این بیماری در نتیجه رسوب غیرعادی برخی مواد پروتئینی در درون و بیرون سلول‌های مغز ایجاد می شود. این رسوب‌ها ارتباط سلول‌های مغز را با یكدیگر مختل كرده، مانع رسیدن پیام های عصبی می شود. در نتیجه كاركرد های عصبی یكی پس از دیگری مختل شده و از بین می روند. نخستین بار این بیماری ازسوی پزشك آلمانی آلوییس آلزایمر(Alois Alzheimer) مطرح شد؛ او مغز بیمار میانسال خود به نام آگوسته دی، را پس از مرگ آزمایش كرد و نوشت كه در درون سلول های مغز ذراتی دوكی شكل و در لابلای آنها اجسامی پهن تر رسوب می كنند. این تغییرات به ترتیب كلافه های عصبی neurofibrillary tangles)) و پلاك های پیری(senile plaques)خوانده شدند.
ابتلای بیش از 30 درصد ایرانیان به آلزایمر تا سال 2050
بنابر اعلام مسوولان وزارت بهداشت و بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵، از جمعیت ۷۹ میلیونی کشور، ۷میلیون و ۴۱۴هزار و۹۱ نفر یعنی 28.9 درصد سالمند هستند. پیش‌بینی می‌شود که درصد سالمندان ایران تا سال ۲۰۲۵ میلادی( ۸ سال دیگر) به ۱۰درصد تا ۲۰۵۰ (۳۳ سال دیگر) به بیش از ۳۰ درصد برسد. بر اساس این پیش‌بینی در سال ۲۰۵۰، درصد جمعیت سالمند در ایران از میانگین جهان و آسیا بیشتر و از هر سه نفر، یک نفر سالمند خواهد بود.
با توجه به افزایش رشد سالمندی در ایران و کسب رتبه سوم جهانی در این زمینه، دو تا سه دهه آینده، ۲۵ درصد جامعه را سالمندان تشکیل می‌دهند و یکی از بیماری‌هایی که سالمندان را تهدید می‌کند،" بیماری آلزایمر" است.
700هزار سالمند ایرانی دمانس دارند
معصومه صالحی، مدیرعامل انجمن آلزایمر ایران در این خصوص گفت: آلزایمر هفت تا ۹ درصد سالمندان در سنین مختلف را درگیر می‌کند. آلزایمر نوعی از بیماری دمانس( زوال عقل) است که درمان‌ناپذیر بوده و ۶۰ درصد مبتلایان دمانس را در برمی‌گیرد. در مجموع هر سه ثانیه در جهان یک نفر به دمانس مبتلا می‌شود. ۵۰ میلیون نفر در دنیا با «دمانس» زندگی می‌کنند و به طور تخمینی ۷۰۰هزار نفر سالمند در ایران مبتلا به دمانس هستند.
وی درباره روش‌های درمانی این بیماری افزود: در روش‌های درمانی دارویی که بعد از تشخیص بیماری انجام می‌شود، داروهای نگهدارنده و کنترل کننده برای ادامه بهتر زندگی فرد مبتلا، تجویز می‌شود. همچنین روش‌های غیردارویی هم وجود دارد که در مرکز جامع توان‌بخشی قاصدک در حال اجرا است. روش‌های درمانی غیردارویی مانند ورزش کردن، استفاده از حواس پنج‌گانه و فعال نگه داشتن فرد، روند این بیماری را کند می‌کند.
آیا هر زوال عقلی بیماری آلزایمراست؟
زوال عقل بیش از صد علت دارد كه بیماری آلزایمر یكی ازاین علت ها و البته شایع ترین، آنها است که برخی ازعلل كم و بیش درمان پذیر آن عبارتند از: تومورها وسایر ضایعات فضاگیر مغزمانند كیست ها وهماتوم ها،هیدروسفالی با فشار طبیعی، مسمومیت ها از جمله مسمومیت با فلزات سنگین ،بیماری های متابولیك، اندوكرینی و تغذیه ای مانند بیماری ویلسون،گواتر توكسیك و كمبودهای ویتامینی.
