یکی از مهم‌ترین معضلاتی که در دهه های اخیر تقریبا دامنگیر تمامی کشورها دنیا شده است بحث آلودگی محیط‌زیست و به ویژه آلاینده های جوی است که عمده ترین ماده ایجاد کننده آن دی اکسید کربن ناشی از مصرف سوخت های فسیلی است که در بیشتر موارد از طریق خودروها و صنایع وارد جو می‌شوند. این موضوع در کلان شهر ها و مراکز بزرگ جمعیتی، دارای نمود بیشتری است و به همین دلیل پژوهشگران در پی یافتن راهکارهایی برای کاهش تولید آلاینده های جوی و به ویژه دی اکسید کربن هستند.
باتری‌های لیتیومی که در خودروهای الکتریکی برای ذخیره نیروی موردنیاز جهت حرکت خودرو محسوب می‌شوند، در برابر آسیب‌دیدگی و ضربه، بسیار حساس بوده و می‌توانند خطرناک باشند. این باتری‌ها در خود مقدار نسبتاً زیادی انرژی الکتریکی ذخیره کرده‌اند که در صورت بروز تصادف و ایجاد اتصال با سایر نقاط بدنه خودرو می‌تواند خطرناک باشد. ولتاژ این باتری‌ها معمولاً بسیار بالا بوده و حتی خطر مرگ در صورت تماس را در پی دارد. در صورت تصادف شدید، امکان آتش گرفتن باتری‌ها بسیار بالا بوده و اگر از روی بی‌اطلاعی برای خاموش کردن آتش، روی آن آب ریخته شود، ابعاد فاجعه بسیار گسترده‌تر خواهد شد.
خودروی برقی یا الکتریکی به خودرویی گفته می‌شود که از باتری جهت نیروی محرکه به‌جای موتور درون‌سوز استفاده شود. اولین خودروهای برقی در قرن نوزدهم میلادی تولیدشده‌اند. تولید این‌گونه خودروها با تولید انبوه اتومبیل احتراقی دچار افت شدید شد. در دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ میلادی با وقوع بحران انرژی دوباره خودروی برقی موردتوجه قرار گرفت اما نه به‌اندازه‌ای باعث تولید انبوه آن‌ها شود. از سال ۲۰۰۸ میلادی با توجه به پیشرفت فن‌آوری باتری‌ها، مدیریت شبکه برق، نگرانی‌ها در خصوص قیمت نفت و نیاز شدید محیط‌زیست کره زمین به کاهش گازهای گلخانه‌ای باعث شد تا تحول اساسی در تولید خودروهای برقی صورت گیرد. از مزایای خودروی‌های برقی نسبت به خودروی‌های احتراقی می‌توان به کاهش قابل‌ملاحظه آلودگی هوای محلی، کاهش گازهای گلخانه‌ای و کاهش وابستگی به نفت اشاره کرد. در این میان اما باید توجه داشت که این خودروها دارای مشکلات و خطراتی جدی نیز هستند که کمتر موردتوجه قرارگرفته‌اند. باید اذعان داشت که به‌هرحال تصادفات رانندگی به‌عنوان بخشی لاینفک از دنیای خودروها و رانندگان محسوب شده و معمولاً این تصادفات می‌تواند در حد آسیب‌های جزئی تا بسیار سنگین باشد. تصور کنید یک خودروی الکتریکی دچار تصادف شده است. باید در نظر داشت که به دلیل تفاوت ساختار این خودروها، نوع واکنش وامداد رسانی به آن‌ها با خودروهای عادی دارای تفاوت است. درواقع باتری‌های لیتیومی که در خودروهای الکتریکی برای ذخیره نیروی موردنیاز جهت حرکت خودرو محسوب می‌شوند، در برابر آسیب‌دیدگی و ضربه، بسیار حساس بوده و می‌توانند خطرناک باشند. به‌طور معمولاً در خودروهای الکتریکی، این باتری‌ها توسط مایعات خنک‌کننده احاطه‌شده و در صورت نبود این مایع، باتری‌ها دچار آتش‌سوزی خواهند شد. از سوی دیگر این باتری‌ها در خود مقدار نسبتاً زیادی انرژی الکتریکی ذخیره کرده‌اند که در صورت بروز تصادف و ایجاد اتصال با سایر نقاط بدنه خودرو می‌تواند خطرناک باشد. ولتاژ این باتری‌ها معمولاً بسیار بالا بوده و حتی خطر مرگ در صورت تماس را در پی دارد. علاوه بر این اگرچه در طراحی خودروهای الکتریکی به‌گونه‌ای عمل شده که بیشترین حفاظت از باتری‌ها در هنگام تصادف صورت پذیرد اما در صورت تصادف شدید، امکان آتش گرفتن باتری‌ها بسیار بالا بوده و اگر از روی بی‌اطلاعی برای خاموش کردن آتش، روی آن آب ریخته شود، ابعاد فاجعه بسیار گسترده‌تر خواهد شد.
