اهمیت نسخه پیش از انتشار مقالات علمی

پژوهش‌های فرستاده‌شده طی سال گذشته میلادی در مرکز دسترسی باز bioRxiv که یک پایگاه علوم زیستی محسوب می‌شود که از سال 2013 تأسیس‌شده است، در مقایسه با چهار سال گذشته نشان‌دهنده اقبال بیشتر پژوهشگران به این پایگاه داده‌های منبع باز است. نتایج تجزیه‌وتحلیل مقالات این پایگاه علمی نشان‌دهنده افزایش میزان دانلود مقالات توسط کاربران بوده و این آمار به حدود یک‌میلیون دانلود در ماه بالغ شده است.

نسخه پیش از انتشار مقالات به خوانندگان اجازه می‌دهد تا به جدیدترین پژوهش‌های در حال اجرا دسترسی داشته و از آن‌ها با خبر باشند. این حوزه به دانشمندان اجازه داده است که روند تحقیقات را همان‌طور که در حال وقوع هستند تعقیب کرده و همچنین به کمک برخی پیش‌نویس‌ها، نظرات مربوط به مقاله را مشاهده کنند. این کار اجازه می‌دهد تا سردبیران مجلات علمی بتوانند پژوهش‌هایی را که در حال انجام است، شناسایی کرده و این آگاهی در برخی اوقات برای بهبود مقالات قبل از آماده شدن برای انتشار، کمک می‌کنند.

BioRxiv به محققان علوم زیستی اجازه می‌دهد تا نسخه‌های مقدماتی پژوهش‌های خود را پیش از انتشار اصلی با دیگر پژوهشگران به اشتراک بگذارد. محققانی که این تجزیه‌وتحلیل را انجام داده‌اند، یک پایگاه داده تعاملی از تمام مقالات پیش منتشرشده در bioRxiv را راه‌اندازی کرده‌اند که به‌طور کامل در سایت جدید Rxivist موجود است. نتایج این مطالعه در تاریخ سیزدهم ژانویه سال جاری در bioRxiv منتشرشده است.

رشد نسخه‌های مقالات پیش از انتشار

نسخه پیش از انتشار مقالات علمی که در زبان انگلیسی به آن‌ها Preprint گفته می‌شود عبارت است از هر نوع مدرک علمی و به‌طور خاص مقالاتی که به‌طورمعمول پیش از انتشار رسمی آن پژوهش، چاپ می‌شود. نسخه‌های پیش از انتشار معمولاً شامل بخشی از یک اثر هستند که پیش از انتشار کامل آن پژوهش، منتشر و توزیع‌شده باشد. در برخی موارد نیز مقاله‌ای که قبل از شروع به کار یک کنفرانس، برای آن ارسال‌شده است، در پایگاه داده‌های پیش از انتشار، ارائه می‌شوند.

این یافته نشان داد که محققان در هفت ماه نخست سال 2018 به‌طور میانگین یک هزار و 711 مقاله پیش از انتشار را به‌طور ماهانه در 11 ماه نخست سال به یک ماه به bioRxiv ارسال کردند.

ریچارد آبدیل (Richard Abdill) و رن بلکمن (Ran Blekhman) پژوهشگران حوزه بیواینفورماتیک در دانشگاه مینه سوتا در این رابطه اعلام کردند: «در این مطالعات همچنین مشخص شد که درمجموع 1 میلیون و 100 هزار دانلود طی ماه اکتبر انجام شد که بالاترین رکورد دانلود در طول سال محسوب می‌شود.»

مطالعات انجام‌شده نشان می‌دهد تعداد نویسندگان مقالات نسخه‌های پیش از انتشار که برای نخستین بار آثار خود را ارسال کرده‌اند، از 3 هزار و 873 مورد در سال 2014 میلادی به 84 هزار و 339 مقاله در سال 2018 افزایش پیداکرده است. تعداد کل نویسنده‌هایی که مقالات پیش از انتشار خود را در bioRxiv طی بازه زمانی مشابه منتشر کرده‌اند، از 4 هزار و 12 مقاله به 106 هزار و 231 مقاله افزایش پیدا کرد.

