فضاهای سبز؛ ریه‌های تنفسی شهرها
با توسعه و گسترش شهر و حومه مردم از طبیعت دورتر شده اند. تراکم بیش از حد جمعیت امر نظافت را مشکل تر کرده و آلودگی های محیط زیست را به مراتب بالا برده است. توسعه و گسترش فضای سبز با توجه به گسترش روزافزون جمعیت و ساخت و سازهای شهری و نیاز ضروری انسان ها به فضای سبز برای ایجاد تعادل اجتماعی، جسمانی و روحی، امری مهم و حیاتی به شمار می آید. در کشوری مانند ایران که بیشتر مناطق آن در کمربند خشک جهان واقع شده، شهرها برای مقابله با آلودگی های صوتی و هوا، همچنین کاهش استرس های محیطی بیشتر از هر نقطه ی دیگری به فضای سبز نیاز دارند. فضای سبز مناسب در شهرها یکی ازعوامل موثر در کاهش این اثرها هستند و به ویژه در ارتباط با گرد وغبار و آلوگی های هوا، فضای سبز شبه جنگلی، ریه های تنفس شهرها به شمار می روند. مهمترین تاثیر فضای سبز در شهرها تعدیل دما، افزایش رطوبت نسبی، طلافت هوا و جذب گردوغبار است. دیگر تاثیرهای فضای سبز در شهرها نقش نسبی دارند. به طور کلی وجود فضاهای سبز و تاثیر آنها در شهرها اجتناب ناپذیر است، به طوری که بدون آن ممکن نیست شهرها پایدار باقی بمانند. از آنجایی که یکی از ارکان توسعه پایدار شهری، فضاهای سبز و کاهش منابع آلاینده است، لذا توجه تام به این مقوله در قالب برنامه‌های شهری امری ضروری به نظر می رسد.
پمپاژ اکسیژن با تغییر کاربری پادگان‌ها
علیرضا محجوب، عضو مجمع نمایندگان استان تهران نیز پیش از این با اشاره به اینکه نقل و انتقال پادگان ها از جمله برنامه‌های قدیمی شهر تهران است، گفت: تنها فضاهایی که تهران می تواند با هدف تنفس شهروندان تعریف شود، فضای ناشی از نقل و انتقال پادگان ها به خارج از تهران است؛ اما متاسفانه با وجود مصوبات قانونی و تعیین تکلیف این موضوع گاهی برسرموضوع های پیش پا افتاده اجرای این حکم به حالت تعلیق درآمده است.
نماینده مردم تهران،ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس درمجلس شورای اسلامی، افزود: انتظار می‌رود شهرداری و سازمان‌های متولی در امور پادگان ها به اجرای صحیح قانون توجه کرده و باید تاکید کرد که قانون به نفع افراد وضع نشده است، به طورحتم یک فضای عمومی دراختیار برخی سازمان ها قرار گرفته که هم اکنون این فضا را باز نمی گردانند؛ به طور قطع فضاهای ناشی از نقل و انتقال پادگان‌ها باید به ایجاد فضای سبز و محل های تفریحی اختصاص پیدا کند.
وی با بیان اینکه نمی توان برخی نقشه ها را در داخل پادگان ها اجرایی کرد، تصریح کرد: پادگان ها باید به پارک، اماکن عمومی و کتابخانه اختصاص پیدا کرد، به عبارتی پادگان‌ها باید به ایجاد فضاهای کاربردی که هم اکنون شهروندان تهرانی از آنها بی بهره هستند تبدیل شود؛ اگر قرار است به جای پادگان هاساخت و ساز هرگونه آپارتمان و یا مراکز خرید ایجاد شود ، همان بهتر که پادگان ها درداخل شهر باقی بمانند.
محجوب با تاکید بر اینکه برخی افراد با کاغذ بازی اجازه تغییر کاربری فضای پادگان ها را نمی دهند، گفت: البته در برخی شرایط شهرداری ها با دستگاه ها تفاهم کرده و اجازه تغییر کاربری فضای محدودی از پادگان ها را دریافت می کنند، بنابراین اجرای ناقص قانون دراین حوزه به نفع شهروندان تهرانی در استفاده از هوای پاک نیست.