علاوه بر این موارد، خودروهای برقی دارای مشکلات و موانعی هستند که به اعتقاد کارشناسان این موانع را می‌توان اصلی‌ترین دلیل عدم همه‌گیری و جایگزینی آن‌ها با خودروهای فعلی دانست. برخی از مهم‌ترین این موانع عبارت‌اند از:
محدوده‌ی حرکتی: خودروهای برقی در حال حاضر بیشتر برای رانندگی‌های شهری مناسب هستند و قادر به طی مسافت‌های طولانی بین‌شهری نبوده و در این حوزه بسیار ضعیف هستند. برای نمونه در انگلستان پرفروش‌ترین خودروی الکتریکی که تسلا مدل S P90D است محدوده‌ی حرکتی ۴۳۰ کیلومتری را دارد. وقتی از رینگ‌های ۲۱ اینچی استفاده کنید این میزان کاهش‌یافته و البته از کولر هم نباید استفاده کنید. یک خودروی سدان دیزلی این روزها به‌آسانی مصرف سوخت زیر ۶ لیتر در هر صد کیلومتر دارد که وقتی باک سوخت معقولانه‌ای داشته باشید می‌تواند بیش از دو برابر یک خودروی الکتریکی با آن حرکت کرد.
سوخت‌گیری و شارژ: در حال حاضر شما می‌توانید باک بنزین یا گازوئیل خودروی خود را در کمتر از چند دقیقه پرکرده و به مسیر خود ادامه دهید. متأسفانه شارژ خودروهای برقی زمان‌بر بوده و در بیشتر مدل‌ها، شارژ کامل آن‌یک شب تا صبح به طول خواهد انجامید. البته در این خودروها شرایط شارژ سریع نیز پیش‌بینی‌شده است که در بهترین نمونه‌های موجود در خودروهای الکتریکی نیز به ازای هر نیم ساعت شارژ محدوده‌ی حرکتی ۱۸ کیلومتری را ارائه می‌کند. شرکت تسلا برای رفع این مشکل سوپر شارژرهایی را در پمپ‌بنزین‌های مخصوصی تعبیه کرده که تنها در ۲۰ دقیقه خودرو را ۵۰ درصد شارژ می‌کند. البته این زمان نیز هنوز بازمان موردنیاز برای سوخت‌گیری خودروهای عادی فاصله زیادی دارد.
وزن زیاد: خودروهای الکتریکی به نسبت خودروهای عادی دارای وزنی بسیار بیشتر بوده و این خود معضلی که تولیدکنندگان خودروهای برقی باید آن را حل کنند. این موضوع باعث شده است تا این خودروها قدرت مانور کمتر و دینامیک ضعیف‌تری داشته باشند.
قیمت بسیار زیاد: خودروهای برقی به نسبت خودروهای معمولی دارای قیمتی بسیار زیادتر بوده و از سوی دیگر قابلیت و کارآئی و عمر کمتری دارند. این موضوع خود تبدیل به مشکلی در مسیر توسعه این خودروها شده است که البته پیش‌بینی می‌شود با توسعه فناوری‌های مربوط به این خودروها و افزایش تولید، از قیمت آن‌ها کاسته شده و بر قابلیت‌هایشان افزوده شود.
گزارش: احسان محمدحسینی
No tags for this post.