مانند انتقال اطلاعات از طریق یک پلت فرم و یا تغییر نحوه روایت داستانهای علمی پیروی کنند. این انتخابی است که ما دیگر نمیتوانیم آن را نادیده بگیریم. خبرنگاران علم وظیفهدارند علاقه و اعتماد عمومی به علم را افزایش دهند.
چگونه میتوانیم علم را انسانیتر کنیم؟
علم ایجاد یک کامپیوتر و یا ساخت ماشینهای عجیبوغریب نیست. در حقیقت علم، جستجوی انسان است که با کنجکاوی، سرخوردگی، ابهام و هیجان همراه میشود. ما همهروزه با حجم زیادی از اخبار علمی روبهرو میشویم و بسیاری از آنها درباره تلاش انسان برای یافتن درمان بیماریهایی مثل سرطان است. این نقاط اغلب باهم ارتباط نداشته و خوانندگان را با امیدها، نگرانی و سردرگمی در مورد روند علمی ترک میکنند. روزنامهنگاران حوزه علم باید محدودیتها، ابهام و هشدارهای هر موضوع را در نظر گرفته و مردم را با جنبههای مختلف موضوع آشنا کنند.
چه کسانی باید مسئولیت روزنامهنگاری علم را بر عهده بگیرند؟
روزنامهنگاری علمی باید توسط روزنامهنگارانی انجام شود که در علوم و با روشهای علمی آموزشدیده و همچنین دارای تخصص در امور روزنامهنگاری بوده و آموزشهای لازم برای این حرفه را دیدهاند. این امر درک عمومی از علم را از دیدگاههای مختلف غنیسازی کرده و مانع از کشف یافتهها از ادعاهای نسبتاً متداول و گمراهکننده در دنیای اخبار و تبلیغات میشود. تنوع در روزنامهنگاری علمی نباید محدود به زمینه حرفهای یا علمی روزنامهنگاران باشد.
نظرسنجیهای محدودی وجود دارند که آمار جمعیتی روزنامهنگاران علمی را به معنی واقعی گزارش میدهند. روزنامهنگاران علمی باید از این منابع بهطور فعال استفاده کنند و در گزارشهای خود به هرگونه تعصب زمینهای توجه کرده و بدون پیشداوری و غرضورزی، حقایق علمی را فارغ از سیاستها و ملاحظات دیگر، به اطلاع مردم برسانند.
آیا روزنامهنگاری علمی میتواند بینالمللیتر شود؟
تنوع محتوای مرتبط با علم در درک عمومی افراد از علم در سطح محلی و جهانی به نفع مردم خواهد بود. درحالیکه مؤسسات سطح بالا اغلب مطالعات گرانتری را انجام میدهند، مراکز تحقیقاتی کمتر شناختهشده میتوانند از تبلیغات عمومی به میزان بیشتری بهرهمند شوند.
اگرچه رسانهها وظیفهای برای ارتقای نهادها یا افراد ندارند اما؛ نگاه روزنامهنگاری به دنبال چشماندازی متعادل است و روزنامهنگاران علم باید مؤسسات کوچکتر و معتبر را نیز پوشش داده و حمایت کنند زیرا این مراکز معمولاً توسط سازمانها یا گروههای روابط عمومی تبلیغ نمیشوند. این نوع مواجهه میتواند فرصتهای بیشتری را برای افرادی که دسترسی به مؤسسات معتبر ندارند فراهم کرده و به مبارزه با نابرابری در دنیای علم کمک کند.
برای نمونه بر اساس مطالعهای که در سال 2017 میلادی انجام شد، مشخصشده است که رسانههای غربی تمایل دارند تا بیشتر بر منابع علمی اروپا و آمریکای شمالی تمرکز کنند. روزنامهنگاری علمی باید فارغ از تعصبات منطقهای و جغرافیایی، به ماهیت علم پرداخته و تمرکز بیشتر روی تحقیقات بینالمللی میتواند علاقه به تبادل فرهنگی را در سطح جهانی افزایش داده و درک عمومی از ماهیت جهانی تحقیقات علمی را بیشتر کند.
آینده روشن روزنامهنگاری علم با همکاری بیشتر
اشکال جدید داستانسرایی بر پایه رسانههای جدید همچون اینستاگرام، پادکستها و ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی بهخوبی میتوانند در روزنامهنگاری علمی مورداستفاده قرار گیرند.
بین موضوعات پیچیدهای که در روزنامهنگاری علمی پوشش دادهشده و ظهور سیستمهای دیجیتالی جدیدی که به آنها نیاز داریم، ایده قدیمی و سنتی روزنامهنگاران علمی که بهتنهایی فعالیت میکند، قابلتداوم نبوده و نیازمند تغییر است.
روزنامهنگاران علوم که اغلب مترجمان آزاد هستند، بهندرت منابع یا زمان را برای بهینهسازی یک داستان اختیاردارند. در این میان ایجاد یک شبکه از ارتباطات و حضور افرادی که هرکدام دارای تخصص، مجموعه مهارتها و ابزارهای مختلفی هستند، میتواند داستان هر پژوهش علمی را بهخوبی و از طریق همکاری به اخبار علمی تبدیل کند.
ترجمه: احسان محمدحسینی
منبع: theconversation
No tags for this post.