بنیاد چالشهای جهانی (Global Challenges Foundation)، سازمانی است که به دنبال شناسایی و کاهش خطراتی است که سیاره زمین با آن مواجه است. در گزارش خطرهای فاجعهبار جهانی، فهرستی از تهدیداتی که میتواند زندگی بشر و زمین را در معرض نابودی قرار دهد، تهیه شده است. برای به دست آوردن این نتایج از اسناد، مقالات علمی متعدد و تحقیقات دانشگاهیان استفاده شده است.
مارتین ریس (Martin Rees) از بنیانگذاران مرکز مطالعات ریسک کمبریج هشدار داد، درحالیکه بیشتر ما نگران خطرهای شناخته شدهای مانند حوادث هوایی هستیم، انسان با تهدیدهای دیگری از جمله توسعه سریع فناوریهای جدید از جمله هوش مصنوعی (AI) و مسائل زیست محیطی مواجه است.
پس از فاجعه بمباران هیروشیما و کشته شدن 150 هزار نفر، همواره جهان در معرض خطر جنگ هستهای قرار داشته و درحال حاضر، احتمال وقوع چنین جنگی – نسبت به یک دهه قبل – افزایش یافته است. آمریکا، روسیه دارای بزرگترین زرادخانهها در جهان هستند و کشورهای انگلیس، فرانسه، چین، هند، پاکستان، کره شمالی و اسرائیل از اصلیترین دارندگان سلاحهای هستهای محسوب می شوند.
جنگهای بیولوژیکی و شیمیایی
پیشرفتهای فناورانه در مهندسی ژنتیک، تولید سلاحهای بیولوژیکی و شیمیایی را آسانتر کرده و استفاده از این نوع سلاحها نیز طی سالهای اخیر با افزایش قابل توجهی مواجه شده است.
سلاحهای زیستی و شیمیایی در صورتی که از محیط آزمایشگاه خارج شده و در اختیار گروههای تروریستی قرار بگیرند، باعث بروز فجایع بیسابقهای در جهان خواهند شد.
تغییرات آب و هوایی فاجعه بار
در سال 2015 بیش از 200 کشور پیمان آب و هوایی پاریس را امضا کردند؛ اما دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا سال 2017 از این پیمان خارج شد.
یکی از خطراتی که زمین و ساکنان آن را تهدید می کند، افزایش 2 تا 3 درجه سانتیگرادی دمای جهانی است. افزایش دمای جهانی می تواند پیامدهای منفی از جمله حوادث آب و هوایی شدید مانند سیل یا موج گرمای شدید به همراه داشته باشد.
در این سناریو، یک میلیارد نفر که در مناطق ساحلی در ارتفاع پایینتر از سطح دریا ساکن هستند، به دلیل بالا رفتن سطح آب دریاها و اقیانوسها باید به دنبال یافتن سکونتگاههای جدید باشند.
فجایع اکولوژیکی
انسان وابسته با اکوسیستمهای متعادل است. انواع مختلف آلودگی، گسترش گونههای غیر بومی در سراسر جهان، تخریب زیستگاهها، تغییرات آب و هوایی، خشکسالی، کاهش منابع آب و کیفیت خاک، اکوسیستم را در معرض خطر جدی قرار می دهند که تأثیرات قابل توجهی بر زندگی انسان خواهد داشت.
بیماریهای همهگیر (پاندمی)
به لطف پیشرفتهای علم پزشکی از جمله برنامه واکسیناسیون، نرخ ابتلا به بیماریهایی وانند وبا و مالاریا طی یک قرن گذشته کاهش چشمگیری پیدا کرده است.
اما تهدید همهگیریها (پاندمی) و ظهور بیماریهای جدید و غیرقابل کنترل همچنان وجود دارد. آلوده شدن آب، مقاومت به آنتیبیوتیکها از جمله نگرانیهای عمده در این زمینه هستند.
برخورد سیارکی
برخورد یک سیارک با زمین احتمالا عامل اصلی انقراض دایناسورها بوده و هیچ دلیلی وجود ندارد که یک برخورد دیگر، منجر به نابود شدن حیات روی سیاره زمین نشود. شواهد نشان می دهند که احتمال برخورد فاجعهبار یک سیارک به طور متوسط هر 120 هزار سال وجود دارد.
ناسا اطمینان داده است که 90 درصد سیارکهای بزرگتر از 1 کیلومتر را شناسایی کرده است و درحال حاضر، خطر جدی سیاره زمین را تهدید نمی کند؛ اما تنها 30 درصد از سیارکها در ابعاد 140 متر تا 1 کیلومتر شناسایی شدهاند و خطر برخورد سیارکهای کوچکتر همچنان وجود دارد.
ابرفورانهای آتشفشانی
دادههای بسیار محدودی در مورد شرایط یک ابرفوران آتشفشانی وجود دارد و پیشبینی وقوع آن تقریبا دشوار است. اما پیشبینی می شود که یک ابرفوران آتشفشانی هر 17 هزار سال روی دهد، مشابه چیزی که حدود 26 هزار سال قبل در نیوزیلند روی داد.
چنین رخدادی باعث از بین رفتن انسانها و حیوانات، نابود شدن زیرساختهای کشاورزی، تجمع آلایندههایی مانند سولفات و خاکستر و مسدود شدن نور خورشید برای دوره کوتاه مدت و در نتیجه کاهش دمای جهانی می شود.
مهندسی ژئوماتیک خورشیدی
چنین رویکردی، یک شمشیر دو لبه است. با انتشار ذراتی مانند آئروژلها در هوا برای هدایت نور خورشید و بازگرداندن گرما به فضا، می توان با افزایش دمای جهانی مقابله کرد؛ اما بروز خطا در این روند می تواند زمین را در معرض خطرات بیشتری از جمله گرم شدن سریع و شدید دما قرار دهد.
هوش مصنوعی
پیشبینی می شود که در آینده، رباتهای هوشمند از هوش انسان پیشی بگیرند. خطرناکترین سناریو در این زمینه، تبدیل هوش مصنوعی (AI) به سلاحهایی برای مقابله با انسان یا برنامهریزی برای تبدیل کردن آنها به ابزاری مخرب است.
مترجم: معصومه سوهانی
منبع: newsweek
No tags for this post.