چهاردهم بهمن ماه روز ملی فناوری فضایی، سالگرد پرتاب اولین ماهواره ایرانی با نام امید به فضا است که در ۱۰ سال گذشته هر سال این روز گرامی داشته می شود. امسال نیز مراسم روز فناوری فضایی با شعار «پیام صلح و دوستی در فضا؛ دستاورد چهار دهه خودباوری» در حال برگزاری است.در این مراسم که با حضور وزیر ارتباطات و فعالان عرصه فناوری فضایی کشور در سالن شهید قندی وزارت ارتباطات در حال برگزاری است به بررسی دستاوردهای ۱۰ ساله فناوری فضایی کشور پرداخته می شود.
سالهای گذشته در مراسم روز فناوری فضایی، پروژه های فضایی کشور رونمایی شده است.هم اکنون کشور ما در میان ۱۰ کشور دارای دانش فناوری فضایی قرار دارد و ایران از نظر علم فضا یازدهمین کشور جهان و نخستین کشور منطقه است.
سیاست های حاکم بر برنامه فضایی کشورمنجر به اقتدار اقتصادی شده است
رییس پژوهشگاه فضایی ایران گفت: سیاست های حاکم بر برنامه فضایی کشور از توجه صرف به توسعه فناوری به سمت کل زنجیره فضایی کشور جهت گیری شده است که منجر به اقتدار اقتصادی خواهد شد.
دکتر حسین صمیمی اظهار داشت: صنعت فضایی ایران بدون شک بزرگترین و پیشروترین دستاوردهای انقلاب اسلامی است. روز ملی فناوری فضایی را در حال و هوایی جشن می گیریم که رویکردهای جدیدی وارد ادبیات این حوزه شده است.
«فضاپایه، آزادسازی داده های فضایی، اپراتور ماهواره ای خصوصی و مفاهیمی از این دست که وقتی آن ها را کنار هم قرار می دهیم، متوجه می شویم سیاست های حاکم بر برنامه فضایی کشور از توجه صرف به توسعه فناوری به سمت کل زنجیره فضایی کشور جهت گیری شده است که منجر به اقتدار اقتصادی خواهد شد».
وی افزود: پژوهشگاه فضایی ایران هم سعی کرده جانمایی مناسبی برای خود تعریف کند. رسالت اصلی مدیریت تحقیقات در بخش فضایی کشور است و ما به سمت ایجاد یک هسته دانا در داخل پژوهشگاه و یک شبکه توانا در خارج از پژوهشگاه پیش رفتیم.
صمیمی خاطرنشان کرد: هسته داخلی ما از جوانان با انگیزه تشکیل شده و شبکه خارجی و همکار ما، ترکیبی از دانشگاه ها و شرکت های دانش بنیان هستند. ما در دو حوزه با دانشگاه همکاری داریم. هدف ما رفع نیازهای دانشی جاری و آتی است. در این راستان با 13دانشگاه معتبر کشور قراردادهایی با ارزش بیش از 6میلیارد تومان داریم و 120 استاد هوافضا در کنار ما هستند. در چارچوب تعامل توانسته ایم رویکردهای تحقیقاتی بیش از 180 دانشجوی تحصیلات تکمیلی را در جهت نیازمان جهت دهی کنیم.
به گفته صمیمی، همکاری دیگر ما با دانشگاه ها در حوزه فناوری برای ساخت ماژول ها است که با آن ها بیش از 4میلیارد تومان قرارداد داریم.
وی افزود: هدف دیگر ما توسعه زیرساخت های آزمایشگاهی است. ما در این حوزه یک نگاه ملی داریم و آماده ارائه سرویس به همه بازیگران بخش فضایی کشور هستیم. در همین راستا، روز سه شنبه آزمایشگاه جدیدی افتتاح خواهیم کرد. در کنار این ها ما تمرکز خوبی روی توسعه کاربردهای فناوری فضایی مانند سنجش از دور را شروع کردیم. در حال حاضر با همکاری با وزارت جهاد کشاورزی، وزارت نیرو و سازمان برنامه و بودجه سامانه پایش محصولات کشاورزی، سامانه حقابه و آمایش سرزمین را جلو ببریم و وارد فاز عملیاتی خواهیم شد.
