خاک در ساختار ایران متولی حفاظت ندارد

رئیس انجمن علوم خاک ایران در این رابطه گفت: یک میلیارد تن خاک در دل سدها رسوب می‌شود و زمین ‌های کشاورزی پایین دست را بلااستفاده می‌کند و یک میلیارد آن هم به ریزگردهای کشنده تبدیل می‌شود و سلامت شهروندان بیش از ۳۲ استان را به خطر می‌اندازد.

وی با اشاره به اینکه خاک در ساختار ایران متولی حفاظت ندارد، گفت: بدون توجه به خاک، امکان ندارد که مشکل آب در کشور حل شود،  یعنی درحالی که در کشور برای مدیریت آب وزارتخانه وجود دارد اما برای حفاظت از بستر آن یعنی خاک، هیچ تشکیلاتی حتی در حد یک اداره هم وجود ندارد.

به گفته وی وزارت جهادکشاورزی به تازگی در ابلاغیه‌ای خواستار تشکیل اداره کل خاک شده اما هنوز اجرایی نشده است. از سوی دیگر هم لایحه خاک بعد از ۱۲ سال خاک خوردن در راهروهای مجلس، به تازگی به شورای نگهبان رفته است!

گرجی مهم‌ترین معضل خاک کشور را از بین رفتن زمین‌های حاصلخیز کشاورزی کنار شهرها دانسته و گفت: توسعه شهرها، ساخت و سازها، شهرک‌های سنتی، واحدهای مسکونی و … بیشترین خسارت را به خاک وارد می‌کنند. بسیاری از ساخت و سازها ضروری نبوده و در این مسیر فقط عده‌ای دارند پول به جیب می‌زنند اما هزینه‌اش برای نسل‌های آینده بسیار بالا است.

گرجی یادآوری کرد: ایران زمین برای ساخت مسکن کم ندارد اما برای کشاورزی، زمین محدود است. این زمین‌ها ۱۲ هزار سال محصول داده‌اند و باید ۱۰ هزار سال دیگر هم محصول بدهند.

وی فرسایش خاک را یکی دیگر از تهدیدهای خاک کشور دانست و تاکید کرد: ایران از کشورهای اول در فرسایش خاک است. این فرسایش‌ها یا ریزگرد می‌شود و سلامتی انسان‌ها را به‌خطر می‌اندازد یا به شکل سیلاب‌ها سدها را پر از رسوب می‌کند. رسوب خاک همین الان هم ظرفیت ذخیره آبی سد «سفید رود» منجیل را از یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون متر مکعب به ۹۰۰ میلیون متر مکعب کاهش داده است.

گرجی با اشاره به این موضوع که این کاهش یک خسارت بزرگ برای کشتزارها، شالیزارها و اراضی شمال کشور است، درباره شور شدن زمین‌ها هم هشدار داد: بسیاری از کشاورزان امروز زمین‌هایشان را با آب شور آبیاری می‌کنند. این نمک‌ها کم‌کم در خاک تجمع می‌کند و بعد از چند سال به یک بحران تبدیل می‌شود.

براساس آماری که وی ارائه داد، در حال حاضر ۵۰ درصد اراضی آبی کشور دچار مشکل شوری شده است.

گرجی با اشاره به اینکه البته درجات شوری خاک‌ها متفاوت است، مشکلات حال حاضر خاک ایران را به‌دلیل عدم مدیریت صحیح دانسته و گفت: زمین‌ها از مواد و عناصر آلی تخلیه می‌شود. باید کود دامی به آنها داده شود اما مدیریت نمی‌شود و زمین‌های زراعی بیش از حد شخم می‌خورند.

وی تصویب قانون خاک، تهیه نقشه خاک کشور و اجرای برنامه ملی برای افزایش ماده آلی خاک را از جمله برنامه‌های ضروری و اورژانسی دانست و اظهار کرد: بخشی از خاک با فرسایش سیلابی و آبی و از طریق رودخانه از کشور خارج می‌شود تا این سؤال پیش بیاید که چرا برخلاف نظر کارشناسان روی آب‌های مرزی سد زده می‌شود اما هیچ کس نگران خاکی که از طریق روان‌آب‌ها از کشور خارج می‌شود، نیست؟!

No tags for this post.