چند ماهی است که حضور صیادان چینی با شناورهایشان در خلیج فارس و دریای عمان و انجام صید ترال کف (تور ماهیگیری بزرگی به شکل قیف است که از دو طرف به تخته‌هایی متصل و معمولا به دنبال شناور در بستر دریا کشیده می‌شود) به یکی از مهمترین و ناخوشایندترین اخبار برای صیادان جنوبی کشور تبدیل شده است، چراکه آنها می‌گویند «خودشان سال‌هاست به دنبال دریافت مجوز صید از سازمان شیلات هستند اما در صف‌های طویل گیر کرده و هنوز نتوانستند مجوزی دریافت کنند».
از سوی دیگر صید بی رویه و غیر مجاز صیادان چینی، زیست بوم آبزیان خلیج فارس را تهدید می کند. به گفته ابراهیم پورحیدری، عضو اتاق بازرگانی بندرعباس، مشکل اصلی که زیست بوم آبزیان هرمزگان را به خطر انداخته صید بی رویه صیادان چینی است که از شیلات مجوز صید ماهی یال دار گرفته اند و با کشتی‌های پیشرفته و تور‌های بزرگ انواع آبزیان و حتی گونه‌های کمیاب را نیز صید می‌کنند.
همچنین صید بی رویه و غیر مجاز صیادان چینی می تواند، تنوع زیستی(در منابع ژنتیک، ذخایر زیستی، ذخایر توارثی تعریف می‌شود) و حتی امنیت غذایی آینده ایران را به خطر بیاندازد. تنوع زیستی در امنیت غذایی آینده نقش و اهمیت بسیاری دارد اما با ادامه روند دستبرد چینی ها به ذخایرآبزیان خلیج فارس، تنوع زیستی این حوزه آبی به مخاطره خواهد افتاد. دستبردی که هربار مطرح و خبر ساز می شود اما مسوولان مدام آن را انکار می کنند.
شناور چینی در آب‌های ایران نداریم
شاپور کاکولکی، معاون صید و بنادر ماهیگیری سازمان شیلات فروردین امسال در یک نشست خبری اعلام کرد که هیچ شناور چینی و خارجی در آب‌های ایران اجازه صید ندارد و نیست اما یک شرکت ایرانی از طریق مشارکت و اجاره به شرط تملیک ۱۶ شناور را از طریق چین در اختیار گرفته و در آب‌های جنوبی صید ترال میانی انجام می‌دهد، اما به هیچ وجه نه کشتی چینی و خارجی در آب‌های جنوبی با مالکیت طرف خارجی وجود دارد و نه صید ترال کف در این آب‌ها صورت می‌گیرد.
وی گفت: اساسا سازمان بنادر موظف به ثبت همه شناورها برای ورود به آب‌های ایران است و به هیچ شناور خارجی مجوز داده نمی‌شود و نمی‌تواند به آب‌های ایران وارد شود، اما ممکن است یک شرکت ایرانی از طریق اجاره به شرط تملیک شناورهای خارجی را در اختیار بگیرد و از آن برای صیادی استفاده کند.
وی افزود: اگر یک شرکت ایرانی اقدام به اجاره شناورهای خارجی کند و آنها را در اختیار بگیرد شاید مالک اصلی شناورها یک چینی باشد اما کار نهایی و اصلی که همان صیادی و درآمدزایی در این حوزه است، توسط ایرانی‌ها انجام می‌شود و همه درآمدش به جیب ایران می‌رود و طرف خارجی تنها اجاره بهای شناورش را دریافت می‌کند.
وی تاکید کرد: به هیچ وجه هیچ رانتی در این میان وجود ندارد و صید ترال کف در این آب‌ها صورت نمی‌گیرد، اما از آنجا که هر شناور تقریبا حدود ۳۰ میلیون دلار قیمت دارد یک صیاد یا سرمایه گذار ایرانی توان خرید آن را ندارد و مجبور است آن را از طریق اجاره به شرط تملیک در اختیار بگیرد.
هیچ شناور چینی در آب‌های هرمزگان فعالیت صیادی ندارد
سید پرویز محبی، مدیرکل شیلات هرمزگان ضمن تکذیب اخبار و شایعه پراکنی‌های اخیر در بین مردم که شناورهای چینی در دریا و آب‌های هرمزگان در حال فعالیت هستند، گفت: خوشبختانه این شناورها مالکیت ایرانی داشته و تنها کشور سازنده آنها چین است.