متخصصان داخلی با دانش بومی زیرساخت ها را مهیا می کنند
رییس سازمان فناوری فضایی با اشاره به اهمیت نیروی انسانی ارزشمند و متخصص در صنعت فضایی کشور، گفت: ابتدا تصمیم این بود که زیرساخت ها را با کمک محققان خارجی مهیا کنیم. اما مذاکرات ما منتج به نتیجه نشد و متخصصان خودمان با دانش بومی توانستند به این تخصص دست پیدا کنند.
وی در ادامه گفت: مهم ترین سرمایه ما در این راه نیروی انسانی ارزشمند و متخصص است. در بخش فضایی کشور شش رکن اصلی وجود دارد. ماهواره، ماهواره بر، پایگاه پرتاب، ایستگاه کنترل و هدایت، ایستگاه دریافت داده های ماهواره ای و ایستگاه تحلیل داده ها که در حال حاضر ما به آن دست پیدا کرده ایم. هدف‌مان توسعه این محورها و خصوصا تحلیل داده های ماهواره ای است.
وی تصریح کرد: مهم ترین برنامه ما جهت گیری و توسعه متوازن بین همه ارکان بخش فضایی کشور است. با توسعه بازار ، فعال نمودن بازار بالقوه بخش فضایی و ایجاد مشتری بتوانیم این چرخه را تثبیت کنیم. معماری جامع کلان بخش فضایی و نقشه راه برنامه فضایی در جلسات تدوین شده است و در دستور کار شورای عالی فضای مجازی، مورد بررسی قرار گرفت.
براری گفت: قدم بعدی ما تحقیق و توسعه در بخش فضایی است. در حال حاضر بیشترین سرمایه گذاری را در این عرصه کردیم و در نیروی انسانی و توان فناوری رشد قابل توجه ای داشته ایم. امروزه 76درصد اقتصاد فضا توسط بخش خصوصی مدیریت می شود و شرکت های خصوصی و دانش بنیان در زنجیره ارزش فضایی وجود دارند. هدف ما این است که این بخش رشد پیدا کند. در همین راستا چند مناقصه را نیز اعلام کردیم.
وی ادامه داد: یکی از ارکان مهم در ارزش افزوده این زنجیره در حوزه اپراتورها محقق می شود و هدف مان این است که در این بخش رشد کنیم؛ بسته هایی را تدوین کردیم و در حال بسترسازی و جذب سرمایه گذار هستیم.
در دنیا ماهواره های سنجشی به شکل اپراتوری فعال هستند. پروانه این اپراتوری تصویب شده و فراخوان آن اعلام خواهد شد.
براری افزود: در حال حاضر در آژانس فضایی اروپا، استارتاپ ها مورد حمایت بسیار خوبی قرار می گیرند و موجب رونق اقتصادی می‌شوند. ما نیز آزادساری داده های ماهواره ای را در اولویت خودمان قرار داده ایم. ما 40 سال آرشیو داده از ایران و کشورهای دیگر داریم که باعث توسعه کسب و کارهای دانش بنیان و استارتاپ ها خواهد شد. ما بسترسازی این حوزه را نیز در اولویت قرار دادیم.
رییس سازمان فناوری اطلاعات گفت: همکاری های بین المللی در حوزه فضایی بسیار حائز اهمیت است و ما در صدد هستیم که بتوانیم به این همکاری های بین المللی اولویت بدهیم. با تلاش متخصصین و مسئولان از این هفته به عنوان رئیس کمیته فضایی 77 انتخاب شده ایم و تلاش ما این است که طی این مدت بتوانیم در حوزه بین الملل همکاری و توفیقات خوبی را به دست بیاوریم.
