در مجمع جهانی اقتصاد ۲۰۱۹ چه گذشت؟

نابرابری اقتصادی در جهان و نبود یک نظام مالیاتی متناسب که بتواند مانع از افزایش شکاف‌های بیشتر میان طبقات مرفه و کم درآمد شود، از دیگر موضوع‌های مهم مورد بحث در چهل و نهمین اجلاس مجمع جهانی اقتصاد در داووس بود.

محور اصلی بحث در اجلاس امسال داووس در سوئیس، جهانی شدن در عصر انقلاب چهارم صنعتی بود و شرکت‌کنندگان در این اجلاس در خصوص ایجاد یک چارچوب جهانی که پاسخگوی نیازهای عصر حاضر یا همان عصر انقلاب چهارم صنعتی باشد، با یکدیگر به بحث و گفتگو پرداختند.

داووُس ۲۰١۹ فرصت مناسبی را برای گفت‌وگو در مورد به خطر افتادن روند جهانی شدن و گسترش پوپولیسم و ناسیونالیسم در جهان به بهانه بهبود استانداردهای زندگی شهروندان، فراهم کرد.

در این اجلاس موج جدید فناوری‌های پیشرفته دیجیتال، خطرات جدی تغییرات آب و هوایی برای آینده بشر و راهکارهای بهبود عملکرد و سرعت پیشرفت اقتصاد جهانی، از جمله محورهای اصلی شرکت‌کنندگان بود.

سخنرانی بسیار هشداردهنده "جورج سورِز"، میلیاردر معروف یهودی-مجاری در پنجشنبه شب و به هنگام میهمانی سنتی شام در حاشیه اجلاس مجمع جهانی اقتصاد، توجه بسیاری از ناظران حاضر در این اجلاس را به خود جلب کرد.
جورج سورِز، در سخنان خود انگشت اتهام را تلویحاً به سوی چین نشانه رفت و گفت:« من می‌خواهم توجه شما را به خطرات بسیار بزرگی که توسعه فناوری هوش مصنوعی و ابزار کنترل ناشی از این فناوری در دست کشورهای با نظام سیاسی سرکوب‌گر برای جوامع آزاد ایجاد می کنند، جلب می‌کنم.»

تهدیدی که گسترش ربات‌ها در جهت حذف بسیاری از مشاغل در جهان ایجاد می کنند، درشرایطی که نابرابری درآمدها و شکاف میان ثروتمندان و طبقات کم‌درآمد به شدت افزایش یافته است، از جمله دیگر نگرانی‌های شرکت‌کنندکان در چهل و نهمین اجلاس مجمع جهانی اقتصاد در "داووُس" بود. بسیار از شرکت‌کنندگان نگرانی‌های خود را از افزایش و قدرت گرفتن احزاب و جنبش‌های پوپولیستی در چنین شرایطی ابراز داشتند.

"ژان‌ فیلیپ کورتوآ"، معاون مدیر اجرایی "ماکرو سافت" اروپا، برای ممانعت از این خطر به خبرگزاری فرانسه گفت:« ثروت ایجادشده از توسعه فناوری‌های دیجیتال، باید با ایجاد مکانیزم‌های جدیدی در سطح بسیار گسترده‌ای در جوامع توزیع شود.»

مهم‌ترین چالش‌های جهان امروز از نگاه دبیرکل سازمان ملل متحد

آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد طی سخنرانی خود در سی و دومین اجلاس سالانه مجمع جهانی اقتصاد از تغییرات آب و هوایی، مسئله مهاجرت و پناهندگی و نیز فرآیند دیجیتالی شدن به عنوان مهم‌ترین چالش‌های جهان امروز نام برد.

این سیاستمدار کهنه‌کار پرتغالی همچنین در مورد اولویت‌های آینده سازمان ملل متحد سخن گفت و تلاش برای رفع تبعیض جنسیتی در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی را یکی از این اولویت‌ها خواند. وی در مورد ماهیت تبعیض جنسیتی نکاتی را مطرح کرد و نظراتش را در مورد ضرورت رفع تبعیض جنسیتی در دولت‌ها و کسب‌وکارها ارائه داد.

معاون رئیس‌جمهور چین: همه باید از جهانی شدن سود ببرند

وانگ کی‌شان، معاون نخست‌وزیر چین که به‌عنوان نماینده ارشد دولت این کشور در اجلاس داووس 2019 حضور یافته بود، از کشورهای جهان خواست با یکدیگر همکاری بیشتری داشته باشند تا بتوانند چالش‌های جهانی را به‌گونه‌ای حل‌وفصل کنند که منافع همه تأمین شود.

