فولیکول‌های مو، اعضایی تجدیدپذیر هستند که در طول عمر یک پستاندار، در یک چرخه تکراری رشد، برگشت و استراحت قرار می‌گیرند. سلول‌های بنیادی فولیکول مو یا اختصاراً HFSC که در ناحیه برآمدگی فولیکول مو هستند را می‌توان به‌راحتی ایزوله کرد. آن‌ها مشخصه‌های متمایز سلول‌های بنیادی بالغ مانند نوسازی خود و تکثیر بالا را دارند. بنابراین سلول‌های بنیادی فولیکول مو به‌عنوان سلول‌های بذر برای مهندسی بافت و کاربردهای بالینی بسیار مناسب هستند.
سلول‌های بنیادی فولیکول مو یا اختصاراً HFSC که در ناحیه برآمدگی فولیکول مو هستند را می‌توان به‌راحتی ایزوله کرد. آن‌ها مشخصه‌های متمایز سلول‌های بنیادی بالغ مانند نوسازی خود و تکثیر بالا را دارند.
بیماری «آلوپسی آندروژنیک» یا AGA یا به عبارتی همان طاسی، با از دست رفتن یا کاهش سایز فولیکول مو شناخته می‌شود که می‌تواند مرتبط با از دست دادن سلول‌های بنیادی این بخش باشد. تعداد مردان و زنانی که از AGA رنج می‌برند، علیرغم پیشرفت درمان‌های پزشکی در حال افزایش است. بنابراین اهمیت توسعه روش‌های درمانی جدید برای جلوگیری از ریزش مو و افزایش رشد آن، بسیار بالاست. یکی از این روش‌های درمانی، اعمال عصاره‌های گیاهی است که در پزشکی سنتی ایرانی نیز مطرح شده‌اند.
بر همین اساس، پژوهشی توسط محققین کشورمان انجام‌شده که در آن به بررسی تأثیرات برخی عصاره‌های گیاهی که در پزشکی سنتی شرقی برای درمان ریزش مو استفاده می‌شده‌اند بر روی تکثیر سلول‌های بنیادی فولیکول مو و همچنین مکانیزم مولکولی آن‌ها پرداخته شده است.
برای انجام این تحقیق، که پژوهشگران دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم دارویی، دانشگاه پیام نور تهران، سازمان غذا و دارو، دانشگاه تربیت مدرس و پژوهشگاه گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی در آن مشارکت داشته‌اند، فولیکول‌های مو از پوست در قسمت عقبی جمجمه مربوط به سه مرد با استفاده از کندن و پس از کسب رضایت آن‌ها برداشته شد.
ریشه ختمی و برگ‌های رزماری از بازار محلی تهیه شد و با مقایسه با نمونه‌های استاندارد در دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم دارویی در تهران شناسایی شدند. برای استانداردسازی عصاره‌های گیاهی، رنگ‌نگاری لایه‌نازک استفاده شد و برای شناسایی هویت واقعی اجزای کشف‌شده در تست‌های شیمیایی کیفی، استفاده شد.
پس از انتخاب روش‌های آماده‌سازی، چندین جزء از غلظت‌های مؤثر بر اساس غربالگری فیزیکی و بیولوژیکی اولیه، آماده شد و تکثیر سلولی نیز با hHF-MSCs در غلظت‌های مختلف، تخمین زده شد.
بر اساس نتایج به‌دست‌آمده در این مطالعه، عصاره‌های گیاهی با غلظت‌های بین 5 تا 25 میکرولیتر/میلی‌لیتر، تأثیر زیادی بر تکثیر سلول‌های بنیادی فولیکول مو داشتند.
دکتر حمیدرضا احمدی آشتیانی، پژوهشگر دانشگاه آزاد اسلامی تهران و همکارانش در خصوص نتایج حاصله می‌گویند: «تست موسوم به BrdU نشان داد که یک افزایش وابسته به غلظت در فعالیت رشد سلول در hHF-MSCs بعد از قرار گرفتن در معرض عصاره ریشه ختمی و نه عصاره رزماری، وجود دارد».
این محققین می‌افزایند: « این نتایج حاکی از آن هستند که عصاره‌های گیاهی قادرند اثرات مثبتی بر روی بهبود رشد مو ایجاد کنند. درواقع ما پتانسیل تأثیر عصاره گیاهی بر تقویت رشد مو را نشان دادیم که بیان می‌کند عصاره‌های گیاهی ممکن است گزینه خوبی برای تکثیر سلول‌های بنیادی فولیکول مو و بهبود رشد مو باشند».
این یافته‌ها که می‌توانند به کاهش دغدغه کم مویی در گروه زیادی از افراد بینجامند، در نشریه Journal of Medicinal Plants متعلق به پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی منتشر شده‌اند.
گزارش: دکتر محمدرضا دلفیه
منبع: Journal of Medicinal Plants
No tags for this post.