سرانجام این انتقادها باعث شد تا شهرداری بخشنامه ای جدید برای ممنوعیت کاشت چمن در تهران ابلاغ کند. عطایی، مدیرکل خدمات شهری معاونت خدمات شهری شهرداری تهران در این خصوص گفت: با توجه به این بخشنامه از مناطق خواسته شده که در احداث فضاهای سبز جدید از چمن استفاده نشود.
وی در تشریح استفاده از چمن توسط معاونت خدمات شهری در سطح شهر تهران گفت: با توجه به اینکه همه ملزم هستیم پیرو سیاستهای کلی کشور باشیم و در حال حاضر سیاست صرفه جویی در حوزه آب از اولویتهای سیاستهای کشور است شهرداری تهران نیز در این بخش، از چمن به عنوان گیاهی آب‌بر استفاده نخواهد کرد تا به این ترتیب در موضوع استفاده از منابع آبی صرفه جویی انجام شود.
وی افزود: موضوع عدم استفاده از چمن در سیاستهای کلان حوزه معاونت خدمات شهری شهرداری تهران از گذشته مد نظر قرار گرفته به شکلی که از سال‌های گذشته با توجه به پیش بینی کارشناسان جهت کمبود منابع آبی، کاشت این گونه در سطح تهران به حداقل رسیده بود و بیشتر از گونه‌هایی که از آب کمتری استفاده می‌کنند با هدف صرفه جویی منابع آبی در حوزه فضای سبز شهر تهران استفاده می‌شد و شهرداری تهران نیز همکاری لازم را برای کاهش مصرف منابع آبی انجام داده باشد.
وی تاکید کرد: اما با بخشنامه جدید که توسط سازمان بوستان‌ها جهت ممنوعیت کاشت چمن صادر شده است مناطق از این پس جهت احداث فضاهای سبز جدید نباید از چمن استفاده کنند.
صرفه جویی در حوزه آب از اولویتهای سیاستهای کشور
علی اعطا، سخنگوی شورای شهر در تشریح این سیاست گفت: با توجه به اینکه همه ملزم هستیم پیرو سیاستهای کلی کشور باشیم و هم اکنون سیاست صرفه جویی در حوزه آب از اولویت های سیاست های کشور است شهرداری تهران نیز در این بخش، از چمن به عنوان گیاهی آب بر استفاده نخواهد کرد تا به این ترتیب در موضوع استفاده از منابع آبی صرفه جویی انجام شود.
وی افزوده است: موضوع عدم استفاده از چمن در سیاستهای کلان حوزه معاونت خدمات شهری شهرداری تهران از گذشته مد نظر قرار گرفته به شکلی که از سال‌های گذشته با توجه به پیش بینی کارشناسان جهت کمبود منابع آبی، کاشت این گونه در سطح تهران به حداقل رسیده بود و بیشتر از گونه‌هایی که از آب کمتری استفاده می‌کنند با هدف صرفه جویی منابع آبی در حوزه فضای سبز شهر تهران استفاده می‌شد و شهرداری تهران نیز همکاری لازم را برای کاهش مصرف منابع آبی انجام داده باشد.
برخورد با مناطقی که اقدام به کاشت «چمن» کنند
زهرا صدراعظم نوری، رییس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران با تاکید بر ممنوعیت کاشت چمن در تهران گفت: هر منطقه شهرداری تهران که برای ایجاد فضای سبز اقدام به کاشت چمن کند متخلف است و با آن منطقه برخورد خواهد شد.
وی در تشریح ابلاغ سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران برای ممنوعیت کاشت چمن در مناطق شهرداری تهران گفت: کاشت گونه‌های مختلف در شهرها باید متناسب با اقلیم آن شهر باشد و همخوانی با منابع آبی موجود در شهرها داشته باشد.
عضو شورای شهر تهران افزود: شهر تهران به عنوان یک شهر نیمه خشک و با بارش‌های کم باید برای ایجاد فضای سبز از گونه‌هایی استفاده کند که کمترین میزان آب بری را داشته و از گونه‌های بومی تهران باشند. در حقیقت باید از گونه‌هایی استفاده شود که در مقابل شرایطی مثل شرایط فعلی و کم آبی مقاوم باشند و فضای سبز شهر از بین نرود.
وی ادامه داد: موضوع کاشت چمن همواره در تهران مطرح بوده و در برخی اوقات مورد نقد قرار گرفته است؛ باید به این نکته توجه داشته باشیم که چمن ارزش محیط زیستی بالایی ندارد و در تغییر شرایط هوا و ایجاد اکسیژن تاثیر چندانی ندارد و تنها به لحاظ بصری زیبایی دارد.
