اکنون از هر ۱۰ نفر در جهان ۹ نفر هوای آلوده تنفس می‌کنند که این فاکتور سالانه به فوت هفت میلیون انسان منجر می‌شود. پیامدهای هوای آلوده برای سلامتی جدی است به گونه‌ای که یک سوم از مرگ و میرهای ناشی از سکته مغزی، سرطان ریه و بیماری قلبی در نتیجه آلودگی هواست و این رقم معادل تاثیر استعمال دخانیات و کمی بالاتر از تاثیر مصرف زیاد نمک است.
در امان ماندن از آلودگی هوا حتی با وجود زندگی در یک منطقه و کشور ثروتمند مشکل است. هوای آلوده در اطراف همه ما وجود دارد. ریز آلاینده‌های موجود در هوا می‌توانند از سیستم دفاعی بدن عبور کرده و با نفوذ به دستگاه تنفسی و سیستم گردش خون به ریه‌ها، قلب و مغز آسیب وارد کنند.
نبود دود و مه قابل رویت معیاری در سالم بودن هوای تنفسی نیست. در سراسر جهان در شهرها و روستاها آلاینده‌های سمی در هوا وجود دارد که از میانگین سالانه دستورالعمل سازمان جهانی بهداشت در رابطه با کیفیت هوا فراتر است.
90 درصد از کودکان جهان هوای آلوده تنفس می‌کنند
همچنین سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است که ۱.۸ میلیارد کودک در جهان در حالی روزگار خود را سپری می‌کنند که روزانه هوای سمی و آلوده به درون ریه‌های آن‌ها فرستاده می‌شود.
به گفته سازمان بهداشت جهانی، یکی از دلایلی که کودکان در مورد تاثیرات آلودگی هوا آسیب پذیرتر هستند این است که سریع تر از بزرگسالان نفس می کشند و در نتیجه آلاینده های بیشتری را جذب می کنند. دلیل دیگر می تواند این باشد که کودکان فاصله کمتری با زمین دارند، و غلظت آلاینده ها در سطح زمین به حداکثر می رسد. کودکان در شرایطی هستند که مغز و بدن‌شان هنوز در حال رشد است.
گزارش نشان می دهد زمانی که زنان باردار در معرض هوای آلوده قرار می گیرند، احتمالا زایمان زودرس دارند و نوزادشان در هنگام تولد وزن کمی دارد.
آلودگی هوا همچنین بر رشد عصبی و توانایی شناختی تاثیر می گذارد و موجب بروز آسم و سرطان دوره کودکی می شود. کودکانی که در معرض میزان بالا آلودگی هوا قرار می گیرند در معرض ریسک بالا ابتلا به بیماری های مزمن نظیر بیماری قلبی-عروقی در سنین بالا هستند.
نوزادان و کودکان در برابر آلودگی هوا داخل خانه ها نظیر سوخت ها و تکنولوژی های مرتبط با پخت و پز، گرمایش و روشنایی هم آسیب پذیرتر هستند. بنابراین برای کاهش این آسیب ها، جامعه نیازمند فناوری است که به کمک آن بتواند سیستم‌های گرمایشی و حمل و نقل پاکی را در اختیار مردم قرار دهد. علاوه بر آن، طراحی سازه‌های شهری و ساخت خانه‌هایی که در مصرف انرژی صرفه جویی می‌کنند را نیز باید بهبود ببخشد.
هند: آلوده‌ترین کشور دنیا
علیرضا رییسی، معاون وزیر بهداشت گفت: طبق برآورد سال ۲۰۱۶ میلادی تعداد ۶۰۰ هزار کودک به دلیل ابتلا به عفونت‌های حاد تنفسی ناشی از آلودگی هوا در جهان، جان خود را از دست داده اند. همچنین براساس اعلام سازمان جهانی بهداشت، بیش از ۸۰ درصد جمعیت جهان در محیط هایی با کیفیت پایین هوا زندگی می‌کنند.
به گفته وی آلودگی هوا به عنوان پنجمین علت مرگ در جهان، سالانه موجب مرگ بیش از ۷ میلیون نفر در جهان می‌شود.
وی افزود: کاهش آلودگی هوای آزاد و داخل خانه با بهسازی محیط و ارتقای سطح بهداشت، کاهش تنفس دود دست دوم، شناسایی مهمترین آلاینده‌ها به منظور حذف یا کاهش مهمترین آلوده کننده آلودگی هوا در محیط زندگی و کار می‌تواند نقش ویژه‌ای در کاهش میزان مرگ و میر و بروز بیماری‌های مرتبط داشته و موجبات کاهش هزینه‌های سرسام‌آور درمان بیماری‌ها و بهبود شاخص‌های بهره‌وری شود.