صنعت فضایی هزینه چندانی را به کشور تحمیل نمی کند
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان این که صنعت فضایی با توجه به کاربردهای متعدد آن هزینه چندانی را به کشور تحمیل نمی کند، گفت: این صنعت هم شفافیت و هم اشتغال ایجاد می کند
محمدجواد آذری جهرمی گفت: سال گذشته در سالروز فناوری فضایی در این خصوص صحبت کردیم که ثمرات صنعت فضایی باید در مدیریت اجرایی کشور کاربردی شود. گذشتگان ما دستاوردی در حوزه فضایی برای ما به یادگار گذاشته اند که تحول بزرگی را رقم زده است.
وی افزود : برنامه مان این بود در طول دولت دوازدهم صنعت فضایی را به شکل کاربردی استفاده کنیم و آن را توسعه بدهیم. فعالان این عرصه خیلی بی سر و صدا و پرتلاش این کار را پیش بردند. امروز صنعت کشاورزی ما در حال تجهیز به صنعت فضایی است و مدیریت آب ما به دانش فضایی متصل شده است. آمایش سرزمینی ما از محصول فضایی کشور استفاده می کند. پلیس ما به مشتری دانش فضایی تبدیل شده و تقاضای استفاده از این فناوری را دارد. این نهضت به خوبی مسیر خود را پیش می برد و جایگاه خودش را پیدا خواهد کرد.
وی در ادامه گفت: برخی سوال می کنند که صنعت فضایی به چه کار ما می آید؟ می گویند این فناوری پر هزینه چه کاربردی دارد؟
«ما برای پاسخ به این سوال، گزارش دادیم و شفاف سازی کردیم. گفتیم کل هزینه 10 ساله برای ساخت ماهواره پیام 1.2 میلیون یورو بود و ماهواره دوستی از این هم کمتر و ماهواره ظفر نیز در همین حد است. ما زیرساخت های فضایی مانند آزمایشگاه ایجاد کرده ایم که در وسعت کلان خیلی هزینه نداشته اند».
جهرمی ادامه داد: آنچه در این جا به عنوان سرمایه گذاری کلان کشور مطرح می شود، دانش و مغز دانشمندان ما است. آن ها نه عوارض و گمرک گرفته اند، نه تعرفه گران تری را از جیب مردم هزینه کرده اند. همگی بر اساس انگیزه های جهادگرانه و اعتلای نام ایران تلاش کردند.
به گفته وزیر ارتباطات، اما دستاوردها داده های فضایی چیست؟ کشاورز می تواند از طریق این داده ها میزان محصول خود را کنترل کند تا نه محصول اضافه بیاید نه کم. این مشکل را می شود با صنعت فضایی حل کرد. اگر ما بتوانیم در مدیریت منابع آب از داده های فضایی استفاده کنیم آیا این دستاورد کم است؟ اگر بتوانیم خشخاش پیدا کنیم چه؟ خدمت کمی است؟ ما جلوی تجارت مرگ را گرفته ایم. چرا باید مواد مخدر تولید شود و در لایه توزیع برود و بعد برای برخورد با آن هزینه و شهید بدهیم؟ بهتر نیست از این طریق زمین های زیر کشت را رصد کنیم؟ اگر بتوان این دستاورد را برای جایی که نورچشمی ها در آن ویلا ساختند و زمین خواری کردند استفاده کرد، دستاورد کمی است؟
وی افزود: صنعت فضایی هم شفافیت و هم اشتغال ایجاد می کند. باز کردن منابع داده ای صنعت فضایی با همین هدف انجام شده است. بعضی وقت ها نیاز نیست دولت برای ایجاد اشتغال هزینه کند، می تواند از داشته های خود یعنی داده ها به مردم بدهد.
در آیین دهمین سالروز فناوری فضایی،تمبر یادبود این روز با حضور وزیر ارتباطات و مسئولان سازمان فضایی ایران رونمایی شد.