زامبی‌ها همه‌جا هستند

گونه‌ای از قارچ‌ها روی مغز مورچه‌ها تأثیر گذاشته و آن‌ها را زامبی می‌کنند، گونه‌هایی از زنبورهای وحشی و سوسک‌ها نیز زامبی می‌شوند. مت سایمون (Matt Simon)، نویسنده کتاب جدید مخمصه مردگان متحرک (Plight of the Living Dead) در این رابطه می‌گوید: «دانشمندان دریافته‌اند که قارچ‌ها، باکتری‌ها، ویروس‌ها و کرم‌ها می‌توانند سایر موجودات را به‌صورت زامبی درآورند و این موضوع در سراسر دنیای حیوانات بسیار گسترده است.»

نمونه‌های متعددی از مردگان متحرک یا به‌اصطلاح زامبی‌ها در طبیعت وجود داشته و حشرات و جانوران متعددی براثر فعالیت ویروس‌ها و یا انگل‌هایی خاص تبدیل به زامبی شده و به‌مانند مردگان متحرک عمل می‌کنند.

مثال بسیار جالبی که در این رابطه می‌توان ارائه کرد، زنبورهای وحشی هستند که اندازه بدن آن‌ها حدود نصف بدن قربانی‌شان یعنی نوعی سوسک است.

زنبور مادر روی سر سوسک نشسته و نیش خود را روی سر وی فرومی‌کند و سوسک فلج شده و از بین می‌رود اما زنبور با کنترل بخش‌های مرتبط با تحرک مغز وی، سوسک را به حرکت واداشته و تخم‌های خود را در بدن وی قرار می‌دهد. نوزادان پس از تولد در بدن سوسک، از خون وی تغذیه کرده و پس از پایان یافتن خون بدن این حشره، لاروهای زنبور شروع به خوردن اندام داخلی سوسک کرده و سپس دور خود یک پیله ایجاد می‌کند تا درنهایت زنبور بالغ و جدیدی از بدن سوسک نگون‌بخت خارج‌شده و سوسک کاملاً در این فرایند نابود می‌شود. گفتنی است پس از تخم‌گذاری زنبور مادر در بدن سوسک، سوسک را نمی‌توان یک موجود زنده محسوب کرد و این حشره در حقیقت تبدیل به‌نوعی مرده متحرک شده است.

نوعی مورچه نیز در طبیعت وجود دارد که توسط نوعی قارچ به زامبی تبدیل می‌شود. این انگل که با عنوان the lancet liver fluke شناخته می‌شود، در حقیقت نوعی کرم نواری پهن محسوب می‌شود که باهدف بقا و تولیدمثل، میزبانان مختلفی را از بین حیوانات انتخاب می‌کند.

این انگل، زندگی خود را به شکل تخم آغاز کرده و خود را به حیواناتی مانند گاو و گوسفند یا گوزن‌ها متصل کرده و وارد بدن آن‌ها شده و از طریق مدفوع، دفع می‌شود. در ادامه حلزون‌ها از این مدفوع آلوده تغذیه کرده و لاروهای این انگل به شکل توپ‌های کوچکی ایجاد می‌شود که توجه مورچه‌ها را به خود جلب می‌کند. این انگل پس از ورود به بدن مورچه‌ها، به شکل واقعی و مرگبار خود درآمده و با توجه به اینکه معمولاً مورچه‌ها بیش از یک انگل را وارد بدن خود می‌کنند، بیشتر این انگل‌ها در شکم مورچه‌ها قرار می‌گیرند. در این میان از بین این انگل‌ها، یکی موفق می‌شود خود را به مغز مورچه رسانده و وی را به سمت مرگ خود رهنمون کند.