رییسی اظهار کرد: طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت در ماه مارس، ۱۰ شهر از آلوده ترین شهرهای جهان در کشور هند قرار دارند که در آینده به دلایل مختلف شاخص کیفیت هوا در کشور هند به شدت افت پیدا خواهد کرد.
متهم ردیف اول آلودگی هوای تهران کیست؟
امروزه آلودگی هوا با توجه به پیامدهای زیانبارش به یکی از ملموس‌ترین معضلات زیست‌محیطی پایتخت و چندین شهر دیگر ایران نیز تبدیل شده‌است. آمارها نشان می‌دهد که در روزهای تشدید آلودگی هوای تهران، شمار بیماران تنفسی تا ۶۰ درصد افزایش می‌یابد.
طبق سیاهه‌ای که آخرین بار شرکت کنترل کیفیت هوای شهرداری تهران در سال 94 آن را تهیه کرده و در آن، منابع آلاینده اصلی شهر تهران در دو دسته «منابع متحرک» (شامل خودروهای سواری، تاکسی، موتورسیکلت، وانت، مینی‌بوس، اتوبوس واحد، سایر اتوبوس‌ها و کامیون) و «منابع ساکن» (شامل صنایع آلاینده، نیروگاه‌ها و پالایشگاه، ترمینال‌های شهری (پایانه‌های اتوبوسرانی، فرودگاه، راه آهن)، جایگاه‌های سوخت‌رسانی و منابع خانگی و تجاری) مورد بررسی قرار گرفته‌اند و این نتیجه حاصل آمده است: «بر اساس این سیاهه انتشار مشخص شد که سهم منابع ساکن و متحرک در تولید آلاینده‌های گازی به ترتیب برابر 15 و 85 درصد است و این سهم در تولید ذرات معلق به ترتیب 30 و 70 درصد به دست آمده است. در منابع متحرک، کامیون‌ها، اتوبوس‌های سرویس ادارات، اتوبوس‌های شرکت واحد، موتورسیکلت و مینی‌بوس‌ها مهمترین منابع تولید ذرات هستند در حالی که نیروگاه، پالایشگاه و صنایع، اصلی‌ترین منابع تولید ذرات در منابع ساکن هستند.»
با این توضیح که باید توجه داشت، «آلاینده‌های گازی» و «ذرات خروجی از اگزوز خودروها»، هر دو در غلظت ذرات معلق جو سهم دارند. گازهای آلاینده خروجی اگزوز خودروها در جو به ذرات معلق تبدیل می‌شوند و به همین دلیل است که خودروهای بنزین سوز با اینکه ذرات کمی تولید می‌کنند، با تولید گازهای آلاینده غیر مستقیم باعث افزایش غلظت ذرات معلق در جو می‌شوند.
خسارت‌های اقتصادی آلودگی هوای تهران
اندازه‌گیری دقیق تاثیراقتصادی آلودگی هوا کار دشواری است اما در بخش خسارت‌های اقتصادی مستقیم می‌توان به مرگ تدریجی فضاهای سبز و جنگل‌ها بر اثر مواجهه با آلاینده‌های NOx و ازن و آسیب به آثار تاریخی، اشیا و نمای ساختمان‌ها بر اثر ساییدگی توسط ذرات معلق (PM) و ترکیبات شیمیایی آلاینده روی آن‌ها اشاره کرد.
تعطیل شدن مناطق شهری آلوده و درنتیجه تعطیلی چرخه اقتصادی کل سیستم‌های مالی و شهری از دیگر نمونه‌های خسارات اقتصادی از نوع مستقیم آن است.
از دیگر خسارت‌های اقتصادی آلودگی هوا می‌توان به ابتلا به بیماری‌های تنفسی، قلبی و ریوی یا تشدید این امراض اشاره کرد. از اینرو ورود به چرخه بهداشت و درمان هزینه‌های مستقیم و غیر مستقیمی را در بر می‌گیرد.
در گذشته سازمان‌های داخلی و خارجی در طول سال برآوردهای دلاری، ریالی متفاوتی ناشی از آلودگی هوا در شهر تهران ارایه دادند. عمده این بر آوردها صحبت از ضرر و زیان‌های ناشی از هزینه بیماران و مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا داشته است. استنشاق هوای آلوده حاوی مونوکسید کربن منجر به افزایش کربوکسی هموگلوبین خون می‌شود و عوارض آن در شخص از سردرد و بی حوصلگی آغاز می‌شود و در سطوح بالای آن تا مرگ پیش می‌رود.