وی افزود: فعالیت این شناورها که طی سال‌های اخیر به ناوگان صیادی جمهوری اسلامی ایران افزوده شده‌اند، برای ملوانان ایرانی ناآشنا بوده که برخی شناورها برای آموزش شیوه راهبری فنی صید خود از خدمه چینی استفاده کرده‌اند و با توجه به خرید شناورها از کشور چین با خدمه چینی موجود در شناورها قرار داد بسته‌اند که آن هم در حال جایگزینی با نیروهای آموزش دیده ایرانی است.
وی ادامه داد: آب های سرزمین تعریف شده است و هیچ کشتی خارجی برای صید اجازه ورود به آب‌های سرزمینی ایران را ندارد. این شناورها در اعماق بالای 2۰۰ متری و در آب های مشترک ایران و عمان صیادی می‌کنند و در جاسک، قشم و بندرعباس فقط تخلیه ماهی و تدارکات شناورها انجام می‌شود.
صید غیرقانونی ماهی یال اسبی و میگو در پوشش صید فانوس ماهیان
ارسلان قاسمی، مدیرعامل اتحادیه تکثیر، پرورش و صادرات آبزیان در خصوص اهمیت فانوس ماهیان گفت: بر اساس مطالعات انجام شده فانوس ماهیان یک ذخیره بیش از 20 میلیون تنی در دریای عمان هستند که بین ایرانی ها و عمانی‌ها مشترک بوده و در آب‌های بیش از 200 متر یافت می‌شوند. این نوع ماهی هم مصرف انسانی دارد و هم به صورت پودر ماهی استفاده می‌شود.
وی افزود: این شناورها باید در عمق 200 متر و در آب‌های بین المللی صید کنند اما متاسفانه این شناورها اکثرا قادر به این کار نبودند و در آب‌های ساحلی به دنبال ماهی‌های تجاری گشتند و زندگی صیادان منطقه را مختل کردند. صیادان جاسک و سیریک چندین بار اعتراض و تحصن کردند که به دستور استاندار فعلی هرمزگان این شناورها مدتی در اسکله بندر عباس پهلو گرفتند و اجازه صید نداشتند اما این روند متوقف نشد.
وی بیان کرد: این موضوع که گفته شده ما شناور چینی نداریم حرف درستی نیست اما این که مالک این شناورها چینی نیستند می‌تواند درست باشد آن هم به این خاطر است که چینی‌ها شناورهای بی‌مصرف و پوسیده خود را به یکی از شرکت‌های داخلی فروخته‌اند. این افراد بیشتر از اینکه به فکر صید فانوس ماهیان باشند به دنبال صید ماهیان ارزشمند هستند.
وی گفت: در صید ضمنی فانوس ماهیان، ماهی یال اسبی صید می‌شود که از نظر ما ماهی غیرمأکول است اما بازار بسیار خوبی در کشورهای جنوب شرق آسیا به خصوص چین دارد و به همین دلیل چینی‌ها بیشتر به دنبال صید آن هستند و چون این ماهی‌ها بیشتر در آب‌های ساحلی یافت می‌شوند این افراد به جز یال اسبی ماهیان ارزشمند و میگو هم صید کرده‌اند.
وی افزود: اگر این شناورها در آب‌های بین المللی صید می‌کردند و از این ذخیره استفاده می‌کردند شناورهای کوچک ساحلی با مشکل کمبود صید مواجه نمی‌شدند. شیلات هیچ وقت آمار درستی از صید فانوس ماهیان ارایه نداده است. این موضوع با حیات و ممات صیادان ما از بندرعباس تا چابهار سروکار دارد.
مدیرعامل اتحادیه تکثیر، پرورش و صادرات آبزیان گفت: این روش نمی‌تواند از ذخایر فانوس ماهیان به درستی برداشت کند، منافع ملی را حفظ کند و زندگی صیادان را به مخاطره نیندازد. متاسفانه در پوشش صید فانوس ماهیان به ذخایر صید صیادان دستبرد می زنند و زندگی آن ها را مختل می‌کنند.
چینی ها زندگی ساحل نشینان را مختل کردند
علی شریفی، دبیرکل اتحادیه مالکان کشتی ایران گفت: متاسفانه جولان شناورهای صیادی چینی در دریای عمان عرصه را برصیادان ایرانی تنگ کرده است. چهار سال پیش تعدادی شناور چینی به بهانه صید میان آبی (عمق میانی) وارد دریای عمان شده و هم اکنون با پرچم ایران در این دریا فعالیت می کنند چرا که برخی از ماهی های دریای مزبور استفاده داخلی ندارد بلکه بیشتر در چین و آسیای شرقی مصرف می شود.
