بودن یا نبودن، مساله این است

این آماری است که بارها و بارها از سوی مسوولان مربوطه اعلام و در رسانه های مختلف منتشر شده است. با علاقه مندی کاربران ایرانی به پیام رسان تلگرام به تازگی برنامه پیام رسان سروش به عنوان یک پیام رسان داخلی توسط برخی از متخصصان دانشگاه شریف نوشته شده و به نظر می‌رسد که بتواند یک رقیب جدی برای تلگراممحسوب شود.
بنابر ادعای طراحان، این پیام رسان کاملا بومی بوده و تمام سرورهایش در داخل خود کشور وجود دارد. این پیام رسان ایرانی امکانات جالب و گسترده ای را دارد و به هیچ وجه شبیه به برنامه های دست و پا شکسته و تکراری نمی باشد که نتواند نظر کاربر را به خود جلب کند. تقریبا تمامی امکانات تلگرام و دیگر پیام ر سان ها در این پیام رسان سروش موجود بوده و همچنین امکانات منحصر به فرد دیگری نیز وجود دارد.
با ظهور این پیام رسان و اپلیکیشن های مشابه ایرانی زمزمه هایی مبنی بر فیلتر شدن تلگرام توسط دولت شنیده شد، پیرامون این موضوع نشست تخصصی «تلگرام؛ بودن یا نبودن؟» با حضور یکی از اعضای شورای عالی فضای مجازی و یکی از اعضای هیات علمی علوم ارتباطات دانشگاه تهران امروز (سه‌شنبه) در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، برگزار شد.
در این مراسم دکتر رضا تقی‌پور، عضو شورای فضای مجازی و وزیر اسبق ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه تلگرام فراتر از یک اپلیکیشن و حتی یک رسانه است گفت: مخالف این موضوع هستم که تلگرام فقط یک اپ است چراکه شواهدی موجود است مبنی براینکه این سرویس خدمات ویژه ای را به کاربران ارائه می‌کند که مقاصدی پشت آنهاست.
وی ادامه داد: امکان ایجاد کانال با ظرفیت نامحدود یکی از خدماتی است که مشکلاتی را در ایران ایجاد کرده است.
تقی‌پور با بیان اینکه مدیران این اپ تعهداتی را به جمهوری اسلامی ایران داده اند که به آنها عمل نکرده‌اند گفت: تصمیم فیلتر کردن تلگرام تصمیمی نیست که یک شبه اتفاق افتاده باشد، حداقل یک سال است که این بحث در سطح کشور مطرح شده است.
وی تصریح کرد: دی ماه سال 95 طرحی تحت عنوان ساماندهی پیام رسان های اجتماعی مطرح شد و در خرداد 96 طرحی مبنی بر این موضوع تصویب شد که فعالیت پیام رسان های خارجی از جمله تلگرام مشروط به شروطی که ما تعیین می کردیم، باشد.
این عضو شورای عالی فضای مجازی در پاسخ به انتقادات مبنی بر عدم وجود آزادی بیان در کشور گفت: لازم است بدانید در انگلستان در فضای مجازی با کاربران و فعالان این فضا همان گونه برخورد می شود که با مطبوعات رسمی برخورد می شود، بنابراین تمامی کشورها برای خود اصول و قواعدی دارند و این فقط مربوط به ایران نیست.
وی ادامه داد: قوانین بین‌المللی در این حوزه وجود ندارد که بتوانیم تلگرام را به جهت نقض تعهداتش محکوم و تعقیب کنیم، چنانچه در ماجرای ویروس "استاکس نت" که برای همه روشن بود که کار کیست و با چه اهدافی انجام شده علیرغم تمامی تلاش هایمان نتوانستیم راه به جایی ببریم.
در ادامه این نشست که رضا قربانی، پژوهشگر رسانه‌های اجتماعی دبیر آن بود، دکتر مهدی منتظرقائم، استاد ارتباطات و عضو هیات علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه تلگرام تنها یک اپ پیام رسان است و بهتر است اغراق‌آمیز صحبت نکنیم گفت: به هرحال این اپلیکیشن در راستای آرمانها و اهداف مدیران، سرمایه گذاران و گردانندگان خود فعالیت می‌کند.