همچنین برخی از علل كم و بیش درمان ناپذیر آن نیزعبارتند از: بیماری آلزایمر و اختلالات وابسته، بیماری پاركینسون، سكته و ضایعات عروقی مغز، ضربه مغزی، ایدز، مصرف دراز مدت برخی از داروها مانند الكل، بیماری های پیشرونده (قلبی، كبدی، كلیوی ، ریوی وغیره ) و…
علایم و نشانه‌های بیماری آلزایمر کدامند؟
فرد مبتلا درمرحله اولیه و خفیف، یك سوال را بارها و بارها تكرارمی كند، در نام بردن وسایلی كه به طور روزمره با آن سر وكار دارد دچار اشكال می شود، نام نزدیكان را فراموش می كند، گاهی راه خانه را گم می كند، موقعیت زمان و مكان را تشخیص نمی دهد، آداب اجتماعی را رعایت نمی كند، كارهایی را كه نیاز به رعایت ترتیب خاصی دارند به درستی انجام نمی دهند ونمی تواند حساب پول را درست نگهدارد.
درمراحل میانی و متوسط نیزاختلال حافظه شدیدتر می شود .مثلا نام فرزندان یا همسر را فراموش می كند.در انجام فعالیت های عادی و روزمره مانند غذا خوردن ، شست وشو، و لباس پوشیدن مشكل دارند و گاه بی اختیاری ادرار پیدا می كند.به اختلالات رفتاری مانند عصبانیت ، بیقراری ، پرخاشگری ، و مسایلی مانند سوء ظن، توهم، و بیخوابی دچار می شود.تعدادی از مبتلایان در این مرحله به سراهای سالمندی سپرده می شوند.
درمرحله پایانی و شدید نیزفراموشی به قدری شدید می شود كه حتی هویت خود را فراموش می كنند.قدرت تكلم را از دست می دهند. كنترل ادرار و مدفوع را از دست می دهند. قدرت حركت را از دست می دهند.مشكلات بلع وزخم بستر پیدا می كنند وبه علت عفونت و نارسایی دستگاه های حیاتی بدن فوت می كنند.
تصویب «طرح تشخیص زودهنگام آلزایمر»
وزارت بهداشت به منظور جلوگیری از آسیب‌های بیماری‌های دوره سالمندی، طرح تشخیص زود هنگام آلزایمر (برنامه ملی دمانس) با همکاری انجمن آلزایمر ایران و دفتر سلامت روانی – اجتماعی وزارت بهداشت را در نظر دارد و به گفته رییس اداره سالمندان وزارت بهداشت، این برنامه در حال تصویب است.
دکتر مهین عظیمی، رییس اداره سلامت سالمندان وزارت بهداشت در این خصوص گفت: زمانی که طرح تشخیص زود هنگام آلزایمرتصویب شود، جزو خدماتی قرار می‌گیرد که در خانه‌های بهداشت اجرا می‌شود و به مراقبت‌های فعلی افزوده می‌شود.
وی با اشاره به عوامل موثر در بروز بیماری دمانس، افزود: شواهد، ارتباط متقابل بین دمانس و بیماری‌های غیرواگیر و عوامل خطر مرتبط با شیوه زندگی از سوی دیگر را، نشان می‌دهد. این عوامل خطر عبارتند از عدم فعالیت فیزیکی، چاقی، رژیم‌های نامتعادل، مصرف دخانیات، مصرف الکل، دیابت و فشار خون بالا در اواسط زندگی.
وی افزود: علاوه بر عوامل مذکور، سایر عوامل خطر بالقوه قابل تغییر، شامل انزوای اجتماعی، پیشرفت تحصیلی پایین، عدم فعالیت شناختی و افسردگی در اواسط زندگی، موجب بروز دمانس می‌شوند. کاهش میزان مواجهه فردی و مواجهه جمعیت با این عوامل خطر قابل اصلاح، از دوران کودکی و گسترش آن در طول زندگی، می‌تواند توانایی افراد و جمعیت برای انتخاب سالم‌تر و پیروی از الگوهای شیوه زندگی سالم را تقویت کند.
وی با بیان اینکه برای پیشگیری از آلزایمر، برنامه‌های تقویت حافظه برای سالمندان اجرا می‌شود، گفت: در این راستا، اقداماتی چون افزایش فعالیت بدنی، پیشگیری و کاهش چاقی، ترویج رژیم‌های غذایی متعادل و سالم، توقف مصرف دخانیات و الکل، مشارکت اجتماعی، ارتقای فعالیت‌های تحریک کننده شناختی و یادگیری و همچنین پیشگیری و مدیریت درمان دیابت و فشار خون بالا، به ویژه در اواسط زندگی و پیشگیری و درمان افسردگی به عنوان اقدامات محافظت کننده در نظر گرفته می‌شوند.
No tags for this post.