آیین اختتامیه دهمین جشنواره بینالمللی فارابی امروز با حضور حجتالاسلام و المسلمین رستمی رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری، اسحاق جهانگیری معاون اول رئیسجمهور، دکتر منصور غلامی وزیر علوم، ستاری معاون علمی و فناوری رئیسجمهور در سالن اجلاس سران آغاز شد.
در اختتامیه دهمین جشنواره بینالمللی فارابی از ۱۷ برگزیده داخلی و ۸ اثر خارجی تقدیر میشود. تقدیر از ۱۲ اثر پیشکسوت، پیشرو و مترجم برتر از دیگر برنامههای اختتامیه دهمین دوره جشنواره فارابی است، همچنین در بخش بینالملل نیز از ۸ اثر برگزیده در حوزه ایرانشناسی و اسلامشناسی تقدیر میشود. این آثار از کشورهای فرانسه، انگلستان، آلمان، لهستان، اسپانیا، اندونزی، قزاقستان و هندوستان ارسال شده است.
فارابی نهالی است که امروزه قد بر افراشته است
دبیر دهمین جشنواره بینالمللی فارابی با بیان اینکه علوم انسانی و اسلامی بیش از نیمی از آموزش عالی کشور را به خود اختصاص داده است، افزود: امروز در دهمین جشنواره بینالمللی فارابی شاهد تکریم عالمان این حوزه معرفتی هستیم.
حسن میرزایی اضافه کرد: فارابی نهالی است که امروزه قد بر افراشته است تا قامت بلند عالمان علوم انسانی و اسلامی را به تکریم بنشیند. قامتی که با نامرادیهای روزگار و کم توجهیها به آن از قدر آن نکاسته است.
میرزایی در بخش دیگری از صحبتهای خود، اضافه کرد: ما علوم انسانی را نه برترین علوم و نه کمتر از سایر علوم میدانیم هر چند که معتقد هستیم که علوم انسانی بر تارک سایر علومها نشسته است.
دبیر دهمین جشنواره بینالمللی فارابی با اشاره به نحوه انتخاب آثار برتر، خاطر نشان کرد: در این دوره از جشنواره پنج هزار و ۶۴۹ اثر در ۱۴ گروه علمی ارسال شد که پس از داوریها ۱۷ اثر از برگزیدگان داخلی، هفت برگزیده خارجی، ۱۳ برگزیده در سایر بخشها به عنوان برگزیده نهایی انتخاب شدند.
بانوان در کاربردی سازی علوم انسانی اثربخش هستند
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، گفت: بانوان و انجمن های علمی معتبر کشور در کاربردی سازی علوم انسانی اثربخش تر هستند.
منصور غلامی تاکید کرد: مسیری که تا به حال طی کردیم نمودهای زیادی در راستای توجه به عالمان داشت اما این جشنواره یکی از نمونه های فاخر محسوب می شود. علوم انسانی در سخنان و نکات استادان و بزرگان بارها مورد تاکید قرار گرفته است.
وی افزود: محور علوم انسانی، انسان بوده و انسان برگزیده مخلوقات خداوند است. مهمترین سرمایه معنوی، فرهنگی و اعتقادی ما در حوزه علوم انسانی، جای می گیرند و در این زمینه کافیست تاریخ حیات فرهنگی و اجتماعی ایران و یافته ها و دستاوردهای مردم این مرز و بوم را مورد بازخوانی قرار دهیم.
غلامی اظهار کرد: جشنواره بینالمللی فارابی برگزار شد تا از طریق تداوم آن، پاسداشت جایگاه اندیشمندان و محققان آن حوزه و ارائه تصویر واقعی از کمیت و کیفیت تولیدات علوم انسانی و اسلامی را مورد توجه قرار داده باشیم. همکاران ما در وزارت علوم تمام تلاش خود را کردند چنین نشست فاخری را برگزار کنند.
وی گفت: سال گذشته در چنین مناسبتی با کمال افتخار اعلام کردم نهال کاشته شده به درختی پربار تبدیل شد و امیدوارم ثمرات این رویداد سالانه علمی علمی که به درستی به نام یکی از متفکران نامگذاری شده است، محقق شود. به خصوص آنکه فارابی محققی بود که حیات طیبه انسانی را در بستر جامعه خردمند می دانست.