یافته‌های مطالعات انجام‌شده همچنین حاکی از این حقیقت است که بیشتر مقالات ارسال‌شده و دانلود شده از این پایگاه داده‌ها در حوزه علوم اعصاب، بیو انفورماتیک، زیست‌شناسی تکاملی، ژنتیک، ژنومیک و میکروبیولوژی بوده‌اند.

دوسوم از مقالات پیش انتشاریافته که در bioRxiv پیش از سال 2016 منتشرشده‌اند، بعدها در مجلات مختلف علمی موردبررسی قرار گرفتند که بیشتر از شش ماه پس از ارسال اولیه خود به این سایت بود. از سوی دیگر بیشتر مقالاتی که در bioRxiv ارسال‌شده‌اند، بعدها توانستند در مجلات معتبر و دارای ضریب تأثیر بالا منتشر شدند اما میزان دانلود نسخه پیش از انتشار آن‌ها از نسخه‌های بعدی بیشتر بوده است. درمجموع باید به این حقیقت نیز اشاره کرد که 42 درصد از نسخه‌های پیش منتشرشده در این مرکز، بعدها در ژورنال‌های علمی چاپ‌شده‌اند. بیشترین مقالات که ابتدا به‌صورت پیش انتشار در bioRxiv ارسال‌شده بود در مجلاتی همچون Scientific Reports، eLife و PLoS ONE چاپ‌شده‌اند.

این مطالعه نشان می‌دهد که نسخه پیش از انتشار مقالات به خوانندگان اجازه می‌دهد تا به جدیدترین پژوهش‌های در حال اجرا دسترسی داشته و از آن‌ها با خبر باشند.

اریک پراگر (Eric Prager) سردبیر ژورنال علمی Journal of Neuroscience Research در این رابطه اعلام کرد: «این حوزه به من اجازه داده است که روند تحقیقات را همان‌طور که در حال وقوع هستند تعقیب کرده و همچنین به کمک برخی پیش‌نویس‌ها، نظرات مربوط به مقاله را مشاهده کنم. من فکر می‌کنم که این کار اجازه می‌دهد تا همکاران من در مجلات علمی بتوانند پژوهش‌هایی را که در حال انجام است، شناسایی کرده و این آگاهی در برخی اوقات برای بهبود مقالات قبل از آماده شدن برای انتشار، کمک می‌کنند. به کمک تیوتر می‌توان مقالات منتشرشده در این پایگاه را رده‌بندی کرده و سپس به جستجوی آن‌ها پرداخت.»

ریچارد آبدیل نیز در این رابطه اعلام کرد: شمارش تعداد توییت ها با هرگونه قضاوت تجربی در مورد مقالات، موضوعی پیچیده است اما این یک راه برای فیلتر کردن مقاله‌هایی است که بیشترین توجه را به خود جذب کرده‌اند حتی اگر این توجه منفی باشد.

مارینا پیکیوتو (Marina Picciotto) عصب‌شناس دانشگاه ییل و سردبیر مجله علوم اعصاب (The Journal of Neuroscience) که یکی از 20 مجله برتر دنیا درزمینهٔ انتشار پژوهش‌هایی است که قبلاً به‌صورت پیش از انتشار معرفی‌شده‌اند، درباره مزایای وب‌سایت‌هایی که اقدام به انتشار پژوهش‌های پیش از انتشار می‌کنند، گفت: «وب‌سایت‌هایی که پژوهش‌ها را پیش از انتشار، در معرض دید دیگران قرار می‌دهد، به سایر پژوهشگران کمک می‌کند تا درباره ایده‌های خود گفتگو کنند که ممکن است توسط مجلات موردبررسی قرار گیرند.»

شرح کامل این پژوهش‌ها و نتایج به‌دست‌آمده از آن در nature.com منتشرشده و در اختیار پژوهشگران قرار دارد.

ترجمه: احسان محمدحسینی

منبع: natureindex

No tags for this post.