بر اساس گزارش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران از دست دادن قوای تشخیص و دیگر عوارض مثل از دست دادن شادابی نیز در این میان وجود دارد. در این میان ارزش‌گذاری اقتصادی رسمی بر حیات (هنگام مرگ) یا عوارض دیگر که معمولا دیده نمی‌شوند، کار بسیار دشواری است و معمولا با مسایل فلسفی، احساسی و مفهومی گره می‌خورد.
کیفیت نامناسب تولید خودروها مغفول مانده است
مهدی جمالی نژاد، معاون عمران و توسعه امور شهری و روستایی وزیر کشور در تشریح وضعیت کاهش آلودگی هوا در نیمه دوم سال با بیان اینکه اثربخشی معاینه فنی از راهکارهای لازم برای کاهش آلودگی هواست، گفت: مدت زمان گارانتی خودروهای نو با سن معافیت معاینه فنی، بایستی دارای تناسب باشد.
وی اظهار داشت: در سایر کشورها به منظور حمایت از مصرف کننده و کاهش آلایندگی خودروها، سن معافیت خودروهای نو از معاینه فنی، کمتر از مدت زمان گارانتی پیش بینی می شود تا در صورت وجود ایراد در خودرو که در مراکز معاینه فنی تشخیص داده می شود، راننده بدون نیاز به هزینه کرد مجدد گارانتی، قطعات معیوب را تعویض و ایرادهای خودرو را رفع نماید.
وی افزود: یکی از قطعات مهم در کاهش آلایندگی خودرو کاتالیست است که در صورت عدم تعویض آن در دوره گارانتی به علت بالا بودن قیمت آن، هزینه بسیار زیادی را به راننده تحمیل خواهد کرد. کاتالیست در مسیر اگزوز خودروها قطعه بسیار مهمی در کاهش آلایندگی تولیدی خودرو است که در صورت سلامت کارکرد موتور خودرو عمری در حدود سه سال دارد و در صورت عدم تغییر سن معافیت و یا افزایش مدت زمان گارانتی توسط خودروسازان بدیهی است، هزینه بالای تعویض این قطعه بر عهده مصرف کننده خواهد بود.
جمالی نژاد با تاکید بر سه اصل «ارتقا کیفیت تولید خودرو»، «همکاری رانندگان در نگهداشت صحیح خودرو» و «نظارت بر خودروهای در حال تردد در شهر» برای ساماندهی، مدیریت و کنترل وضعیت آلایندگی خودروها گفت: هم اکنون بحث نظارت بر وضعیت خودروها با اجرای فاز دوم طرح کاهش و کنترل معاینه فنی خودروها به صورت مکانیزه توسط دوربین در تمام شهرها با جدیت در حال انجام است.
وی توضیح داد: شهروندان درخصوص رعایت دستورالعمل های شرکت های سازنده خودرو و مراجعه به هنگام به نمایندگی‌های خدمات پس از فروش برای بازدیدهای دوره ای به خوبی همکاری می کنند، اما تنها قسمت مغفول مانده و شاید مهمترین موضوع کیفیت پایین و نامناسب تولید خودروها در کشور است.
رییس شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور یادآور شد: خودروهای تولیدی به رغم داشتن استاندارد یورو 4 به هنگام تولید، به علت بکارگیری قطعات با کیفیت پایین به سرعت از استاندارد شرایط تولید خارج و چندین پله نزول می کنند. این مساله اثربخشی سایر حوزه ها در بخش نظارت و نگهداشت خودرو را تحت شعاع قرار داده و نتیجه مورد نظر که کاهش آلایندگی ناشی از خودروها می باشد، حاصل نمی شود.
جمالی نژاد گفت: جهت ساماندهی این بخش بایستی حداقل خودروهای آلاینده از چرخه تولید خارج شوند چرا که براساس ارزیابی اطلاعات خودروهای مراجعه کننده به مراکز معاینه فنی شهر تهران در سال 96، 50 درصد از وانت نیسان ها، 47 درصد از وانت پیکان ها و 43 درصد از پژوهای آردی با مدل بالاتر از 84 با سن میانگین 7 سال از تست آلایندگی مردود شده‌اند. این در حالی است که 38 درصد از وانت نیسان ها، 29 درصد از وانت مزداها و 24 درصد از وانت پیکان ها بیش از یک ایراد فنی داشته و در بعضی از موارد حتی تا 6 ایراد فنی نیز داشته اند.
وی بیان کرد: ارزیابی فنی نشان می دهد این خودروها با گذشت 5 سال از تولید چه از لحاظ آلایندگی و چه از لحاظ ایمنی به سرعت از استانداردهای تولید فاصله گرفته و بایستی هرچه سریعتر از چرخه تردد خارج و با خودروهای با کیفیت جایگزین شوند.
گزارش: فرزانه صدقی
No tags for this post.