جمعیت فعال اقتصادی، مجموع گروه بیکاران و شاغلان کشور را شامل می‌شود؛ همچنین جمعیت غیرفعال، به گروهی از افراد گفته می‌شود که در هیچ‌کدام از گروه شاغلان و بیکاران قرار ندارند؛ به این معنا که جمعیت غیرفعال نه‌تنها شاغل نیستند بلکه در گروه متقاضیان ورود به بازار کار نیز قرار ندارند. با این توضیح، «افراد محصل»، «خانه‌دار» و افراد «دارای درآمد از منابع غیرشغلی» جمعیت غیرفعال کشور هستند که البته گروهی از جمعیت غیرفعال نیز در گروهی غیراز جمعیت مذکور قرار دارند که تحت عنوان «سایرین» شناخته می‌شوند.
بیش از 40 میلیون نفر نه شاغلند و نه بیکار
به استناد جدیدترین آمار به دست آمده از مرکز آمار ایران، کل جمعیت بالای ۱۰ سال کشور به استناد آخرین سرشماری عمومی ۶۶میلیون و ۴۲۱هزار و ۹۸۹ نفر است که حدود ۲۵میلیون و ۹۳۰هزار نفر را «جمعیت فعال» و بیش از ۴۰میلیون و ۲۳۰هزار نفر را نیز «جمعیت غیرفعال» تشکیل می‌دهد.
از مجموع جمعیت فعال کشور (مجموع گروه بیکاران و شاغلان)، بالغ بر ۲۲میلیون و ۶۷۰هزار نفر در گروه شاغلان و بالغ بر سه‌میلیون و ۲۰۰هزار نفر نیز در گروه بیکاران قرار دارند، اما ۴۰میلیون و ۲۳۱هزار و ۷۲ نفر از جمعیت کشور «غیرفعال» هستند به این معنا که در هیچ‌یک از گروه شاغلان یا بیکاران قرار ندارند؛ به عبارتی در گروه محصلان، افراد خانه دار، افراد دارای درآمد از محل غیرکاری یا سایر اقشار جامعه قرار می‌گیرند.
بر اساس آمار به دست آمده از مرکز آمار ایران، از مجموع جمعیت ۴۰میلیونی غیرفعالِ بالای ۱۰ سال، ۱۲میلیون و ۲۶۱هزار و ۶۹۱ صرفا محصل هستند که در مقاطع مختلف تحصیلی قرار دارند.
بیشترین گروه از جمعیت غیرفعال کشور، «خانه دار» هستند که نیمی از جمعیت غیرفعال کشور را در بر می‌گیرد به‌طوری که بالغ بر ۲۰میلیون و ۵۰۰هزار نفر از جمعیت کشور در این گروه قرار می‌گیرند.
سه میلیون نفر بدون داشتن شغل، درآمد دارند!
اما گروه دیگری از جمعیت غیرفعال، افرادی هستند که از منابع غیرشغلی درآمد دارند و تحت عنوان جمعیت «دارای درآمد بدون کار» شناخته می‌شوند. این گروه از افراد جامعه از «منابع غیرشغلی» کسب درآمد می کنند که دریافت اجاره بها از ملک یکی از روش های کسب درآمد این گروه از افراد است.
افراد دارای درآمد بدون کار بالغ بر سه‌میلیون و ۷۲۰هزار نفر از کل جمعیت غیرفعالِ بالای ۱۰ سال کشور را به خود اختصاص می‌دهند. علاوه بر افراد محصل، خانه دار و دارای درآمد بدون کار بخشی از جمعیت غیرفعال بالای ۱۰ سال کشور در گروهی غیراز گروه‌های مذکور تحت عنوان «سایرین» قرار می‌گیرند که تعداد آنها بالغ بر سه‌میلیون و ۶۷۰هزار نفر برآورد شده است.
بر اساس این گزارش، درآمدهای خانوار به دو بخش درآمدهای کاری و غیرکاری تقسیم می‌شود که بر اساس اعلام مسئولان درآمدهای غیرکاری طی چند سال گذشته با افزایش مواجه بوده است، به‌طوری که این سهم از حدود ۴۰درصد به ۵۳درصد افزایش یافته و این به معنای افزایش آسیب‌پذیری جامعه است.