وی تاکید کرد: اساسا چمن با اقلیم شهر تهران و شرایط موجود سازگاری نیست و کاشت آن در تهران اشتباه است لذا موضوع ممنوعیت کاشت چمن در تهران پیش تر مطرح و از سوی سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران که متولی بحث فضای سبز و درختان است به مناطق ابلاغ شده بود اما صحبت و ابلاغ جدید در جهت قطعیت و جدیت بیشتر انجام شده به این ترتیب هر منطقه‌ای که در ایجاد فضای سبز مبادرت به کاشت چمن کند تخلف کرده و حتما با منطقه برخورد خواهد شد.
رییس کمیسیون سلامت،محیط‌زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران درباره کاشت گونه‌های جایگزین چمن در تهران گفت: باید در تهران به عنوان جایگزین چمن از گونه‌هایی استفاده کنیم که آب‌بری کمتری دارند و مقاوم هستند. در حقیقت گونه‌هایی که ماندگاری و مقاومت بیشتری همراه با آب‌بری کمتری داشته باشند.
باید گیاهانی متناسب با اقلیم تهران استفاده شود
حجت نظری،عضو شورای شهر تهران با تاکید بر اهمیت این موضوع گفت: نحوه آبیاری فضای سبز تهران و گیاهانی که برای کاشت در فضای سبز تهران انتخاب می‌شوند، همواره انتقادات بسیاری را از سوی کارشناسان و شهروندان برانگیخته است، تعداد زیادی از کارشناسان و شهروندان نسبت به این مساله اعتراض دارند. در همین راستا از همان روزهای اولیه تابستان در این خصوص به مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای شهر تهران تذکر دادیم و از ایشان خواستیم در مورد کاشتِ گیاهانِ نامتناسب با اقلیم تهران به ویژه چمن تجدیدنظر شود و آبیاری این فضاها نیز در زمان‌های مناسبی صورت گیرد.
عضو شورای شهر با اشاره به دو بخشنامه‌ای که علی‌محمد مختاری به "شهرداران مناطق" "مدیرعامل سازمان بهشت زهرا"، "مدیرعامل سازمان میادین میوه وتره‌بار" و "مدیریت مجموعه اراضی عباس آباد" در خصوص نحوه آبیاری فضای سبز ارسال کرده است، گفت: براساس این بخشنامه، آبیاری فضای سبز از سوی پیمانکاران شهرداری از ساعت ۱۸ تا ۶ صبح روز بعد باید انجام شود تا از تبخیر آب و هدررفت آن جلوگیری شود و با پیمانکاران متخلف برخورد می‌شود.
نظری با اشاره به بندهای دیگر این بخشنامه ادامه داد: براساس این بخشنامه کاشتِ چمن در سطحِ شهر ممنوع شد. همچنین در این بخشنامه تاکید شده که از گیاهان متناسب با اقلیم تهران استفاده شود و دیگر در تهران چمن کاشته نشود.
عضو کمیسیون اجتماعی و فرهنگی شورای شهر با تاکید بر اینکه در این بخشنامه مقرر شده با پیمانکاران متخلف برخورد شود، افزود: همه شهروندان در برابر آیندگان مسوول هستند. از شهروندان می‌خواهیم تخلفات درخصوص نحوه آبیاری را به سامانه ۱۳۷ و ۱۸۸۸اطلاع‌رسانی کنند.
ضرورت یافتن گیاهی مناسب برای جایگزینی با چمن
محمدحسین بازگیر، رییس اداره محیط زیست شهر تهران ضمن تاکید بر اینکه شورای شهر دراین‌باره تصمیم درستی گرفته است، گفت: چمن گیاهی است که خدمات اکولوژیک پایینی ارایه می‌دهد ولی در مقابل هزینه‌های اقتصادی زیادی دارد.
وی افزود: چمن گیاه آب‌بری است که با شرایط فعلی کشور ما سازگاری ندارد. هم اکنون ما باید از هر راهی برای صرفه‌جویی در مصرف آب استفاده کنیم و ممنوعیت کاشت چمن با توجه به نیاز آبی این گیاه، یکی از راه‌های صرفه‌جویی در مصرف آب است.
