ژنتیک و آلودگی هوا: دو عامل اصلی شیوع اوتیسم

اوتیسم یک اختلال رشد است که در سه سال اول زندگی ظاهر می شود و با تاثیر روی مغز کودک، رفتارهای اجتماعی و مهارت ارتباط برقرار کردن را مختل می کند. این اختلال روی رشد طبیعی مغز در حیطه تعاملات اجتماعی و مهارت های ارتباطی تاثیر می گذارد. کودکان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم در ارتباطات کلامی و غیر کلامی، تعاملات اجتماعی و فعالیت‌های مربوط به بازی، مشکل دارند.

این اختلال، ارتباط با دیگران و دنیای خارج را برای مبتلایان دشوار می سازد و در بعضی موارد رفتارهای خود آزارانه و پرخاشگری نیز از آنان دیده می شود. در این افراد حرکات تکراری (دست زدن، پریدن) پاسخ های غیرمعمول به افراد، دلبستگی به اشیا یا مقاومت در مقابل تغییر نیز دیده می شود و ممکن است در حواس پنجگانه (بینایی، شنوایی، لامسه، بویایی و چشایی ) نیز حساسیت های غیر معمول نشان دهند.

براساس آمار ارایه شده از سوی انجمن اوتیسم ایران به ازای هر 65 تولد در کشورهای توسعه یافته، یک کودک با اختلال اوتیسم متولد می شود که این نسبت در ایران یک کودک دارای اختلال اوتیسم به ازای هر 150 تولد است.

همچنین بر اساس اعلام سازمان بهزیستی کشور هم اکنون700 هزار نفر در کشور مبتلا به اوتیسم هستند که بیماری آنها قابل رویت نیست زیرا طیف اختلال اوتیسم در سه سطح وجود دارد و فقط سطح سه آن، شدید است به طوری که در خیابان و اماکن عمومی به خاطر رفتارشان ، قابل شناسایی هستند.

افزایش شیوع اوتیسم در ایران و جهان

دکتر شهلا فرشیدی، دبیر علمی هفتمین سمینار مشاوره ژنتیک و پیشگیری از معلولیت‌ها با اشاره به اینکه بیماری اوتیسم نسبت به گذشته در جهان از جمله ایران شیوع بیشتری داشته است، افزود: اوتیسم اصولا طیفی از بیماری‌ها با شدت مختلف بوده و میزان شیوع این بیماری یک در هشتاد یا یک در صد است. همچنین این بیماری به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم می شود.

وی افزود: در دسته اول فقط فرد مبتلا به اوتیسم بوده و علایم اوتیسم را دارد ولی در دسته دوم فرد علاوه بر بیماری اوتیسم در برخی اختلالات ژنتیک مثل سندروم ایکس شکننده علایم بالبنی مشابه اوتیسم هم وجود دارد که این بیماری ها (سندروم ایکس شکننده و… ) با آزمایش ژنتیک قابل شناسایی هستند.

وی با اشاره به افزایش شیوع اوتیسم در کشور گفت: زمانی که اوتیسم با بیماری‌هایی همچون سندرم ایکس شکننده همراه باشد از طریق آزمایش ژنتیک می‌توان در جنینی آن را تشخیص داد.

آمار اوتیسم در پسران ۴ برابر دختران

فرشیدی عنوان کرد: همچنین میزان اوتیسم در پسران ۴ برابر دختران بوده و آمارهای ایران تقریبا با نرم جهانی این بیماری مشابه است. البته آمار دقیقی در ایران وجود ندارد ولی نشانه ها حکایت از شیوع بالای این بیماری دارد.

وی در مورد علایم بالینی این بیماری گفت: کودکان مبتلا به اوتیسم در بدو تولد طبیعی بوده و از یک سال به بعد و اوایل دو سالگی علایم بالینی در آن‌ها ظهور می‌یابد. اختلال و مشکل در ارتباطات اجتماعی، اختلال در تکامل و رفتار از جمله نشانه‌های این بیماری است و در صورتی که مداخلات درمانی به موقع انجام گیرد و تشخیص زودهنگام باشد نتیجه بهتر درمانی را شاهد خواهیم بود.