36 درصد جوانان بیکار دنبال کسب و کار نیستند
همچنین بررسی ها حاکی از آن است که در سال ۱۳۹۵، حدود ۳۶.۲ درصد جوانان کشور، شاغل نبوده و در حال تحصیل یا کسب مهارت نیز نیستند؛ البته بخش عمده آن مربوط به زنان است که نرخ مشارکت آنان در فعالیت های اقتصادی به دلیل شرایط فرهنگی اجتماعی کشور بسیار پایین است.
در سال ۱۳۹۵، میزان جوانان غیر شاغل که در حال تحصیل یا مهارت نیستند در بخش مردان، حدود ۲۳.۸ درصد، بوده است. همچنین در گروه زنان، ۴۹.۰ درصد از زنان ۲۴-۱۵ ساله شاغل نبوده و در حال تحصیل یا کسب مهارت نیستند.
همچنین بررسی ها نشان می دهد، میزان «جوانان غیرشاغلی که در حال تحصیل یا مهارت نیستند» برای زنان، بیش از ۱.۳ برابر میزان کل کشور است. همچنین این میزان حدود ۲ برابر میزان مذکور برای مردان است. به عبارت دیگر زنان غیر شاغلی که در حال تحصیل یا مهارت آموزی نیستند، بیش از ۲ برابر مردان در این گروه، است.
بررسی شاخص جوانان غیر شاغل که در حال تحصیل یا مهارت نیستند، بر اساس نتایج طرح سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰ و ۱۳۹۵ حاکی از روند نزولی میزان این شاخص دارد، به طوری که این میزان با کاهش ۲.۱ درصدی از ۳۸.۳ درصد در سال ۱۳۹۰ به ۳۶.۲ درصد در سال ۱۳۹۵، رسیده است. این شاخص در گروه مردان با افزایش ۰.۱ درصدی و در گروه زنان با کاهش ۴.۱ درصدی مواجه بوده است.
جوانان غیر شاغل در کدام استان‌ها بیشتر است؟
بررسی وضعیت جوانان غیرشاغلی که در حال تحصیل یا مهارت نیز نیستند (NEET)، به تفکیک استان‌ها نشان می دهد، بیشترین میزان این جوانان در سال ۱۳۹۵، به استان سیستان و بلوچستان با ۴۸.۲ درصد، استان گلستان با ۴۴.۰ درصد و استان هرمزگان با ۴۳.۸ درصد و کمترین آن به استان‌های سمنان، یزد و اصفهان به ترتیب با ۲۲.۶ درصد، ۲۵.۱ درصد و ۲۸.۰ درصد، تعلق داشته است.
بررسی ها نشان می دهد در سال ۱۳۹۵ در گروه مردان، استان سیستان و بلوچستان با ۳۲.۶ درصد، استان کرمانشاه با ۳۱.۲ درصد و استان هرمزگان با ۳۱.۱ درصد بیشترین و استان‌های سمنان و یزد با ۱۲.۶ درصد، استان قزوین با ۱۶.۱ درصد و استان تهران با ۱۶.۷ درصد، کمترین میزان NEET را در بین استان‌های کشور داشته اند.
در گروه زنان نیز استان سیستان و بلوچستان با ۶۴.۳ درصد، استان کردستان با ۵۹.۶ درصد و استان آذربایجان غربی با ۵۹.۳ درصد بیشترین و استان سمنان با ۳۳.۲ درصد، استن یزد با ۳۸.۵ درصد و استان‌های تهران و اصفهان با ۳۹.۵ درصد، کمترین میزان NEET را در بین استان‌های کشور داشته اند.
مطالعه شاخص NEET(جوانان غیر شاغل که در حال تحصیل یا مهارت نیستند) در استان‌های کشور نشان می دهد که شکاف (مطلق) در میزان NEET به حدود ۲۶ درصد، رسیده است. به عبارت بهتر میزان NEET در استان سیستان و بلوچستان حدود ۲ برابر استان سمنان است.
No tags for this post.