وی افزود: وقتی گفته می شود شناورهای چینی در دریای ایران به صید ماهی مشغولند مسوولان مرتبط در سازمان بنادر و شیلات ضمن تکذیب موضوع می گویند این شناورهای ایرانی هستند.
وی ادامه داد: طبق بخشنامه های سازمان شیلات ایران به چینی ها قرار بود ورود شناورهای این کشور به دریای عمان با انتقال تکنولوژی و همینطورپرسنل روی کشتی ها 20 درصد به ترتیب در هر سال جایگزین ایرانی پیدا کند. هم اکنون هیچ یک از شناورهای چینی پرسنل ایرانی نداشته بلکه عمده پرسنل این شناورها مربوط به چین و آسیای شرقی است.
وی تصریح کرد: متاسفانه هم اکنون هیچ کنترلی روی صیدهای ضمنی شناورهای چینی نیست و این بحث با صید شناورهای سنتی و صنعتی داخلی تداخل و موجب آسیب شدید به اقتصاد و اشتغال صیادان ایرانی شده است.
وزیر کشاورزی باید پاسخگو باشد
اهمیت این مساله صدای مجلسی را هم در آورد. احمد مرادی، نماینده مردم بندرعباس در مجلس شورای اسلامی در این زمینه گفت: کشتی‌های چینی در خلیج فارس و آب‌های جنوبی کشور حضور دارند که پیش از این سازمان شیلات ایران آن را انکار می‌کرد و امروز می‌گوید که "کشتی‌های چینی با پرچم ایران به خلیج فارس می‌آیند و سیر می‌کنند". مشخص است که هر کشتی بخواهد در آب‌های ایران سیر کند باید پرچم کشورمان را روی شناورش نصب کند.
وی با اشاره به اینکه وزیر جهاد کشاورزی باید درباره این مساله پاسخگو باشد، تاکید کرد: وقتی در سال حمایت از تولید ملی قرار داریم، عقل حکم می‌کند که به ظرفیت‌های داخلی توجه کنیم؛ چراکه به عنوان مثال مجتمع کشتی‌سازی با چندین هزار کارگر نیازمند سفارش از داخل است که همه مسوولان از دولت، مجلس و حتی مقام معظم رهبری بر این مساله تاکید دارند اما چنین مسایل و ضرورت‌هایی تحقق پیدا نکرده است.
نظارت کامل مجلس روی صید ترال فانوس ماهیان
علی ابراهیمی، رئیس کارگروه دام و طیور و آبزیان کمیسیون کشاورزی مجلس، گفت: مجلس روی صید ترال فانوس ماهیان در خلیج فارس نظارت کامل دارد و کارشناسان و مراکز نظارتی کارگروه گزارش ارایه شده توسط سازمان شیلات در این زمینه را کنترل و دنبال خواهد کرد.
وی درباره مطالب منتشر شده در زمینه صید غیرمجاز ترال صیادان چینی در خلیج فارس افزود: بعد از شنیدن شایعاتی در این زمینه، در روز سه‌شنبه اول خردادماه کارگروه دام و طیور و آبزیان کمیسیون کشاورزی جلسه مشترکی را با رییس سازمان شیلات و معاونانش برگزار کرد و سازمان شیلات گزارشی را در این زمینه ارایه داد.
وی گفت: بنابر گزارش شیلات ما یک نوع ماهی به نام فانوس ماهیان داریم که در عمق بالای 200متر زندگی می‌کند و به سطح آب نمی‌آید و صید این ماهی‌ها نیاز به تجهیزات خاصی دارد و با صیدهای معمولی متفاوت است. تعدادی صیاد ایرانی این تجهیزات را خریداری کرده اند و تعدادی دیگر دستگاه‌ها را به صورت مشارکتی استفاده می‌کنند و این امر با نظارت سازمان شیلات ایران صورت می‌گیرد. صید این ماهیان با نظارت کامل سازمان شیلات و با رعایت قوانین آبزی‌پروری در حال انجام است. اگر هر طرف تخلفی انجام دهد و یک مورد به ما گزارش شود پروانه آنها تعلیق شده و دیگر مجوز صید نخواهند داشت.
گزارش: فرزانه صدقی
No tags for this post.