غلامی ادامه داد: سعی کردیم پژوهشگران و دانشجویان به کاربردی کردن علوم انسانی از طریق مسئله ها و نیازهای جامعه ترغیب شوند و در این زمینه انجمن های علمی معتبر کشور، استادان به خصوص بانوان بیشتر از دوره های قبل اثربخش بودند.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری همچنین با اشاره به دستاوردهای جشنواره فارابی، اظهار کرد: شناسایی و قدرشناسی از گنجینههای علوم انسانی، معرفی آثار برتر در این حوزه از جمله دستاوردهای برگزاری این جشنواره است و همواره سعی شده تا دانشپژوهان در کاربردی کردن دستاوردهای علوم انسانی از طریق بررسی نیازهای کشور نسبت به رفع چالشهای کشور به کار گیرند.
وی با اشاره به مشارکت گسترده انجمنهای معتبر و اعضای هیأت علمی دانشگاهها در این دوره از جشنواره، یادآور شد: از سال قبل تبیین کارگروه و نقش خطیر علوم انسانی در فرایند سیاستگذاری در حوزههای مختلف و ایجاد زمینه مناسب برای حضور علوم انسانی در تراز جهانی در دستور کار قرار داشت که تحقق این امر مستلزم تلاش و همت بیشتر محققان این حوزه است.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با تاکید بر اینکه تحقق اهداف پیشبینی شده نیازمند دقت و برنامهریزی های بلند مدت است، گفت: بر این اساس لازم است تا دبیرخانه دائمی جشنواره فارابی دستاوردهای دورههای قبل را مورد توجه و بازنگری قرار دهد.
وی در بخش دیگری از صحبتهای خود با تاکید بر بازنگری و رصد مستمر علوم انسانی از سوی دبیرخانه جشنواره فارابی، اضافه کرد: پایش این حوزه موجب میشود تا وزارت علوم را در مسیر بستههای سیاستی دقیقتر مانند حراست از زبان فارسی، مسئولیت اجتماعی و رعایت اخلاق پژوهشی هدایت کند.
غلامی خاطر نشان کرد: در گام بعد باید با تقویت شبکه نخبگان علوم انسانی و ارتباط علمی با سایر مراکز علمی دنیا تلاش شود.
وی با تاکید بر اینکه جشنواره فارابی باید منعکسکننده صداها در حوزه علوم انسانی باشد، در این رابطه گفت: علاوه بر این لازم است تا دبیرخانه جشنواره با دانشگاهها، پژوهشگاهها و سایر مؤسسات علمی برای ایجاد فضای مناسبتر اقدام کند.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، ادامه داد: در این حوزه لازم است تا از دانش محققان در سیاستگذاریهای ملی به درستی بهرهگیری شود و این در حالی است که بخشی از مشکلات فعلی کشور ناشی از فقدان این گفتوگو و اثربخشی آن است.
غلامی همچنین با تاکید بر ضرورت همکاری با دانشگاههای بزرگ استانی، اظهار کرد: بر این اساس لازم است تا دبیرخانه جشنواره فارابی در دوره آینده زمینهای را فراهم کند تا دانشگاههای استانی نیز در اجرای این جشنواره مشارکت بیشتری داشته باشند تا به غنای این جشنواره منجر شود.
بین دانشگاه و دولت گفتگو انجام گرفته است
معاون اول رئیس جمهور با بیان اینکه بین نخبگان و دولت باید گفتگو باشد، گفت: نخبگان باید به دولت کمک کنند و جایی که لازم است هشدار دهند تا دولت تصمیم درست بگیرند.
اسحاق جهانگیری ادامه داد: من به لحاظ تخصصی بیشترین زمان زندگی خود را در صنعت و مسائل اجرایی بوده ام، هرچه بیشتر در این حوزه فعالیت کردم به نیاز مبرم علوم انسانی و اجتماعی برای پیشبرد مشائل کشور بیش از پیش واقف شدم. هرچه تراکم مسائل جهان بیشتر شود، نیاز به علوم انسانی و علوم اجتماعی ملموس تر می شود.
معاون اول رئیس جمهور گفت: انتظار سیاستگذاران از نهادهای علمی، دانشگاه ها و مراکز پژوهشی این است که به دولتمردان و شهروندان کشور در فهم مسائل و ارائه راهکار مناسب برای برون رفت از آنها کمک بیشتری کنند در این مسیر نقش محققان علوم انسانی بیش از سایر شاخه های علم است که می توانند کمک کنند.
وی در ادامه به آستانه ۴۰ سالگی انقلاب اشاره کرد و گفت: راه دشواری را در این ۴۰ سال طی کرده ایم. از گردونه های سختی عبور کرده ایم. خیلی از دوران ما دوران استثنایی در کشور بود.