این مقام بلندپایه چینی با اشاره به اینکه منافع و آینده چین به سایر کشورهای جهان گره خورده است، تأکید کرد: «چین برای توسعه خود تلاش می‌کند اما در عین حال علاقه‌مند است که در راستای اهداف مشترک توسعه با سایر کشورهای جهان همکاری کند. در چهارچوب موج چهارم جهانی شدن، کشورها باید به جای بستن درهای خود به روی دیگران، با همکاری یکدیگر به مسائل و چالش‌های روز جهان واکنش نشان دهند. امروز جامعه جهانی به تحلیل‌های جدی و عمیق و مهم‌تر از آن به اقدامات جمعی نیاز دارد».

معاون رئیس‌جمهور چین در ادامه خاطرنشان ساخت: «کشورها باید اصلاحات ساختاری را با جدیت دنبال کنند، در برقراری توازن بین کارآیی و برابری بکوشند، سیاست‌های مؤثری را جهت پیشگیری از تشدید نابرابری درآمدی در دستور کار خود قرار دهند و برای مقابله با اثرات منفی فناوری‌های جدید و بازار رقابتی بر برخی مناطق و صنایع جهان تلاش کنند تا همه از توسعه مستمر جهان منتفع شوند».

شینزو آبه: ژاپن بر ناامیدی و بدبینی غلبه کرده است

نخست‌وزیر ژاپن طی سخنرانی خود در اجلاس داووس 2019 به موفقیت‌های دولت تحت امرش در تزریق امید به اقتصاد ژاپن اشاره کرد و ترغیب زنان به حضور فعال‌تر در عرصه‌های اقتصادی به‌منظور جبران کمبود نیروی کار را جزو راهبردهای مؤثر خود در این مسیر خواند.

شینزو آبه در بخشی از زمان سخنرانی خود را به نشست آینده رهبران 20 اقتصاد بزرگ جهان (G-20) که تابستان امسال در شهر اوزاکای ژاپن برگزار خواهد شد، اختصاص داد و در مورد طرح جدید خود برای حکمرانی داده‌ها (data governance) تحت نظارت سازمان تجارت جهانی نیز صحبت کرد. وی همچنین از طرح جهانی به رهبری ژاپن برای سرعت بخشیدن به نوآوری در زمینه مسائل زیست‌محیطی و آب و هوایی سخن گفت و در پایان بر تعهد کشورش به توافقات تجاری بین‌المللی از جمله موافقتنامه اخیر با اتحادیه اروپا تأکید کرد.

سران آلمان، ایتالیا و اسپانیا از آینده اروپا سخن گفتند

رهبران سه کشور آلمان، ایتالیا و اسپانیا –که در کنار فرانسه و انگلیس پنج اقتصاد بزرگ اروپا را تشکیل می‌دهند- نظرات متفاوتی را در مورد آینده اقتصاد اتحادیه اروپا بیان کردند.

جوزپه کونته، نخست‌وزیر ایتالیا که کشورش خطر گرفتاری در ورطه یک بحران مالی دیگر را کاملاً احساس می‌کند، با اعلام اینکه حس ناامیدی از آینده در اروپا شیوع یافته است، تصریح کرد: «حتی قشر متوسط نیز با فقر مواجه است. همه احساس می‌کنند که فردا از امروز بدتر خواهد بود. تجربه ما می‌تواند نشان دهد که اروپا فردا چه وضعی خواهد داشت».

نخست‌وزیر ایتالیا در بخشی از صحبت‌های خود پیشنهاداتی را برای «التیام جراحات شدید اجتماعی» مطرح کرد که درآمد پایه همگانی و انعطاف‌پذیر شدن سن بازنشستگی جزو این پیشنهادات بودند.

اما آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، اظهارات بسیار امیدوارکننده‌ای داشت و به این واقعیت اشاره کرد که جهان کنونی در قیاس با جهان سال 1971 جای بسیار بهتری برای زندگی است و فقر کمتری در آن مشاهده می‌شود. وی همچنین از کشورهای جهان خواست فراتر از منافع ملی بیاندیشند و برای اصلاح نهادهای بین‌المللی تلاش کنند تا موقعیت‌های برد-برد برای همه فراهم شود.

