حتماً تابه‌حال دیده‌اید که در اطراف ماه یا خورشید یک هاله نورانی وجود دارد. در حقیقت باید پذیرفت که این هاله حقیقی نبوده و ناشی از زاویه دید ما ناظران این اجرام آسمانی از سطح زمین است و خارج از اتمسفر، هیچ هاله‌ای در اطراف خورشید و ماه وجود ندارد. از منظر علمی هاله دور ماه و یا خورشید در حدود ۲۲ درجه است و در بررسی‌های انجام‌شده، پژوهشگران دلیل شکل‌گیری و ایجاد این هاله غول‌پیکر را پیداکرده‌اند. بر اساس گفته‌های دانشمندان حوزه هواشناسی، هاله دور ماه به معنای نزدیکی بارش باران است. این گفته می‌تواند حقیقت داشته باشد، چراکه ابرهای پرباران درست پیش از توفان ظاهر می‌شوند. در برخی تصاویر گرفته‌شده از ماه یا خورشید، هاله‌ای از ابرهای طره‌ای نازک و زیاد در حدود 20 هزار فوت (برابر با ۶ کیلومتر) در بالای سرمان در آسمان شکل می‌گیرد.
ازآنجاکه نور ماه بسیار روشن نیست، هاله‌های دور ماه عمدتاً بی‌رنگ هستند، اما ممکن است نور قرمز بیشتری در داخل هاله و رنگ آبی در خارج از آن مشاهده شود. این رنگ‌ها در هاله‌های اطراف خورشید نیز وجود دارند که بیشتر قابل‌توجه هستند. در یک هاله ایجادشده دور ماه یا خورشید لبه داخلی هاله تیز بوده، درحالی‌که لبه بیرونی آن بیشتر پراکنده است. قابل‌توجه است که آسمان دور هاله ایجادشده تاریک‌تر از سایر بخش‌های آسمان است.
الیوت هرمان (Eliot Herman) در تصاویری که اخیراً منتشر کرد، نوشت: «این تصاویر نشان می‌دهند که طی هفت دقیقه تغییراتی در اتمسفر رخ می‌دهد که به‌عنوان هاله دور ماه ظاهر می‌شود. این هاله برای ۴۰ دقیقه دور ماه نمایان شده و پس از زیادشدن و افزایش ابرها ناپدید می‌شود. اگرچه شکل هاله ظاهرشده عجیب به نظر می‌رسید اما واضح بود که گوشه ابرها پیش از شکل‌گیری هاله همچون ابرهای طره‌ای، جلوی ماه شکل گرفتند؛ اما این تصویر یک‌شکل عجیب‌وغریب از هاله است که پس از مدتی تبدیل به هاله مدور می‌شود.»
ابرها حاوی میلیون‌ها بلورهای ریز یخ هستند. هاله نور ایجادشده دور ماه یا خورشید، درواقع تکه‌تکه شدن یا تقسیم نور یا انعکاس نور از این بلورهای ریز یخ است. این بلورهای یخ، نور را در جهت دید چشمان شما منعکس کرده و هاله را در نظر شما ایجاد می‌کند. درواقع این هاله‌های دیده‌شده دور ماه یا خورشید مانند رنگین‌کمان، شخصی هستند به این معنا که هر شخصی هاله منحصربه‌فرد خود را به‌واسطه بلورهای یخ مخصوص خود در مسیر دیدش، دور ماه یا خورشید می‌بیند که با هاله ایجادشده توسط انعکاس نور بلورهای یخ فرد ایستاده در کنار او فرق می‌کند.
در مشاهده هاله نور دور ماه یا خورشید، توجه به نکات زیر بسیار بااهمیت است: ازآنجاکه نور ماه بسیار روشن نیست، هاله‌های دور ماه عمدتاً بی‌رنگ هستند، اما ممکن است نور قرمز بیشتری در داخل هاله و رنگ آبی در خارج از آن را مشاهده کنید. این رنگ‌ها در هاله‌های اطراف خورشید نیز وجود دارند که بیشتر قابل‌توجه هستند. در یک هاله ایجادشده دور ماه یا خورشید لبه داخلی هاله تیز بوده، درحالی‌که لبه بیرونی آن بیشتر پراکنده است. قابل‌توجه است که آسمان دور هاله ایجادشده تاریک‌تر از سایر بخش‌های آسمان است.
به‌طورکلی می‌توان گفت هاله‌های اطراف ماه یا خورشید به‌واسطه طره ابرهای نازک و زیاد در بالای سر شما و در مسیر دید شما ایجاد می‌شود که درواقع بلورهای یخ اطراف زمین باعث ایجاد آن می‌شوند. نور توسط این بلورها انعکاس پیداکرده و در دید شما هاله نور ایجاد می‌شود. هاله‌های نوری که دور ماه ایجاد می‌شوند نشان از وقوع نزدیک یک توفان دارد.
ترجمه: فاطمه کردی
منبع: earthsky
No tags for this post.