یکی از سوالاتی که ذهن بسیاری از پژوهشگران را به خود مشغول کرده است، اهمیت بیشتر زبان مادری یا پدری است؟ در حقیقت پژوهشگران قصد دارند مشخص کنند زبان و گویش پدر در شکل‌گیری زبان و گویش فرزندان بیشتر مؤثر است یا مادر؟
در این زمینه نظریات متعددی وجود دارد. نظریه مبتنی بر زبان مادری تأکید می‌کند که زبان از طرف مادر به فرزندان منتقل‌شده و حتی ازنظر ژنتیکی نیز این موضوع از خط سیر ژنتیکی مادران به نسل‌های بعد می‌رسد درحالی‌که در نقطه مقابل و بر اساس نظریه زبان پدری، خطوط پدرانه بر زبان محلی در یک منطقه پرجمعیت غالب است. این نظریه نیز بر اساس تحقیقات ژنتیکی و انسان‌شناسی پیشنهادشده است.
تیمی از پژوهشگران حوزه ژنتیک جمعیت به سرپرستی لی جین (Li Jin) در بررسی‌های خود دریافتند که هر دو سمت این ماجرا یعنی پدر و مادر بر نوع زبان فرزندان تأثیر دارند. بر این اساس مشخص شد که در زبان‌های هندواروپائی خط کروموزوم پدری بر واژگان و لغات تأثیر داشته و خط ژنتیکی مادری نیز در شکل‌گیری نوع تلفظ و لهجه فرزندان دخیل است.
در این مطالعات، دانشمندان به بررسی ارتباط زبانشناسی ژنتیکی ۳۴ جمعیت مختلف انسانی که به زبان‌های متفاوت هندواروپایی صحبت می‌کردند پرداختند. آن‌ها با گردآوری ساختار کروموزوم Y و میتوکندری دی ان ای گروه‌های مختلف افرادی که به این زبان‌ها سخن می‌گفتند، تأثیراتی که از سمت پدر و مادر به نسل‌های بعدی منتقل‌شده است را مطالعه کردند. بر این اساس مشخص شد که تمام گروه‌های هم‌خانواده ازنظر زبانی دارای جهش‌های ژنتیکی ثابتی بودند که از دوره پارینه‌سنگی یعنی حدود ۱۰ هزار سال پیش تاکنون قابل‌ردیابی است. برای مقایسه زبان‌های هندواروپائی، فهرست اصلی و موجودی واج‌شناسی که در این زبان‌ها از آن‌ها استفاده می‌شود به همراه مواردی همچون سیستم واژگان و سیستم صوت و بیان حروف به ترتیب بررسی شدند.
به باور محققان، با در نظر نگرفتن تأثیرات جغرافیایی، هر تغییر واژه در زبان‌های فوق بیانگر تغییرات رخ‌داده در خط ژنتیکی منتقل‌شده از سمت پدری است و از سوی دیگر تمامی تغییرات رخ‌داده در واج‌ها و اصوات این زبان‌ها ناشی از تأثیرات منتقل‌شده از سمت مادری است. چنین مشاهداتی از همبستگی‌های نامتقارن با مجموعه داده‌های واژگانی مختلف متفاوت بود و با توجه به رویکردهای آماری جایگزین، آن‌ها با موفقیت مورد ارزیابی قرار گرفتند.
دکتر منگهان ژانگ (Dr. Menghan Zhang) سرپرست این گروه تحقیقاتی درباره موضوع فوق اعلام کرد: «همبستگی نامتعادل بین ژنتیک و زبانشناسی را می‌توان با ارتباط جمعیت مردانه و استراتژی یادگیری زبان توسط زنان محلی که مشابه زبان دوم است، توضیح داد.»
نویسندگان این مقاله در پایان خاطرنشان می‌کنند که این مطالعه بر اساس تجزیه‌وتحلیل همبستگی زبانی است، نه نتیجه‌گیری علت‌های تغییرات زبان. بااین‌حال، آن‌ها همچنین اعتقاددارند در حوزه تکامل زبان پدران می‌تواند بر استفاده از کلمات تأثیر بگذارد، درحالی‌که مادران بر نوع تلفظ و بیان واژگان نقش دارند.
شرح کامل این تحقیقات و یافته‌های ناشی از آن در مجله تخصصی علوم ملی National Science Review منتشرشده است.
منبع: phys.org
No tags for this post.