یکی از مهمترین فجایع آلودگی هوا در جهان، سال 1948 در شهر دونورا (Donora) و مناطق اطراف در ایالت پنسیلوانیا آمریکا به وقوع پیوست.
این منطقه به دلیل وجود کارخانه‌های فولاد، روی و ذغال‌سنگ از شهرت زیادی برخوردار است. اگرچه وجود این کارخانه‌ها، منجر به شکوفایی اقتصادی منطقه شد، اما در عین حال، علاوه بر به خطر انداختن سلامت ساکنان، مشکلات زیست‌محیطی فراوانی را به بار آورد.
پیش از راه‌یابی شرکت Carnegie Steel به دونورا، این شهر یک جامعه کشاورزی کوچک بود. در سال 1902 و با راه‌اندازی کارخانه فولاد کارنگی، این منطقه شاهد بیشترین میزان ترافیک ریلی بود. در سال 1915 شرکت Zinc Works فعالیت خود را آغاز کرد و در ادامه، کارخانه‌های دیگری تأسیس شدند. در سال 1918 شرکت American Steel & Wire نخستین جریمه مرتبط با آلودگی هوا را پرداخت کرد.
با شدت گرفتن فعالیت این کارخانه‌ها، وضعیت آلودگی در منطقه نیز افزایش پیدا کرد. در اوایل دهه 1920 میلادی، کشاورزان، باغداران، دامداران و مردم منطقه نسبت به آلودگی شدید هوا شکایت کردند؛ اما مسئولان اعلام کردند که قصد دارند با ارتقاء سیستم‌های کارخانه ها، میزان آلودگی هوا را کاهش دهند.
با بی‌توجهی مسئولان و صاحبان کارخانه، آلودگی هوا در دونورا شدت بیشتری پیدا کرد. در اواخر 1948 نخستین مورد مرگ در اثر آلودگی شدید ناشی از مه‌دود در این منطقه گزارش شد و در طول 19 روز، 20 نفر از ساکنان منطقه جان خود را از دست داده و 800 رأس دام تلف شدند؛ همچنین بسیاری از افراد به بیماری‌های تنفسی یا قلبی- عروقی مبتلا شدند.
در پی این فاجعه، کارخانه‌ها به مدت یک هفته تعطیل شدند. از مسئولان شهری تا صاحبان کارخانه‌ها همه توافق کردند که باید به دنبال راه‌هایی برای پیشگیری از وقوع چنین فجایعی بود مجموعه تحقیقاتی در مورد تأثیر آلودگی هوا بر سلامت مردم آغاز شد.
از سوی دولت فدرال 25 کارشناس به منطقه دونورا و وبستر فرستاده شدند تا وضعیت سلامت مردم، دام‌ها و محصولات کشاورزی، در کنار میزان آلودگی هوا، سرعت وزش باد و شرایط هواشناسی مورد ارزیابی قرار بگیرد. از 14 هزار ساکن محلی، 5 هزار نفر به مشکلات مختلف تنفسی و قلبی- عروقی مبتلا شده بودند و ریه برخی از ساکنان مانند بازماندگان جنگ‌های شیمیایی آسیب دیده بود. همچنین ترکیبی از گازهای سمی و فلزات سنگین در هوای منطقه شناسایی شد.
گزارش اولیه با نتایج نامشخص در اکتبر 1949 منتشر شد، اما به جای تأکید بر نقش مهم کارخانه‌ها در ایجاد آلودگی هوا، به موضوعاتی مانند نقش سایر منابع آلودگی هوا از جمله آلودگی قایق‌ها و استفاده از ذغال سنگ در منازل اشاره شد.
ترجیح منافع اقتصادی کوتاه مدت بر عوارض بلندمدت
باوجود نگرانی مردم منطقه و تحقیقات صورت گرفته، اقدام جدی برای مقابله با کارخانه‌های آلوده‌کننده هوا صورت نگرفت؛ چراکه تعداد زیادی از ساکنان منطقه در همین کارخانه‌ها مشغول کار بودند و نمی‌خواستند شغل خود را از دست بدهند؛ اما زندگی و سلامت افراد بیش از شغل آنها ارزش داشت.
نتایج مطالعه سال 1961 نشان داد که نرخ مرگ و میر در دونورا به دلیل ابتلا به سرطان و بیماری‌های قلبی و عروقی از سال 1948 تا 1957 به طور قابل توجهی افزایش پیدا کرد و حتی تا ماه‌ها و سال‌ها بعد از فاجعه 1948 اثر منفی آلودگی هوا بر سلامت مردم قابل مشاهده بود.
مه دود دونورا بدترین فاجعه آلودگی هوا در تاریخ آمریکا محسوب می‌شود که نیاز به وضع مقررات برای مقابله با کارخانه‌ها و صنایع آلاینده، توجه هرچه بیشتر به حفظ سلامت انسان و محیط زیست را نشان می‌دهد.
اما انسان همواره منافع اقتصادی کوتاه‌مدت را بر عواقب و عوارض منفی طولانی‌مدت ترجیح می‌دهد و به نظر می‌رسد که هنوز از این فجایع از جمله فاجعه دونورا درس عبرت نگرفته‌ایم.
در آمریکا و بسیاری از نقاط جهان، افراد زیادی در اثر آلودگی هوا جان خود را از دست داده و یا با عوارض طولانی‌مدت مانند بیماری‌های تنفسی، قلبی- عروقی و انواع مختلف سرطان دست به گریبان هستند. کارخانه‌ها و صنایع آلاینده، راه‌های دور زدن قانون را یاد گرفته‌اند و در این شرایط، باید منتظر فجایع زیست محیطی بیشتری باشیم.
مترجم: معصومه سوهانی
منبع: smithsonianmag
No tags for this post.