عضو مجمع نمایندگان استان تهران با اشاره به اینکه قوانین شهری با میزان ساخت ها و سازهای انجام شده درتهران همخوانی ندارد، افزود: امیدواریم برای یک بار هم که شده در مدیریت شهری تهران، مسوولان مجوز تغییرکاربری پادگان ها به ساختمان‌های مسکونی را صادرنکنند.
کاهش آلودگی‌ها با اتخاذ سیاست‌های راهبردی
هوای آلوده شهرها اثرهای معنی‌داری بر زیست‌پذیری منطقه‌ای (شامل سلامت انسان، بهره‌وری اکوسیستمی/کشاورزی) و پدیداری (به معنی قابلیت رویت) و مسایل مربوط به تغییر اقلیم (شامل اقلیم، از بین رفتن لایه ازون و ظرفیت اکسیداتیو) خواهد داشت.
کلان‌شهر تهران به واسطه تراکم جمعیتی مقادیر قابل‌توجهی از آلاینده‌ها را به اتمسفر وارد می‌کند و اثرهای محلی را در مرز این کلان‌شهر بر جای می‌گذارد. این وضعیت در کلان‌شهرهای بزرگ دنیا مانند پکن، دهلی، مکزیکوسیتی و لس آنجلس نیز دیده می‌شود. با این حال، آلودگی حاصل از این شهر محدود به مرز خود این شهر نمی‌شود و تا چند صد کیلومتری خود را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اثرهای محیط زیستی کلان‌شهرها به میزان بسیار زیادی متغیر است و می‌توان از جمله آنها به تغییر مسیر بادهای غالب اشاره کرد. تحقیقات ثابت کرده است که میانگین انتقال توده کربن و دیگر ذرات معلق تا 200 کیلومتر می‌رسد. در مکزیکوسیتی ازون و ذرات آئروسل تولیدشده می‌تواند به میزان چند صد کیلومتر در مسیر جهت باد منتقل شود.
به گفته مجید دکامین، دانشجوی دکتری اکولوژی گیاهان زراعی سازمان حفاظت محیط زیست، کلان‌شهرها به خاطر تفاوت در ویژگی‌های سطوح مختلف و اتلاف حرارتی ناشی از فعالیت‌های انسانی (فعالیت اتومبیل‌ها، گرمایش منازل و غیره) جزایر گرمایی شهری قویی دارند، به نحوی که کلان‌شهرها می‌تواند به میزان چندین درجه نسبت به حاشیه شهرها دماهای بالایی را تجربه کنند. این گرما اثرهای مستقیمی بر محیط زیست شهری دارد و می‌تواند گردش هوای منطقه را تحت تاثیر خود قرار دهد.
وی افزود: اصلی ترین دلیل آلودگی کلان‌شهر تهران در بخش حمل و نقل، بخش مسکونی و کارخانه‌های حاشیه شهر هستند. در اصل، کاهش معنی‌دار آلودگی هوا از دو طریق فناوری های پاک و سیاست گذاری امکان پذیر است. هم اکنون، موانع اقتصادی-اجتماعی و سیاسی به منظور گذار به فناوری‌های پاک وجود دارد و عملا در کوتاه‌مدت میسر نخواهد شد اما سیاست‌ها و راهبردهای موثر را می‌توان در مقیاس‌های مختلف زمانی به کار گرفت. شهرهایی مانند لس‌آنجلس و مکزیکوسیتی از این راهبرد استفاده کرده‌اند و به شیوه‌ای موثر و جامع اقدامات کاهنده را در دستور کار خود قرار داده‌اند.
دکامین اظهار کرد: تهران امروز وابستگی زیادی به سوخت‌های فسیلی و انرژی برق، حمل و نقل موتوری دارد و ناکارآمدی استفاده از انرژی در ساختمان‌ها و استفاده از سوخت های فسیلی برای گرمایش و پخت و پز باعث شرایط کنونی وضعیت هوای تهران شده است. با این حال، تجارب بین‌المللی نشان همچون مکزیکوسیتی سندی است که نشان می‌دهد که در کشورهای در حال توسعه نیز می‌توان با اتخاذ تدابیری آلودگی هوا را کنترل کرد.
گزارش: فرزانه صدقی
No tags for this post.
