بسیاری از کارشناسان دنیای علم و دانشمندان این سؤال را مطرح می‌کنند که آیا علم عامیانه وجود دارد و اگر در جامعه چنین علمی هست، آیا این موضوع را می‌توان امری مناسب تلقی کرد یا نه؟
داستان‌های علمی تخیلی را می‌توان دارای دو جنبه مثبت و منفی دانست. این داستان‌ها می‌توانند نتایج منفی و بدی در پی داشته و درعین‌حال در بسیاری از حوزه‌ها از قبیل هشدار نسبت به وقوع جنگ‌های هسته‌ای، چالش‌های تروریستی و داستان‌های مرتبط با تغییرات آب‌وهوایی به‌گونه‌ای مثبت عمل کرده و به مردم هشدارهای مناسبی می‌دهند.
به همین دلیل است که داستان‌های علمی تخیلی را می‌توان دارای دو جنبه مثبت و منفی دانست. این داستان‌ها می‌توانند نتایج منفی و بدی در پی داشته و درعین‌حال در بسیاری از حوزه‌ها از قبیل هشدار نسبت به وقوع جنگ‌های هسته‌ای، چالش‌های تروریستی و داستان‌های مرتبط با تغییرات آب‌وهوایی به‌گونه‌ای مثبت عمل کرده و به مردم هشدارهای مناسبی می‌دهند. به‌تازگی داستان‌های علمی و تخیلی با موضوع تغییرات آب‌وهوایی وارد دنیای داستان‌های علمی و تخیلی شده و از آن‌ها با عنوان Climate fiction یا به‌طور مختصر، Cli-fi یاد می‌شود.
لیزا یاسک (Lisa Yaszek)، استاد و متخصص داستان‌های علمی تخیلی در ایالات جرجیا در این رابطه می‌گوید: داستان‌های آب‌وهوایی یک نوع آزمایشگاه مجازی است. این داستان‌ها می‌توانند امیدهای ما را به نمایش گذاشته و چشم‌اندازهای مختلفی را از آینده ارائه دهند.
سریال جدید Worlds Better را می‌توان نمونه‌ای از داستان‌های علمی تخیلی خوش‌بینانه دانست که موارد مختلفی از تم های آب‌وهوایی و عدالت اجتماعی را بررسی می‌کند. در یکی از داستان‌های این سریال، ساکنین یک جزیره کوچک با یک طوفان وحشتناک مواجه شده و تلاش می‌کنند زنده مانده و به کمک یکدیگر برای بقا مبارزه می‌کنند. در یک قسمت دیگر نیز اهالی زمین به شرایطی می‌رسند که دیگر این سیاره قابل سکونت نبوده و مجبور به مهاجرت به سیاره‌ای دیگر هستند.
لورا هادسون (Laura Hudson) نویسنده و سردبیر مجموعه داستان‌های علمی تخیلی در این رابطه می‌گوید: امروزه ما با حجم زیادی از اخبار روبه‌رو هستیم که موجب خستگی ذهنی و فرسودگی و ترس ما می‌شود. به همین دلیل اصلاً جای تعجب نیست اگر تمامی فیلم‌ها و داستان‌های علمی و تخیلی به‌نوعی ساخته می‌شوند که آینده‌ای تاریک و ناخوشایند را نشان می‌دهند. امروزه ما بیش از هر زمان دیگر به امید و ساختن داستان‌های امیدبخش نیاز داریم.
دانشگاه ایالتی آریزونا، یک مرکز ویژه تحقیقات علمی و تخیلی راه‌اندازی کرده که در آن کتاب‌های متنوعی برای آشنایی با ادبیات اقلیمی، داستان‌ها و موضوعات علمی تخیلی و یا هر دو این موضوعات منتشر کرده است و قرار است در بهار پیش رو، یک مجموعه منتخب با نام وزن نور توسط این مرکز به چاپ برسد که در آن مقالات و یادداشت‌های علمی مختلفی درباره آینده خورشید منتشر خواهد شد.
جوی شریچ (Joey Eschrich)، یکی از کارمندان این مرکز درباره سبک جدید داستان‌های علمی و تخیلی می‌گوید: بخش بزرگی از کار ما این است که واقعیت‌های علم و فناوری را به کمک زبان داستان و قصه‌گویی که زنده و قابل‌درک است، برای مردم بیان کند.
ما در طول تاریخ نویسندگانی مانند اچ جی ولز (نویسنده داستان مرد نامرئی) را داریم و اهمیت داستان‌های علمی تخیلی به حدی است که حتی ایده تلفن همراه نیز از این داستان‌ها گرفته‌شده است.
داستان‌های علمی و تخیلی پیش‌بینی می‌کنند در آینده هوش مصنوعی با سرعت و قدرت بسیار بیشتری ازآنچه امروزه در جهان شاهد آن هستیم، ظهور پیدا کند به‌نحوی‌که قابل‌مقایسه با آلکسای آمازون، سیری اپل و سایر موارد مشابه نباشد.
کیم استنلی رابینسون (Kim Stanley Robinson) ازجمله نویسندگان مشهور داستان‌های علمی و تخیلی در حوزه تغییرات آب‌وهوایی است. وی اعتقاد دارد این سوژه می‌تواند توسط فیلم‌های هالیوودی استفاده‌شده و تأثیر به سزایی در شرایط و باورهای مردم جهان داشته باشد.
ترجمه: احسان محمدحسینی
منبع: grist
No tags for this post.