گورخر ایرانی که از آن به عنوان خر وحشی آسیایی نیز یاد می‌شود، از پستانداران بزرگ و از اسب‌سانان بومی بیابان‌های سوریه، ایران، هند و تبت است و که بسیاری این گونه را به عنوان گورخر ایرانی نیز می‌شناسند.
این حیوان نادر دارای 6 زیرگونه بوده که یک زیرگونه آن کاملا از بین رفته، دو زیرگونه آن در معرض خطر جدی قرار دارد.
گورخر ایرانی از الاغ کمی بزرگتر است و شباهت بیشتری به اسب دارد اما نسبت به اسب پاهای کوتاه‌تری دارد و رنگ آن در فصول مختلف تغییر می‌کند به نحوی که در تابستان رنگی قهوه‌ای مایل به سرخ و در زمستان قهوه‌ای مایل به زرد دارد و بر پشت آن، نواری سیاه که با رنگ سفید احاطه شده، مشاهده می‌شود.
در حدود 50 سال گذشته، دو سوم از وسعت ایران جزء زیستگاه گورخر ایرانی بود و گله‌های بزرگ گور در بسیاری از مناطق کشور مشاهده می‌شدند اما شکار بی‌رویه و تخریب زیستگاه، بلای جان این گونه شد و وسعت زیستگاه این جانور را به شدت محدود کرد.
گورخر ایرانی در تمامی مناطق کویری کشور جز استان‌های سمنان و فارس منقرض شده است و هم اکنون جمعیت آزاد گورخر ایرانی تنها در توران در استان سمنان و زیستگاه بهرام گور در استان فارس وجود دارد.
هم اکنون زیستگاه توران در استان سمنان نیز که ذخیره گاه زیست کره محسوب می‌شود، مهم‌ترین زیست بوم این گونه در خطر انقراض است.
سرپرست معاونت محیط طبیعی و تنوع زیستی و مشاور ریاست سازمان حفاظت محیط زیست در راستای عملیاتی کردن طرح معرفی مجدد گورخر ایرانی به پارک ملی کویرمرکزی از زیستگاه های مستعد اجرای مناطق مختلف در این منطقه بازدید کرد.
عباسعلی دامنگیر، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان سمنان در این خصوص گفت: دراین سفر بازدیدی از زیستگاه‌های مختلف در منطقه از جمله چشمه پیغمبر و اطراف آن در حوزه سیاهکوه و همچنین از زیستگاه چشمه طلحه و چاه میش مست در حوزه ملک آباد صورت گرفت.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان در ادامه گفت: نظر به بررسی‌های میدانی و سوابق مطالعاتی، اجماع نظر و دیدگاه مشترک نسبت به عملیاتی کردن طرح در حوزه دشت شمالی سیاه کوه در محدوده زیستگاه دشتی چشمه پیغمبر جمع‌بندی حاصل شد.
وی گفت: در جهت ارتقای تنوع زیستی و احیای گونه در زیستگاه قبلی خود با وجود جمعیت مناسب گور خر ایرانی در ذخیرگاه زیستکره توران نسبت به انتقال این حیوان نادر و در معرض خطر به پارک ملی کویر مرکزی تصمیم گیری لازم صورت گرفت که این موضوع می‌تواند علاوه بر ارتقای تنوع زیستی برجاذبه های طبیعی منطقه نیز بیفزاید.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان افزود: با اجرای طرح قلمرو زیستی این حیوان در شرق و غرب استان گسترش یافته و حضور آن باعث پویایی سایر گونه‌ها و تنوع زیستی پارک ملی کویر مرکزی خواهد شد.
دامنگیر در پایان تصریح کرد: این طرح قرار است بعد از ۳۳ سال بدون مشاهده این گونه نادر در پارک ملی کویر در هفته محیط زیست افتتاح شود.
گزارش: فرزانه صدقی
No tags for this post.