معاون اول رئیس جمهور به جنگ ۸ ساله، جنگ خلیج فارس، جنگ شرق کشور که در افغانستان رخ داد اشاره کرد و گفت: گروه های تروریستی در منطقه به وجود آمدند که به دنبال معرفی چهره جدیدی از اسلام بودند که اگر ایران اسلامی دست به کار نمی شد داعش امروز در منطقه دولت داشت.
جهانگیری ادامه داد: در داخل کشور نیز مسائل زیادی را پشت سر گذاشتیم. در نقطه ای هستیم که هم فرصت های زیادی داریم و البته با تنگناها و تهدیدهایی نیز روبرو هستیم. این تنگناها را با داشته هایی که در گذر این ۴۰ سال اندوخته ایم می توانیم طی کنیم. در آستانه ۴۰ سالگی علاوه بر توجه به محدودیت ها، یک موضوع مهم نیاز داریم و آن افق گشودن نسبت به آینده کشور است. باید به کمک تفکر علمی و تدبیر و اراده سیاسی نگرانی از آینده را در زمینه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی کم کنیم.
وی ادامه داد: آمریکا در جنگ اقتصادی اخیر که علیه ایران آغاز کرده همزمان جنگ رسانه ای و روانی را نیز آغاز کرده است و مهمترین هدف آن این بود که آینده را برای ملت ایران، آینده ای مبهم قرار دهد.
معاون اول رئیس جمهور گفت: به همین دلیل باید تلاش گسترده ای کرد که آینده ابهام زدایی شود و افق های جدید پیش روی کشور گشوده شود.
جهانگیری افزود: مهمترین سرمایه ملت ایران برای عبور از دوران سخت ۴۰ ساله گذشته سرمایه اجتماعی بود و آن سرمایه اجتماعی نتیجه برداشت دینی بود که امام راحل ما از اسلام ارائه کرده بود. حکومتی که مبتنی و برآمده از اراده ملت است. مردم در حکومت نقش اول و تعیین کننده دارند. در حال حاضر که سرمایه اجتماعی کشور در معرض آسیب قرار دارد، کاری که ما باید انجام دهیم و دست نیاز به سوی متفکران می بریم، ترمیم سرمایه اجتماعی است. دانشگاهیان در این مسیر می توانند ما را کمک کنند.
وی به گفتگوی میان دولت و دانشگاه اشاره کرد و گفت: این گفتگو در مراحل مختلفی آغاز شده است. از سال گذشته سعی کرده ام موضوع گفتگوی ملی را که نیاز مهمی در جامعه ایرانی است مطرح کنم. راه عبور ما از این تنگناهای داخلی همان گفتگو است. بخشی از چالش هایی که در این گفتگوها مطرح شد در دانشگاه ها عنوان کردم. دانشگاهیان خوشه ها و کارگروه هایی برای رفع آن ایجاد کردند.
معاون اول رئیس جمهور ادامه داد: بین دانشگاه و دولت گفتگو انجام گرفته و باید این گفتگوها ادامه یابد و کمک کنیم در سایر زمینه های مورد نیاز نیز این گفتگوها انجام شود.
جهانگیری در بخش دیگری از سخنانش گفت: نهاد حاکمیتی امروز مسئولیت تاریخی مهمی بر عهده دارد و پیش نیاز هر اقدامی این است که همه نهادها در چارچوب قانون اساسی به وظایف خود عمل کنند.
وی ادامه داد: دولت، مجلس، قوه قضائیه، همه در حد اختیار خود در برابر تصمیماتی که می گیرند باید پاسخگو باشند.
معاون اول رئیس جمهور به گفتگوی میان نخبگان و حکومت اشاره کرد و گفت: این گفتگو باید انجام گیرد. باید نخبگان به حکومت کمک کنند و در جایی که لازم است هشدار دهند تا دولت تصمیم بگیرد که چگونه کار را انجام دهد.
جهانگیری افزود: ما به شدت به گفتگو با مردم نیاز داریم و با حضور مردم می توانیم از این تنگناها عبور کنیم و البته این گفتگوها الزاماتی دارد که باید به آن پایبند باشیم و امیدواریم با کمک صاحب نظران علوم انسانی و نخبگان، بتوانیم از این مقطع فعلی که در آن قرار داریم عبور کنیم. ایران در حل مشکلات توانمندی بالایی دارد، اگر همه با هم باشیم این دوره را نیز به خوبی پشت سر می گذاریم.
برگزیدگان به این شرح است:
** برگزیدگان داخلی
حسین قادری با رساله دکتری "تناسخ در متون مقدس هندویی و متون کلامی شیعه" شایسته تقدیر در گروه اخلاق، ادیان و عرفان.
