ما مقصریم

راه اندازی سایت فضایی ماهدشت در سال ۱۳۵۱ آغاز این راه بود و اینک در سال ۱۳۹۴ و با ترکیبی نو از مدیران سازمان فضایی کشور امید به شروعی پویا، خردمندانه، عملیاتی و اثرگذار جان گرفته است.
واقعیتی است تلخ ولی به مصداق «النجاه فی الصدق» باید اعتراف کرد که مردم برخی از شئون فناوری فضایی را آشنایند و با بسیاری دیگر کاملا غریبه. مردم GPS را می‌شناسند، تلفن ماهوارهای را نیز، حتی Google Earth را ولیکن وقتی نامی از سنجش‌ از دور می‌بری گمان برخی این است که احتمالا مقوله‌ای است در ارتباط با «سازمان سنجش آموزش کشور». و برایشان غریب است که می‌گویی ماهواره است و تصویربرداری و پایش کمی، دقیق و مستند زمین. چشمی است در آسمان برای دیدن زمین و مراقبت از کره مسکون.
زمینی که حالش بد است از انواع نیش‌ها و نشترها که برخی از آنها زخمی ناسور است بر پیکره زیبا و مهربان مام زمین. برایشان می‌گویی که می‌توان این چشم را شبانه‌روز بیدار نگاه داشت برای دیدن جای، جای و پیکسل به پیکسل زمین. می‌شنوند ولی باورت ندارند چون تاکنون نتوانسته‌ای این معنی را عینیت بخشی. تجسم بخشی در کاری، طرحی، پروژه‌ای، سامانه‌ای و یا هر سازو کاری که لمسش کنند و خدماتش را با تمام وجود احساس کنند. این‌گونه است که احساسی ندارند زمانی که با اشتیاق توضیح می‌دهی که می‌توان سطح زیرکشت منبع قوت روزانه‌شان را تخمین زد، آتش‌سوزی جنگل‌ها را در ساعات اولیه شناسایی کرد، منابع انتشار دهنده آلودگی دریاها را پایش کرد، روند خشک‌سالی اراضی را استخراج کرد، میزان رواناب یک حوزه آبریز را مشخص کرد، آلودگی شهرها را با فواصل زمانی کم نقشه‌برداری کرد.
برایشان عجیب است چون می‌گویی می‌توان بررسی کرد که گرد و غبارهای فرو رفته در چشم و گوش و حلقشان از عراق و سوریه و صحرای سینا می‌آید یا که همین تالاب فصلی مجاور شهرشان است که کانون تولید و انتشار آن شده است.
این مردم برایشان شعبده است چون می‌گویی که توانسته‌ای در سال ۱۳۹۰ میزان برنج تولید شده در هر هکتار از شالیزارهای شمال را با دقتی معادل ۸۰ درصد برآورد کنی. البته با کمک یکی از خبره‌ترین تیم‌های کاری دنیا. این مردم با دانش و هنر سنجش از دور که یکی از دو رکن کاربردی فناوری فضایی است بیگانه‌اند. بی‌گناهند در این بیگانگی. حرجی بر ایشان نیست چراکه GPS را به برکت موبایل، Google Earth را به یمن اینترنت و ظاهر کاربرپسند و کار راه انداز آن می‌شناسند. این مردم بسیاری دیگر از مظاهر فناوری را می‌شناسند و برایش نقشی در بخشی از زندگی خویش قائلند. برای مردم کنجکاو ایران زمین حرمتی دارد دانش و ارج و قربی است فناوری‌های برخاسته از آن را. ولیکن به هر دلیل آشکار و پنهان از سنجش از دور بیگانه‌اند. زیرا سنجش از دور تاکنون نتوانسته است بطور جدی کاری را راه بیاندازند و گره گشای مشکلی باشد. اینجاست که باید گفت، ما مقصریم.

مسعود طائفی فیجانی/ پژوهش‌گر سنجش از دور

No tags for this post.