وی ادامه داد: تلگرام هم مانند هر رسانه و اپلیکیشن دیگری می‌تواند در تغییر ماهیت حکومت در کشوری که شهروندانش کاربران آن هستند بکوشد، اما به هیچ وجه اختیاری برای تشکیل حکومت نداشته و اگر بخواهد هم نمی تواند.
وی ادامه داد: هر پدیده‌ای با قدرت رابطه برقرار می‌کند حتی مد لباس؛ تلگرام هم یک پدیده است. بنابراین در تعریف این پیام رسان باید حوزه مفهوم و نوع کاربرد آن را در نظر داشته باشیم.
این استاد ارتباطات با بیان اینکه باید متوجه باشیم که کاربران تلگرام جاسوس نیستند گفت: برای مقابله با نفوذ تلگرام نباید راه حل های ماهیتا سیاسی به کار گرفت. چراکه، واقعیت مانند فضای مجازی و دیجیتال صفر و یکی نیست.
وی افزود: به هرحال اپلیکیشن ها از رایانه به تلفن های همراه منتقل شده اند و این موضوع قابلیت خبر رسانی و تحلیل و تفسیر را به شدت گسترش داده و افراد می توانند به صورت نامحدود کاربران را در کانالی عضو کنند و خروجی که می خواهند را عرضه کنند. از این رو، اینگونه به نظر می‌رسد که دولت ها با تعطیلی رسانه‌ها فقط خود را از نظارت بر عملکرد آنها محروم می‌کند.
منتظر قائم با بیان اینکه تلگرام قطعا یک اپلیکیشن است و حق نداریم اسم دیگری روی آن بگذاریم، تاکید کرد: می تواند ابزاری برای رسیدن به هدف باشد اما مساوی با آن نیست. در هرحال به دلیل مزیت نسبی که دارد کاربرانی از آن استفاده می‌کنند.
وی عنوان کرد: می خواهم این سوال را مطرح کنم که آیا جمهوری اسلامی ایران کل مساله اش رسیده به حواشی و جزئیات فعالیت‌ تلگرام؟ من معتقدم مسیری که در پیش گرفته ایم نادرست است.
این استاد دانشگاه ادامه داد: من یک ایرانی ام و دغدغه ام تاریخ و تمدن کشورم و انقلاب اسلامی ایران است و وکیل مدافع هیچ شرکتی نیستم، اما می خواهم بگویم با این عملکرد هر سال باید بنشینیم و راجع به فیلتر کردن یا نکردن یک اپلیکیشن صحبت کنیم.
وی تصریح کرد: فیلتر کردن و مسدود کردن هم یک راه حل است و من آن را نفی نمی کنم اما معتقدم باید همه گزینه ها را روی میز داشته باشیم.
براساس این گزارش، چندی پیش بود که تلگرام اعلام کرد که دولت ایران، دسترسی شهروندانش را به تلگرام محدود کرده است اما در واقع دلیل این موضوع اختلالات اینترنتی بود که ظرف چند روز حل شد. اما بعد از این موضوع دولت رسما دست به کار شد تا پای تلگرام را به کار گروه مصادیق فیلترینگ بکشاند تا در خصوص آن تصمیم گیری شود.
با وجود اینکه محمدجواد آذری جهرمی در رابطه با این پیام رسان خارجی گفته بود: بیشترین حجم استفاده از تلگرام در ایران انجام می‌شود به همین دلیل اگر احترام متقابلی وجود نداشته باشد شرایط دشوار خواهد شد، اما برای آن که مردم از شبکه تلگرام استفاده می کنند و کسب و کار آنها مربوط به این شبکه می شود در تلاشیم تا مشکل آن را رفع کنیم.
اما امروز اخباری منتشر شد. مبنی براینکه در فراکسیون نمایندگان ولایی اینگونه تصمیم گیری شده که تلگرام از اوایل اردیبهشت ماه بسته شود. حال باید منتظر بمانیم تا ببینیم چه چیزی در انتظار این اپلیکیشن محبوب خارجی است.