جواد صفینژاد با کتاب "کاریز در ایران و شیوههای سنتی بهرهگیری از آن" برگزیده اول در گروه تاریخ، جغرافیا و باستانشناسی.
محمدجواد عبداللهی با رساله دکتری "تاریخ بیکاری در ایران معاصر" شایسته تقدیر در گروه تاریخ و جغرافیا.
هدایتالله فلسفی با کتاب "سیر عقل در منظومه حقوق بین الملل" برگزیده اول گروه حقوق.
مزدک انوشه با طرح "صرف و نحو از کمینهگرایی تا صرف توزیعی" برگزیده دوم در گروه زبان و ادبیات و زبان شناسی.
محمدرضا جوادی یگانه با کتاب "ایرانیترین غیر ایرانیها خلقیات ایرانیان از منظومه بیگانههای آشنا شایسته تقدیر" در گروه علوم اجتماعی و علوم ارتباطات.
زهرا صبوری نژاد با پایاننامه کارشناسی ارشد "هویت دخترانه و تلفن همراه هوشمند: کاربرد تلفن همراه هوشمند بر ساخت روایی هویت" برگزیده سوم گروه علوم اجتماعی.
عباس شاکری حسین آبادی با کتاب "مقدمه بر اقتصاد ایران" برگزیده اول گروه علوم اقتصادی، مدیریت و علوم مالی.
در گروه علوم تربیتی، روانشناسی و علوم ورزشی طرح برگزیده انتخاب نشد.
فاطمه شایان با ارائه کتابی برگزیده سوم در گروه علوم سیاسی، روابط بینالملل و مطالعات منطقهای.
سیدمحمد هادی گرامی با کتاب "نخستین اندیشههای حدیثی شیعه": رویکردها، گفتمانها، انگارهها و جریانات و برگزیده دوم علوم قرآنی، تفسیر و حدیث
یحیی میرحسینی با رساله دکتری "الگوی گفتمانی تصرف در حدیث نزد قصاص" شایسته تقدیر در گروه علوم قرآنی.
در گروه فقه و اصول اثری حائز رتبه نشد.
اسد الله فلاحی با کتاب "منطق تطبیقی" برگزیده اول گروه فلسفه، منطق و کلام
دکتر محمد مهدی فاتحی با "پایاننامه کارشناسی ارشد مبنای متافیزیکی وحدت حکم بر اساس محاوره سوفیست افلاطون"، برگزیده گروه اول فلسفه
مهدی شقاقی با رساله دکتری "طراحی مدل توسعه اخلاق اطلاعات میان دانشجویان ایرانی" شایسته تقدیر در گروه فناوری اطلاعات، اطلاعرسانی و کتابداری.
در گروه مطالعات انقلاب اسلامی و امام خمینی (ره) اثری حائز رتبه نشد.
هادی صفاییپور با رساله دکتری "روششناسی فهم و تبیین مراجع طراحی معماران سنتی معاصر ایران" برگزیده سوم گروه مطالعات هنر و زیباییشناسایی.
فاطمه ماموان با رساله دکتری "متن پژوهشی شاهنامه با استفاده از نگارهها" برگزیده سوم گروه مطالعات هنر.
** برگزیدگان بخش خارجی:
خسرو قاسم از هندوستان
رانول گونزالس پورتز از اسپانیا
صفر عبدالله از قزاقستان
آنا ماریا کراستو ولسکا از لهستان
مونیکا گرونکه از آلمان
نیکولاس جان سیمنز ویلیام از انگلستان
ژان کلود کریر از فرانسه
** برگزیدگان سایر بخشها:
شخصیتهای پیش روی علوم اسلامی و انسانی
مرحوم دکتر عبدالحسین زرینکوب
مرحوم آیتالله سید عبدالکریم موسوی اردبیلی
مرحوم توران میرهادی
** پیشکسوت علوم انسانی و اسلامی:
آیتالله رضا استادی مقدم
استاد محمدرضا حکیمی
دکتر محمدعلی موحد
** نظریهپرداز برجسته:
دکتر اصغر افتخاری
** مترجم برتر:
دکتر عبدالکریم رشیدیان، دکتر حسین صابری
** برگزیده جایزه مطالعات میان رشتهای:
دکتر مقصود فراست خواه
** در بخش انجمنهای علمی برتر:
انجمن علمی مدیریت ایران
** در بخش نشریه علمی پژوهشی برتر: پژوهشهای فلسفی، فلسفه و کلام اسلامی مورد تقدیر قرار گرفتند.