معمولاً مورچه‌ها با تاریک شدن هوا به لانه‌های خود بازمی‌گردند اما مورچه‌های زامبی شده، تحت کنترل این انگل با فرارسیدن شب، مسیری متفاوت در پیش‌گرفته و به بالای برگ‌ها و شاخه‌های درختان می‌روند. در ادامه این حشرات زامبی شده، یک برگ مناسب را انتخاب کرده و آن را با آرواره‌های خود گاز می‌گیرند آن‌قدر در این حالت باقی می‌مانند تا تخم انگل‌ها به‌خوبی روی سطح برگ منتقل‌شده و سپس مورچه‌ها نیز کشته می‌شوند. این عمل باعث می‌شود تا تخم این انگل‌ها شانس بیشتری برای خورده شدن توسط جانوران علفخوار و آغاز چرخه جدید حیات خود پیدا کنند.

زامبی شدن در دنیای وحش در موارد مختلف دیگری نیز دیده می‌شود و در بین‌گونه‌ای از کرم‌ها نیز شایع است. به باور دانشمندان ویروس ‌هاری نیز از قربانیان خود نوعی زامبی می‌سازد و آن‌ها را تبدیل به مردگان متحرک کرده و کنترل بدن آن‌ها را به دست می‌گیرد؛ بنابراین زامبی شدن تنها براثر آلودگی انگلی پدیدار نشده و می‌تواند ناشی از فعالیت ویروسی هم باشد.

باکمی بررسی بیشتر در دنیای طبیعت می‌توان به‌نوعی قارچ رسید که می‌تواند به‌طور آگاهانه سوسک‌های ماده گلدن رود goldenrod را به روشی منحصربه‌فرد کشته و به‌نوعی زامبی تبدیل می‌کند. این سوسک‌های ماده کاملاً تحت کنترل قارچ‌های فوق قرارگرفته و به سوسک‌های نر حمله و آن‌ها را از بین می‌برند. این عمل باهدف پخش شدن و گسترش هاگ‌های قارچ فوق‌الذکر صورت می‌گیرد.

سوسک‌های گلدن رود بومی مناطقی از آمریکایی شمالی بوده و از گیاهان و گل‌ها تغذیه می‌کنند. پژوهشگران همچنین دریافتند نوع جفت‌گیری این جانور در بالای گلبرگ‌ها انجام‌شده و همراه با خطر سقوط و مرگ است.

قارچ عامل زامبی شدن این سوسک‌ها با عنوان علمی Eryniopsis lampyridarum شناخته‌شده و در همان گل‌هایی که برای جفت‌گیری سوسک‌های گلدن رود استفاده می‌شود، زندگی می‌کنند. زمانی که سوسک ماده توسط قارچ آلوده می‌شود، آرواره‌های خود را در برگ گیاه فروکرده آن‌قدر به این حالت باقی می‌ماند تا بمیرد. یک روز پس از مرگ سوسک‌ها، وی دوباره شروع به تکان خوردن کرده وبال‌های خود را بازکرده و به‌گونه‌ای قرار می‌گیرد که گویا آماده پرواز است. البته برای سوسک‌های نر این اتفاق نیفتاده و با مرگ آن‌ها داستان پایان پیدا می‌کند اما در سوسک‌های ماده، شرایط متفاوت و بسیار عجیبی رخ‌داده آن‌ها تبدیل به حشرات زامبی می‌شوند. نوع حرکت کردن بال‌های این سوسک در بالای گل‌ها شبیه به حالت اعلام آمادگی جهت جفت‌گیری است و این تله مرگ سبب جذب سوسک‌های نری می‌شود که به نزدیک این ماده رفته و توسط وی کشته می‌شوند و بدن آن‌ها به هاگ قارچ انگل آلوده‌شده و به زمین می‌افتند.

محققان اعتقاددارند هاگ قارچ‌های فوق سبب می‌شود تا جسد سوسک ماده تحت کنترل قرارگرفته و با بیرون آوردن بال‌ها و برجسته شدن شکم، بزرگ‌تر به نظر رسیده و به‌این‌ترتیب شانس جذب سوسک‌های نر بیشتر شود.

ترجمه: احسان محمدحسینی

منبع: nationalgeographic

No tags for this post.