مرکل در خصوص رویکرد خود به همکاری‌های بین‌المللی خاطرنشان ساخت: «من اینجا به‌عنوان کسی که به نظم بین‌المللی اعتقاد راسخ دارد، در برابر شما سخن می‌گویم».

پدرو سانچز، نخست‌وزیر اسپانیا نیز سخنان خود را یک هشدار جدی آغاز کرد و حاضران در اجلاس داووس 2019 را از خطر فراموش کردن درس‌هایی که در جریان بحران مالی 2008 و سال‌های پس از آن فرا گرفته‌اند، بر حذر داشت.

این سیاستمدار اسپانیایی همچنین از مخاطبان خود خواست که فراموش نکنند اقتصاد باید همواره در خدمت مردم باشد. وی در این خصوص گفت: «شهروندان باید احساس کنند که سرنوشتشان در دست خودشان است و تلاش، استعداد و شجاعتشان روزی به نتیجه می‌رسد. آنها باید احساس کنند که می‌تواند برای زندگی خودشان برنامه‌ریزی مستقلی داشته باشند».

مدیرعامل مایکروسافت: حفظ حریم خصوصی جزو حقوق بشر است

استایا نادلا مدیرعامل شرکت نرم‌افزاری مایکروسافت، در میزگرد تخصصی اعتماد دیجیتال و انتقال اطلاعات، حفظ حریم خصوصی را بخشی از حقوق بشر امروز خواند و از قوانینی که اخیراً در اتحادیه اروپا برای این منظور به مرحله اجرا رسیده است، تقدیر کرد.

مدیرعامل مایکروسافت در این خصوص اظهار داشت: «نظر شخصی من این است که اقدام اتحادیه اروپا یک شروع فوق‌العاده برای قبول کردن حفظ حریم خصوصی به‌عنوان بخشی از حقوق بشر است. من امیدوارم که چنین اقدامی در آمریکا نیز انجام شود و در نهایت همه کشورهای جهان به یک استاندارد مشترک در این زمینه برسند».

قواعد مؤسس علی‌بابا برای زندگی و کار

جک ما، مؤسس و سهامدار عمده گروه تجارت الکترونیک علی‌بابا که جزو بزرگترین کسب‌وکارهای الکترونیکی جهان به شمار می‌رود، طی سخنرانی خود در اجلاس داووس 2019 توصیه‌هایی را برای کارآفرینان جوان مطرح کرد.

این کارآفرین موفق چینی که ثروتش بیش از 35 میلیارد دلار تخمین زده می‌شود، خطاب به کارآفرینان نوپایی که می‌خواهند از تجربیات کارآفرینان بزرگ جهان بهره‌مند شوند، گفت: «در کسب‌وکار هرگز نگران رقابت نباشد؛ هرگز نگران فشارها نباشید. اگر نگران فشارها هستید، بهتر است دنیای کسب‌وکار را ترک کنید… اگر ارزش ایجاد کنید، فرصت برای شما فراهم خواهد شد. امروز همه دنیا نگران است و این بدان معناست که فرصت‌های بزرگی وجود دارد».

وی همچنین در پاسخ به سؤال یکی از مخاطبان که پرسیده بود «چه چیزی جک ما را شب‌ها بیدار نگاه می‌دارد؟» اظهار داشت: «هیچ چیز! اگر خوب نخوابم، مشکلات همچنان پابرجا خواهند ماند. اما اگر بهتر بخوابم، شانس بیشتری در جنگ با مشکلات خواهم داشت».

زباله‌های الکترونیکی؛ معضل جدید دنیای پیشرفته

ما هر سال کوهی از زباله‌های الکترونیکی را زیر خاک دفن می‌کنیم و از این طریق هم محیط‌زیست و هم رفاه خودمان را به خطر می‌اندازیم.

بر اساس گزارشی که در اجلاس داووس 2019 از آن رونمایی شد، سالانه 44.7 میلیون تن زباله الکترونیکی در جهان تولید می‌شود که این رقم با وزن 125 هزار هواپیمای غول‌پیکر بوئینگ 747 و 4500 سازه برج ایفل برابری می‌کند. بازیافت فلزات قیمتی به کار رفته در وسایل و قطعات الکترونیکی تبدیل‌شده به زباله می‌تواند از هدر رفتن ثروتی معادل 62.5 میلیارد دلار جلوگیری کند.

در اجلاس داووس 2019 در مورد منابع اصلی تولید زباله‌های الکترونیکی و نیز راهکارهای مقابله با روند رو به رشد تولید این قبیل زباله‌ها صحبت‌هایی مطرح شد.