میزبانی جام جهانی توجیه اقتصادی دارد؟

برگزارکنندگان رقابت های جام جهانی 2018 روسیه پیش بینی کرده اند که تأثیر کلی اقتصادی میزبانی از این رویداد ورزشی تا سال 2030 بالغ بر 30.8 میلیارد دلار خواهد بود. اثر پیش بینی شده از طریق محاسبه هزینه های ساخت و ساز و سرمایه گذاری کلی حاصل شده است.

این موضوع همواره مطرح می شود که میزبانی از جام جهانی یا هر رویداد ورزشی مهم (مثل بازی های المپیک)، از طریق جذب گردشگر، بهره برداری از پروژه های زیرساختی مهم، نمایش (توانمندی) شهرهای مختلف هر کشور، به تقویت اقتصاد کشور میزبان کمک می کند.

آیا همه کشورها در دستیابی به این اهداف موفق هستند؟

هزینه فرصت (opportunity cost)

عقلانی تر آن است که بودجه ای که برای زیرساخت های جدید یا توسعه یافته صرف می شود، در سرمایه گذاری های بلندمدت در حوزه های حیاتی اقتصاد هزینه شوند. ساخت و سازها در مقیاس گسترده به طور معمول، در زمینه هایی توجیه پذیر هستند که منجر به توسعه رشد اقتصادی در کوتاه مدت شوند و زیرساخت های توسعه یافته، سود بلندمدتی را نصیب جامعه خواهند کرد.  

اگرچه شاید این مسأله درست باشد که افزایش هزینه های دولت باید منجر به افزایش تولید ناخالص داخلی (GDP) شود، اما تمرکز بر رشد همه جانبه از اهمیت بیشتری برخوردار است؛ این بدان معناست که برای هر دو گزینه: تحقق رشد اقتصادی و پیشرفت پایدار باید هزینه کرد.

متأسفانه، احداث زیرساخت های ورزشی بسیار پرهزینه هستند و هزینه تعمیر و نگهداری از آنها نیز بار مالی زیادی به اقتصاد کشورها وارد می کند. یک استادیوم ورزشی برای رفاه یک جامعه، موضوع ضروری محسوب نمی شود.

اندرو زیمبالیست (Andrew Zimbalist)، به عنوان یک اقتصاددان و در استدلال خود مبنی بر عدم میزبانی از رویدادهای مهم ورزشی، به وضعیت ساکنان کم درآمد شهرک های نزدیک به محل برگزاری رقابت های جام جهانی 2010 آفریقای جنوبی اشاره و تأکید کرد: آیا بهتر نبود که هزینه های احداث این ورزشگاه ها، صرف بهبود وضعیت معیشتی فقرا می شد تا چهره بهتری از این کشور در دنیا ثبت شود؟

ورزشگاه Mane Garrincha برازیلیا، گرانترین ورزشگاه جام جهانی 2014 برزیل

در مورد دیگر، گرانترین استادیوم جام جهانی 2014 برزیل که با صرف بودجه 550 میلیون دلاری در پایتخت این کشور ساخته شد، اکنون به پارکینگ اتوبوس و خودروها تبدیل شده است.

هزینه آماده سازی شهرهای مختلف برزیل برای میزبانی از این رقابت بین 11 تا 14 میلیارد دلار تخمین زده شد، درحالیکه تأثیر کلی اقتصادی آن تنها 3 تا 13 میلیارد دلار ارزیابی شده است.

تغییر الگوهای گردشگری

برگزاری رویدادهای مهم ورزشی قطعا باعث جذب هزاران گردشگر از نقاط مختلف جهان می شوند؛ اما به نظر می رسد که باوجود افزایش آمار علاقه مندان ورزش، مسیر گردشگری تغییر پیدا کرده است. به عنوان مثال، در جریان بازی های المپیک تابستانی 2012 لندن، تعداد بازدیدکنندگان از موزه بریتانیا 22 درصد کمتر از ماه های دیگر بود.

پیش از برگزاری جام جهانی 2010 آفریقای جنوبی پیش بینی شده بود که حدود 450 هزار گردشگر برای دیدن این رقابت ها به این کشور سفر می کنند، درحالیکه آمار نهایی، دو سوم رقم پیش بینی شده را نشان داد.

تحلیلگران پیش بینی می کنند که دستاوردهای اقتصادی میزبانی رقابت های جام جهانی 2018 روسیه شاید به طور عمده برای صنعت گردشگری این کشور سودمند باشد، اما درکل، منفعت اقتصادی چندان قابل توجه نخواهد بود. روسیه اکنون با چالشی بزرگ مواجه است: چالش اینکه آیا میزبانی از جام جهانی، یک استراتژی برای بهبود شرایط اقتصادی کشور است یا تنها به میزبانی از یک رویداد مهم ورزشی خلاصه می شود؟

 

مترجم: معصومه سوهانی

منبع: مجمع جهانی اقتصاد

No tags for this post.