راه اندازی طرح آزمایشی غربالگری اوتیسم در ایران

دکتر مریم حضرتی، معاون پرستاری وزیر بهداشت گفت: اوتیسم یک بیماری عصبی- رفتاری پیچیده است که شامل اختلال در تعامل اجتماعی و زبان رشد و مهارت‌های ارتباطی همراه با رفتارهای تکراری و سخت است که  به دلیل طیف وسیعی از علایم و ناتوانی‌ها، این بیماری در حال حاضر به نام اختلال طیف اوتیسم نامیده می‌شود. در ایران از  هر ۷۰ تا ۱۰۰ نوزاد متولد شده، یک نوزاد مبتلا به اوتیسم است.

وی با بیان اینکه تشخیص پزشکی برای اوتیسم وجود ندارد، افزود: تشخیص اوتیسم همیشه آسان نیست. تست آزمایشگاهی برای آن وجود ندارد بنابراین پزشکان با بررسی رفتارهای کودکان و گوش دادن به نگرانی والدین قادر به تشخیص هستند.

وی با اشاره به مشکلات مبتلایان به اوتیسم و خانواده‌های درگیر با این بیماری گفت: راه‌اندازی مراکز جامع اوتیسم برای تشخیص، درمان، توانبخشی، تحصیل و آموزش و نگهداری بیماران اوتیسم می‌تواند نقش بسزایی در کاهش مشکلات این بیماران و خانواده‌های آنها داشته باشد.

ژنتیک عامل موثری در بروز این بیماری است

حضرتی همچنین حمایت بیمه‌ای بیشتر برای مصارف دارویی را از دیگر راه‌های کاهش مشکلات بیماران اوتیسمی دانست.

وی افزود: بیماران اوتیسمی نیاز به کمک دارویی، مراقبت، کاردرمانی، گفتار درمانی و همچنین اطلاع رسانی بیشتر به جامعه دارند که افزایش آگاهی جامعه می‌تواند فشار روانی خانواده را کم کند و به پذیرش این مساله در خانواده و جامعه کمک کند.

وی با اشاره به علل شیوع اوتیسم، گفت: تحقیقات نشان می‌دهد که ژنتیک عامل موثری در بروز این بیماری است و اطفال متولد شده با والدین مسن‌تر در معرض خطر ابتلا به اوتیسم هستند.

وی افزود: در طول دو دهه گذشته، تحقیقات گسترده‌ای در مورد اینکه آیا ارتباطی بین واکسیناسیون دوران کودکی و اوتیسم وجود دارد، انجام گرفته، نتایج این تحقیق روشن است که واکسن دوران کودکی باعث ایجاد اوتیسم نمی‌شود.

آلودگی هوا ریسک ابتلا به اوتیسم را افزایش می‌دهد

محققان کانادایی دریافتند قرارگیری در معرض آلودگی هوا در طول بارداری با ریسک بالا ابتلا کودک به اوتیسم و تشخیص آن تا سن ۵ سالگی مرتبط است. به گفته آنان آلاینده موسوم به اکسیدنیتریک با آلودگی ناشی از وسایل نقلیه مرتبط است.

لیف پاگالان، پژوهشگر ارشد از دانشگاه سیمون فریسر کانادا، در این باره گفت: هیچ درمانی برای اختلال اوتیسم وجود ندارد، از اینرو پیشگیری می تواند نقش مهمی را ایفاء کند.

وی افزود: اجتناب از آلودگی هوا آسان نیست چراکه پیرامون ما را فراگرفته است اما باید توجه داشت که در بلندمدت مشکلات عدیده ای را برای سلامت به همراه دارد.

علایم بیماری اوتیسم از خفیف تا شدید بوده که شامل مشکلاتی در رابطه با برقراری روابط اجتماعی هستند.

دانشمندان در حال حاضر باور دارند که فاکتورهای زیست محیطی در ابتلا به این اختلال نقش دارند و مطالعات تحقیقاتی بر نقش آلودگی هوا اذعان دارند.

محققان معتقدند قرارگیری در معرض آلودگی هوا بر سیستم ایمنی یا غدد درون ریز تاثیر می گذارد، یا موجب فشار اکسایشی و التهاب می شود. این التهاب هم بر رشد شبکه عصبی تاثیر می گذارد که می تواند منجر به ابتلا کودک به اختلال اوتیسم شود.

گزارش: فرزانه صدقی

No tags for this post.