وی با تاکید بر استفاده از پساب تصفیه شده برای آبیاری فضای سبز شهری گفت: هر چه زودتر باید گیاه مناسبی برای جایگزینی با چمن‌های کاشته شده در سطح شهر پیدا کنیم. با مطالعات زیست محیطی و بهره‌مندی از نظر کارشناسان محیط زیست و فضای سبز می‌توان گیاهانی را پیدا کرد که مناسب با شرایط آب و هوایی تهران باشند و نیاز به آبیاری کمتری داشته باشند.
رییس اداره محیط زیست شهر تهران با بیان اینکه چمن خدمات اکولوژیک پایینی ارایه می‌دهد، تصریح کرد: میزان تولید اکسیژن و کاهش آلودگی از طریق چمن بسیار کم است و در کنار این خدمات کم، هزینه‌های زیادی روی دست مسوولان شهری می‌گذارد.
بازگیر گفت: درست است که چمن گیاه زیبایی است و سبز بودن محیط را افزایش می‌دهد ولی اولویت ما صرفه‌جویی و حفظ ذخایر آبی است. امیدوارم بتوانیم جایگزین مناسبی برای گیاه چمن در شهر تهران پیدا کنیم.
ناسازگاری چمن با شرایط اقلیمی ایران
احمدرضا محرابیان، استادیار اکولوژی گیاهی دانشگاه شهید بهشتی گفت: گونه گیاهی چمن یک گیاه آب‌بر است و هزینه‌های اقتصادی زیادی به همراه دارد. ما در کشور خود گونه‌های گیاهی زیادی داریم که اگر اهلی سازی و به فضای سبز شهری معرفی شوند، می‌توانند با مطالعات زیست‌محیطی جایگزین گیاه چمن شوند.
وی اظهار کرد: درست است که گونه گیاهی چمن گونه‌ای زیبا و همیشه سبز است ولی برای کشوری مانند کشور ما که درگیر کم‌آبی است، اصلا گونه گیاهی مناسبی نیست. استفاده از چمن در کشورهای اروپایی که رطوبت دایمی دارند مشکلی ندارد ولی در کشور ما با ملاحظاتی همراه است.
وی تصریح کرد: بسیاری از کشورهایی که هم اکنون دچار کم‌آبی هستند، گونه‌هایی را معرفی کرده‌اند که می‌توانند جایگزین چمن شوند. این گونه‌ها ممکن است جلوه چمن را نداشته باشند یا به اندازه آن سبز نباشند ولی کاربردهایی مشابه چمن دارند. به عنوان مثال می‌توان از آن‌ها در پارک‌ها استفاده کرد و روی آن‌ها راه رفت. این گونه‌های جایگزین، نیاز به آبیاری زیادی ندارند و با شرایط اقلیمی سازگار هستند.
محرابیان با اشاره به اینکه متاسفانه برداشت بیشتر مردم از عنوان فضای سبز فقط کلمه سبزی آن آست، اظهار کرد: یک فضای سبز کارآمد علاوه بر ارزش زیبایی شناختی و تلطیف محیط باید بتواند اکوسیستم شهری را تعدیل کند اما متاسفانه چمن این قابلیت را ندارد و نمی‌تواند با تغییرات اقلیمی خود را سازگار یا نقش تعدیل اقلیمی را ایفا کند.
وی افزود: گونه‌های گیاهی بسیاری وجود دارند که می‌توانند به‌جای چمن در فضای سبز ما حضور پیدا کنند ولی متاسفانه هنوز جای خود را در فضای سبز ایران پیدا نکرده‌اند و دلیل آن شاید این باشد که به اندازه گونه چمن زیبایی ندارند ولی باید در نظر بگیریم که هزینه اقتصادی آن‌ها بسیار کمتر از چمن است. ما در فضای سبز خود نیازمند گونه‌هایی هستیم که علاوه بر هزینه اقتصادی پایین، کم آب‌بر باشند و با تحقیقات زیست محیطی بتوانیم آن‌ها را جایگزین گونه گیاهی چمن کنیم.
وی در پایان با اشاره به اینکه ما در کشور خود گونه‌های گیاهی زیادی داریم که اگر اهلی‌سازی و به فضای سبز شهری معرفی شوند می‌توانند جایگزین گیاه چمن شوند، تصریح کرد: این کار نیاز به مطالعات گسترده دارد ولی شرایط آبی کشور می‌طلبد که هر چه سریعتر برای گونه‌های گیاهی کشت شده آب‌بر مانند چمن فکری کنیم.
گزارش: فرزانه صدقی
No tags for this post.